SÖZLÜ VE SÖZSÜZ İLETİŞİM - Deneme Sınavı - 17

Akademik konuşmalar: Öğretmenlerin, öğretim üyelerinin derslerde ya da uzmanlık bilgisi gerektiren toplantılarda ve görüşmelerde gerçekleştirdiği konuşmalardır.

Doğru cevap a'dır.

Görsel, işitsel kitle iletişim araçlarında dinlediğimiz konuşmalar ise geri bildirimler anında ulaşamadığı için tek yönlü konuşmadır. Televizyonda ya da radyoda dinlediğimiz konuşmalar, tek yönlü konuşmalardır.

Doğru cevap b'dir.

JARGON: Fransızca’dan gelen jargon, aynı meslek veya topluluktaki insanların ortak dilden ayrı olarak kullandıkları özel dil veya söz dağarcığıdır.

Doğru cevap c'dir.

Ses: Ses, diyaframdan başlayarak akciğerlerden gelen havanın, ağız bölgesinden çıkarken ses tellerinin titreşmesidir. Kuşkusuz, çıkarılan her ses, konuşma değildir.

Doğru cevap d'dir.

Son dönemde, en çok rastlanılan konuşma yanlışları, ör- nekleriyle birlikte şu başlıklar altında sıralanabilir:

1. Sözcükleri tekrarlamak: Son dönemde, konuşma içerisinde hani sözcüğü, hiçbir gereği yokken defalarca kullanılmaktadır. Benzer şekilde, şey, işte, yani, aslında gibi sözcükler de sıkça tekrarlanabilmektedir. Konuşurken, sözcük tekrarlarından kaçınılmalıdır.

Doğru cevap e'dir.

Yapıcılık: Yapıcı bir konuşma kullanılmalı. Olumsuzluklara dikkat çekerken bile, dinleyicilere karşı saygılı olmalıdır. Etkili konuşma özelliklerinden biri de yapıcılıktır.

Doğru cevap a'dır.

dizayn etmek – tasarlamak

Kültürle ilgilenen herkesi tam olarak tatmin edecek bir şekilde yapılmış bir kültür tanımı bulmak zordur. Aslında, tanım yapma güçlüğüne yol açan neden bilgi ya da malzeme eksikliğinden öte, tanımı yapanların konularının ve ilgi alanlarının farklı olmasıdır. Bilimsel çalışmaların yanısıra, gündelik konuşmalarda da, kültür kavramının birçok değişik bağlam ve anlamda kullanıldığı görülebilir.

Kültür kavramının anlamı, asıl olarak toplumun bütünü ve bu bütünün kültürü ölçüt alınarak incelenmelidir. Kültür toplumsal yapı içinde varlık gösteren bir olgu olduğundan içgüdüsel değildir; doğuştan getirilmez, sonradan öğrenilir. Birey kültürel öğretileri, toplumun onayladığı değer, tutum ve davranışları öğrenir, benimser ve kendinden sonra gelen kuşaklara yaratıp geliştirdiği iletişim sistemleriyle taşır. Bu aktarım toplumsal yapı içinde kültürün aktarılması için oluşturulmuş kurumlarca gerçekleştirilir.

Sosyal / kültürel sistemlerin genel işleyişinden sorumlu ve yükümlü olan devlet, siyasal ve hukuki bir güç olarak karşımıza çıkmaktadır. Devlet bir sosyal/kültürel denetim kurumu olarak topluma ve toplumsal kurumlara, bunların işleyişine, değerlendirilmesine, denetim ve gözetimine yönelik bir örgütlenmedir. Bir diğer denetim kurumu ise dindir. Varoluşundan bu yana çevresini kuşatmış, karşı koyamadığı ve anlamlandıramadığı güçler karşısında çaresiz kalan insanoğlu, bu güçlerle uzlaşma yoluna gitmiştir. Böylece inanç sistemleri gelişmiştir. Devlet ile karşılaştırıldığında daha çok bireye yönelik bir kurum olan din, en ilkelinden en gelişmişine kadar hemen hemen tüm sistemlerde yer almaktadır.

Sözcüklerin anlamını bilmemek: Çoğunlukla bilgi eksikliğinden bazen de özen- tiden kaynaklanan yanlış sözcük kullanımı, yanlışlığın farkına varıldığında olum- suz sonuçlar doğurabilmektedir. Yanlış anlamda kullanılan sözcüklerin bir bölü- münü Türkçe’nin eski sözcük varlığını oluşturan Osmanlıca kaynaklı sözcükler oluşturmaktadır:

YANLIŞ – DOĞRU

-e teşrif ekmek – -i teşrif etmek (-i şereflendirmek) birfiil – bilfiil
beynamaz – binamaz
resmî geçit – resmigeçit (=geçiş töreni)

muhalefet olmak – muhalif olmak, muhalefet etmek

Doğru cevap c'dir.

7. Sözcüklere gereksiz ses eklemek: Sözcüğe hiçbir anlam katmayan eklerin sözcük- lerin sonuna getirildiği yanlış bir kullanımdır:

DOĞRU

artık yerine şimdi yerine gelirken yerine diyerek yerine teyzemler yerine tekrar yerine

YANLIŞ

artıkın şimdik gelirkene diyerekten teyzemgiller tekrardan

Doğru cevap d'dir.

Sergileyici Konuşmalar

Bilgilendirici konuşmalar gibi, dinleyicilere bilgi vermenin amaçlandığı öğretici konuşmalardır. Farkı, öğrettiği konunun işlevsel yanını da görsel araçlar ya da sözcükler aracılı- ğıyla sergiliyor olmasıdır. Örneğin;

bir dansçının, nasıl vals yapılacağını anlatması,
bir uzmanın, yeni bir bilgisayar yazılımının nasıl kullanılacağını anlatması, bir aşçının, pilavın nasıl pişirileceğini anlatması,
bir Fransız’ın, kendi dilinin özelliklerini anlatması.

Doğru cevap e'dir.

İletişim, birbirlerine ortam- lardaki nesneler, olaylar, olgularla ilgili değişmeleri haber veren, bunlara ilişkin bilgilerini birbirine aktaran, aynı olgular, nesneler, sorunlar karşısında benzer yaşam deneyimlerinden kaynaklanan, benzer duygular taşıyıp bunları birbirine ifade eden insanların oluşturduğu topluluk ya da toplum yaşamı içinde gerçekleştirilen tutum, yargı, düşünce, duygu bildirişimleri biçiminde tanımlamıştır. Bu tanımdan yola çıkıldığında iletişimin var olabilmesi için kuşku yok ki öncelikle bir insan topluluğundan ya da bir kitlenin varlığından söz etmek gerekmektedir.

Akademik konuşmalar: Öğretmenlerin, öğretim üyelerinin derslerde ya da uzmanlık bilgisi gerektiren toplantılarda ve görüşmelerde gerçekleştirdiği konuşmalardır.

Konuşmanın fiziksel ögelerinin başında, solunum ve ses gelmektedir. Sesin ve solunumun yanında, akciğer, burun, gırtlak, soluk borusu, bronş, bronşçuk vb. birçok organ da konuşmanın fiziksel ögeleri arasında yer alır.

Sözcükleri tekrarlamak: Son dönemde, konuşma içerisinde hani sözcüğü, hiçbir gereği yokken defalarca kullanılmaktadır. Benzer şekilde, şey, işte, yani, aslında gibi sözcükler de sıkça tekrarlanabilmektedir. Konuşurken, sözcük tekrarlarından kaçınılmalıdır.

Gereksiz yardımcı eylem kullanmak: Türkçe’de yardımcı eylemler, adların yanına gelerek yeni anlatımlar oluşturur. Ancak son yıllarda görülen bir yanlış da yabancı sözcüklerin Türkçeleştirilmesi sırasında etmek, olmak, yapmak ek eylemlerinin gereksiz bir biçimde kullanılmasıdır. 

Kamufle etmek yerine gizlemek kullanılmalıdır.

Kültür kavramının çeşitli boyutları vardır. Bu boyutlar bireysel, grupsal veya bireyin ya da grubun üyesi olduğu toplum bağlamında ele alınabilir. Ancak, yine de bireyin kültürü, ait olduğu grubun kültürüne ve grubun kültürü de içinde bulunulan toplumun, genelde var olan başat kültürüne doğrudan bağımlıdır. Bunun sonucu olarak, toplumun kültürü
belirleyici ve temeldir. Kültür kavramının anlamı, asıl olarak toplumun bütünü ve bu bütünün kültürü ölçüt alınarak incelenmelidir.
Kültür toplumsal yapı içinde varlık gösteren bir olgu olduğundan içgüdüsel değildir; doğuştan getirilmez, sonradan öğrenilir. Birey kültürel öğretileri, toplumun onayladığı değer, tutum ve davranışları öğrenir, benimser ve kendinden sonra gelen kuşaklara yaratıp geliştirdiği iletişim sistemleriyle taşır. Bu aktarım toplumsal yapı içinde kültürün aktarılması için oluşturulmuş kurumlarca gerçekleştirilir.

En genel anlamıyla, toplumda eğitim öğretim işlevini üstlenmiş olan tüm kurumlar, temelde kültür aktarıcısı rolünü oynarlar. Bunun yanısıra, çocukluk çağında öncelikle ana baba olmak üzere aile, arkadaş grupları, daha sonraları insanların dahil oldukları iş çevreleri ve çağımızda kitle iletişim araçları ve yeni iletişim teknolojileri bu işlevi üstlenirler. Buna bağlı olarak,  insanın toplumsallaşmasının yolunun kültürü öğrenmesinden geçtiği söylenebilir.

Varoluşundan bu yana çevresini kuşatmış, karşı koyamadığı ve anlamlandıramadığı güçler karşısında çaresiz kalan insanoğlu, bu güçlerle uzlaşma yoluna gitmiştir. Böylece inanç sistemleri gelişmiştir. Devlet ile karşılaştırıldığında daha çok bireye yönelik bir kurum olan din, en ilkelinden en gelişmişine kadar hemen hemen tüm sistemlerde yer almaktadır.