SOSYOLOJİDE YAKIN DÖNEM GELİŞMELER

Doğru cevap A dır. Harvey'e göre politik ve kültürel gelişmede “kafa karıştırıcı bir evre” açmış olan ve doğasının araştırılması gereken süreç Postmodernizm'dir.

Doğru cevap B dir. Sınıflara dayalı olan kapitalist gelişmenin baskıcı ve aynı zamanda çelişkili mantığının nasıl insanlığın evrensel kurtuluşuna yol açacağını göstererek, “ütopik düşünceyi, materyalist bir bilime dönüştürmeyi” hedefleyen düşünür K.Marx'tır.

Doğru cevap C dir. Postmodernizmin, hem bir uslüp hem de “hayal güçlerimizi sadece belli ülkelerde, belli bir süre ile etkisi altına alan tarihsel bir hareket” olduğuna dikkat çeken düşünür Harvey'dir.

Doğru cevap D dir. Postmodernizmin, geç kapitalizm çağının kültürel mantığını ifade ettiğini ileri sürdüren düşünür F.Jameson'dur.

Doğru cevap E dir. Dağılma Harvey’e göre postmodernizmin özelliğidir.

Doğru cevap A dır. Seçme Harvey’e göre postmodernizmin temsil ettiği alanlardan biri değildir. 

Doğru cevap B dir. Anlatı/Küçük tarih Harvey’e göre modernizmin temsil ettiği alanlardan biri değildir.

Doğru cevap B dir.J.F. Lyotard postmodernizmi, açık bir şekilde “meta-anlatılara inanmamak” olarak tanımlamaktadır.

Doğru cevap D dir.D.Harvey, sermaye birikiminin hareketleri ve coğrafya arasındaki ilişkiyi Limits to Capital (Sermayenin Sınırları) adlı çalışmasında ele almıştır.

Doğru cevap E dir. D.Harvey, en olumsuz anlamda postmodernizmin, kaybedilen zaman-mekân anlayışının yerine “sahte ve taklitçi bir zaman-mekân anlayışı” koymaya çabaladığını belirtmektedir.

Harvey, moderniteyi, Jürgen Habermas’ın kavramsallaştırması olan “modernite projesi” doğrultusunda açıklamaktadır. 18. yüzyılda beliren bu proje, Aydınlanma düşünürlerinin “nesnel bilimi, evrensel ahlak ile hukuku ve kendi ayakları üzerinde duran sanatı, kendi iç mantıkları temelinde geliştirme” yönünde gösterdikleri olağanüstü bir düşünsel çabayı ifade etmektedir.  Doğru cevap A’dır.

Postmodernitenin büyük toplumsal ve kültürel bir değişim olmadığı görüşünü ifade edenler arasında yer alan Jameson, postmodernizmin, geç kapitalizm çağının kültürel mantığını ifade ettiğini ileri sürmüştür. Bu çerçevede kuramcı,1960’lı yıllardan itibaren kültür üretiminin genel anlamda meta üretimiyle bütünleştiği yeni bir çağa girdiğimizi belirtmektedir. Jameson’a göre, giysilerden uçağa kadar bütün mallar, yeni görünüşler altında daha büyük miktarlarda üretilmektedir. Bunun sonucu olarak daha önce sadece üretim alanında verilen mücadeleler, kültürel üretimi de toplumsal çatışmaların bir alanı haline getirmiştir. Doğru cevap B’dir.

Postmodernizm terimi, ilk olarak mimarlık alanında benimsenmiştir. Daha sonra bu terimin, sanat ve kültür çalışmalarında kullanılmaya başlandığı görülmüş, sonrasında ise siyaset, ekonomi, sosyoloji gibi çalışma alanlarında etkili olmuştur. Doğru cevap A'dır.

Postmodernizm, modernizmin nitelikleri olan Romantizm/Simgecilik, form, aşkınlık ve bütünselleştirme yerine sırasıyla “parafizik/Dadacılık”, “antiform”, “içkinlik” ve “yaratmayı imha/yapıbozum/antitez” gibi özelliklerle karakterize olur. Doğru cevap E’dir.

Harvey’e göre, postmodernist düşünceyi yaygın ve derin bir değişim olarak kabul edenlerin ortak yanı, evrensel iddialara sahip olduğu düşünülen geniş ölçekli teorik yorumların, başka bir deyişle “meta-anlatılar”ın reddedilmesidir. Doğru cevap B’dir.

Dil oyunlarının önemini vurgulayan postmodern düşünür Fransız kuramcı Lyotard’dır. Post-endüstriyel toplum ve postmodern kültürün 1950’lerin sonunda gelişmeye başladığını ve hem ülkeler arasında hem de ülkelerin kendi içinde farklılıklar gösterdiğini savunan Lyotard, bu gelişmeleri teknoloji, bilim ve bazı toplumsal gelişmelerle ilişkili olarak ele almış ve özellikle dil ile ilgili değişimlerin önemini vurgulamıştır. Kuramcıya göre, toplumsal yaşam, “dil oyunları” etrafında örgütlenmekte ve dil oyunları, toplumda insan davranışlarının meşrulaştırılmasını sağlamaktadır. Bu çerçevede, toplumsal ilerleme ve insanın özgürleşmesine yönelik geliştirilen meta-anlatıların, postmodernizmin gelişiyle önemini kaybettiğini ve meta anlatılara şüpheyle bakılmaya başlandığını belirtmiştir. Doğru cevap C’dir.

Harvey kriz kuramını, sermaye birikiminin hareketleri ve coğrafya arasındaki ilişkiyi ele aldığı “Sermayenin Sınırları” adlı kitabında geliştirmiştir. Söz konusu kuramda Harvey,  kapitalizmin kriz dönemlerinin kaçınılmaz olduğunu ve sermaye birikiminin bu krizlerinin yarattığı değişimlerin, toplumsal ve kültürel anlamda önemli sonuçlara yol açtığını öne sürmüştür. Doğru cevap C’dir.

Harvey, postmodernizmin, kapitalizmin krizlerinden birine tepki olarak ortaya çıktığını ileri sürmekte ve bu durumu 1973 yılıyla tarihlendirmektedir. Savaş sonrası dönemde ilk büyük ekonomik krizin görüldüğü yıl olan 1973 yılından itibaren bir dizi ekonomik sorun dünya kapitalist ekonomisini vurmuştur. Petrol üreticileri petrol fiyatlarını arttırmış, işsizlik artmaya başlamış, karlar düşmüş ve birçok ülkede durgunluk görülmüştür. Doğru cevap C’dir.

Harvey’e göre, mekansal pratiğin geleneksel anlayışlardan devraldığı dört yön “ulaşılabilirlik ve mesafelendirme”, “mekanın edinim ve kullanımı”, “mekanın hakimiyet ve kontrol altına alınması” ve “mekanın üretimi”dir. Mekansal pratiğin bu 4 boyutu birbirleriyle ilişki içindedir. Örneğin mekanın üretimi, mesafelendirmeyi ve mülk edinme ile hakimiyetin koşullarını değişikliğe uğratmaktadır. Doğru cevap B’dir.

Henri Lefebvre, "Mekanın Üretimi" isimli çalışmasında fiziksel, zihinsel ve toplumsal düzeylerde mekanı kavramsallaştırarak bütüncül bir mekan kuramı geliştirmeyi amaçlamış; bu çerçevede farklı toplumların mekan üretim sürecini analiz etmiştir. Buna göre, Lefebvre diyalektik olarak birbirleriyle ilişkili olan  üç kavramsal düzey geliştirmiştir. Bunlar “(maddi) mekansal pratikler”, “mekanın temsilleri” ve “temsil mekanları”dır. Söz konusu düzeylerden “bilim insanları, plancılar, teknokratlar ya da toplum mühendisleri tarafından kavramsallaştırılmış mekan” olarak tanımlanan düzey mekanın temsilleridir. Doğru cevap C’dir.