SOSYOLOJİDE YAKIN DÖNEM GELİŞMELER

Castells’e göre enformasyon toplumunda esnek çalışma ilişkilerinin yaygınlık kazanmasında belirleyici olan dört unsur tespit edilebilir:

1. Çalışma süresi: Esnek çalışma, tam zamanlı bir işte haftada 35-40 saat çalışma anlamına gelen geleneksel çalışma biçimiyle sınırlı değildir.

2. İş güvencesi: Esnek çalışma, göreve odaklılık ve gelecekte istihdam edilme yönünde bir güvence sağlamaz.

3.Yer: Çalışanların çoğu düzenli bir biçimde şirketlerinde çalışsa da giderek evde, hareket hâlinde veya çalıştığı şirketin sözleşmeli olarak iş yaptığı başka şirkette çalışır.

4. İş verenle çalışan arasındaki toplumsal sözleşme: Geleneksel sözleşme iş verenin çalışanın tanımlanmış haklarına, tazminat, eğitim, sosyal güvenlik ve iş güvencesine dayanmaktaydı. Enformasyonel toplumda ise çalışanın şirkete sadık olması, işine razı olması, fazla mesai yapması beklenir.

Ağ toplumunda kent yapısındaki değişim ile ilgili olarak verilen ifadelerin hepsi doğru bilgi içermektedir.

Proje Kimliği: Toplumsal aktörlerin kendilerine sunulan kültürel malzeme temelinde toplumdaki konumlarını yeniden tanımlayan yeni bir kimlik inşa etmeleri sürecidir. Feminist hareketler bu kimlik modeline uygun olacaktır.

Toplumsal olarak desteklenen aile bütün bu değişimler ekseninde geleneksel biçimlerinden farklı olarak yeniden tanımlanmaktadır. Castells’e göre, bu dönüşümün arkasında 1960’lı yılların sonlarından beri gelişmekte olan dört eğilim vardır:
1. Enformasyonel, küresel bir toplumun yükselişi.
2. İnsan türünün çoğalmasıyla ilgili teknolojik değişiklik (doğum kontrol, suni döllenme).
3. Feminist hareketin isyanı.
4. Kadınların ücretli işlerde çalışması etkili olmuştur.

Castells çağdaş milliyetçiliği, milliyetçiliğe dair sosyal teorilerle birlikte tartışırken dört noktaya dikkat edilmesi gerektiğini vurgular:
1. Çağdaş milliyetçilik bir ulus devletin inşasına yönelik olabilir de olmayabilir de.
Dolayısıyla uluslar tarihsel ve analitik olarak devletten bağımsız oluşumlardır.
2. Uluslar ve Ulus devletler, Fransız İhtilalı sonucu oluşan modern ulus devletlerle  sınırlı değildir.
3. Milliyetçilik, mutlaka seçkinlere özgü bir olgu değildir. Aslında günümüzde milliyetçilik, küresel elitlere tepkiden başka bir şey değildir.
4. Çağdaş milliyetçilik etkin eylemci olmaktan çok tepkisel olduğundan siyasi
olmaktan çok kültürel olma eğilimindedir. Dolayısıyla bir devletin savunusundan
çok yerleşik bir kültürün savunusudur

Ağ devleti, sermayenin küreselleşmesi, çok taraflı iktidar yapılarının oluşması ve merkezî otoritenin yerel ve bölgesel yönetimlere kayması anlamına gelmekte ve yeni bir iktidar biçimini ifade etmektedir. Castells’e göre, yerel yönetimlerin güçlenmesi, medya ve elektronik iletişimin küreselleşmesi, suçun küreselleşmesi, toplumsal protestoların küreselleşmesi ulus devletin hâkimiyet alanını kısıtlamakta ve işlevsiz hâle getirmektedir.

Ünitenin Giriş bölümünde, Castells’in görüşleri açıklanmaktadır.

Ünitenin Giriş bölümünde, Castells’in ağ toplumu tanımlaması yer almaktadır.

Ünitenin Giriş bölümünde, ağ toplumunun oluşmasına neden olan süreçler açıklanmaktadır.

Ünitenin Giriş bölümünde, küreselleşme süreci açıklanmaktadır.

Ünitenin Ağ Toplumunun Yükselişi bölümünde, Castells’e göre istihdam yapısının dayandığı modeller açıklanmaktadır.

Ünitenin Ağ Toplumunun Yükselişi bölümünde, Castells’in tanımladığı mega kentlerin özellikleri belirtilmektedir.

Ünitenin Ağ Toplumu ve Kimliğin Gücü bölümünde, kimlik inşasının farklı biçimleri açıklanmaktadır.

Ünitenin Ağ Toplumu ve Kimliğin Gücü bölümünde, ataerkillik kavramı tanımlanmaktadır.

Ünitenin Ağ Toplumunda Milliyetçilik ve Ulus-devlet bölümünde, Castells’in milliyetçiliğe ilişkin görüşleri açıklanmaktadır.

Ünitenin Ağ Toplumunda Milliyetçilik ve Ulus-devlet bölümünde, Weber’in görüşü yer almaktadır.

Ağ toplumu; ağlar oluşturma mantığı etrafında merkezsiz, hiyerarşi içermeyen, yatay ilişkilerin hâkim olduğu bir toplumsal örgütlenme biçimidir.

Castells’e göre ağ toplumu, 1960’ların sonu ve 1970’lerin başında üç bağımsız sürecin birlikte oluşmasıyla meydana gelmiştir. Birincisi, enformasyon teknoloji devrimi; ikincisi, kapitalizmin de devletçiliğin de ekonomik krize girmesi ve peşinden yapılanmaları; üçüncüsü, liberteryanizm, insan hakları, feminizm ve çevrecilik gibi kültürel ve toplumsal hareketlerin yeşermesidir. Endüstriyel üretimin artması bu etkenler arasında yer almamaktadır.

Enformasyon teknolojisi devriminin temelinde mikro elektronik ve genetik mühendisliği vardır. Mikro-elektronik devrim “Mikroçipi, bilgisayarları, tele-komünikasyonu ve onların ağlarını içerir. Bu teknolojiler bilgi işleme kapasitesinde; sadece bilgi hacminde değil, işlemlerin karmaşıklığında ve işlem hızında da olağan üstü bir artış sağlarlar.” Serbest piyasanın egemen hale gelmesi ise ekonomi ile ilişkilidir.

Castells’e göre feminist hareketlerin günümüz toplumlarında doğmasına sebep olan dört özgül neden vardır:

1. Eğitim fırsatlarının kadınlara açılması ve işgücü piyasasının dönüşümü.
2. Biyoloji, farmakoloji ve tıpta, insan türünün çoğalmasıyla ilgili denetimi

sağlayan teknolojilerin gelişmesi.
3. 1960’lardaki toplumsal hareketler içerisinde kadınların cinsiyetçiliğe maruz kalması.
4. Küreselleşmiş bir toplumda kültürel dönüşümlerin hızla yayılması ve gezegenin büyük bir bölümünde kadınların seslerinin bir üst doku oluşturmasıdır.