SOSYOLOJİDE YAKIN DÖNEM GELİŞMELER

Ünitenin Giriş: Habermas’ın Genel Yaklaşımı bölümünde, Habermas’ın yaklaşımı  açıklanmaktadır.

Ünitenin Kamusallığın Yapısal Dönüşümü bölümünde, Habermas’ın kamusallık kavramı açıklanmaktadır.

Ünitenin Bilgi ve İnsansal İlgiler bölümünde, Habermas’ın bilgi formları ile bunlara karşılık gelen farklı eylem/deneyim alanı ve ilgili bilişsel ilgi/çıkar açıklanmaktadır.

Ünitenin Bilgi ve İnsansal İlgiler bölümünde, Habermas’ın bilgi formları ile bunlara karşılık gelen farklı eylem/deneyim alanı ve ilgili bilişsel ilgi/çıkar açıklanmaktadır.

Ünitenin Bilgi ve İnsansal İlgiler bölümünde, Habermas’ın bilgi formları ile bunlara karşılık gelen farklı eylem/deneyim alanı ve ilgili bilişsel ilgi/çıkar açıklanmaktadır.

Ünitenin Bilgi ve İnsansal İlgiler bölümünde, Habermas’ın bilgi formları ile bunlara karşılık gelen farklı eylem/deneyim alanı ve ilgili bilişsel ilgi/çıkar açıklanmaktadır.

Ünitenin Toplumsal Eylem ve Toplumsal Sistem Kavramları bölümünde, Habermas’ın somut eylem biçimlerinin analitik özelliklerini oluşturan süreç açıklanmaktadır.

Ünitenin Meşruiyet Krizi bölümünde, meşruiyet kavramı tanımlanmaktadır.

Ünitenin Meşruiyet Krizi bölümünde, siyasal sistem çıkışlı olası kriz eğilimi  açıklanmaktadır.

Habermas’ın projesi kendi deyimiyle “tamamlanmamış bir proje” olarak gördüğü moderniteyi bir tamamlama projesi olarak görülebilir.

Habermas’ın bütün bu çalışmalarının gerçek amacının ise “aklın” (reason) insanlık tarihindeki ilerleyişini-geçmişte zulme karşı nasıl bir silah olarak kullanıldığını, günümüzde ise gelişmiş kapitalizmin ideolojik egemenliğine yöneltilen tüm eleştirilere karşı nasıl bir baskı ve zulüm aracına dönüştüğünü açıklamaktır.

Kültür endüstrisinin kitle iletişim araçlarınca kamusal olarak yayılan ürünleri akıl yürüten kamusal topluluğu alıcı konumundaki dinleyen, seyreden ancak konuşma ve karşı çıkma şansı olmayan tüketicilere dönüştürür.

Klasik pozitivizmde görülen empirik-analitik(araçsal) bilgi olup bu bilgi türünün arkasında yatan temel bilişsel ilgi/çıkar çevreye, insanlara ve genel olarak toplumlara uygulanabilen teknik kontroldür.

Tarihsel-hermeneutik/yorumbilgisel (iletişimsel) bilgi veya daha kısaca hümanistik bilgi oluşturmaktadır ve bu bilgi türünün temel ilgisi dünyayı anlamaktır. Bu bilgi formu ile ona karşılık gelen ilgi/çıkar ise kültürel alanda etkileşim olarak tanımlanabilecek bir eylem ya da deneyim alanı ile ilişkilidir.

Eleştirel bilgi, temel olarak ezilenlerin özgürlüğü/kurtuluşu ile ilgilidir ve tahakküm (domination) olarak tanımlanabilecek bir eylem ya da deneyim alanı ile ilişkilidir.

İletişimsel eylem ise normlar tarafından yapılandırılan, tarihsel-hermeneutik bilgi yönelimli, somut düzlemde ise toplumsal etkileşim ile ilişkilendirilmiş bir eylem tipidir.

İletişimsel eylemin rasyonelleşmesi her türlü tahakkümden kurtarılmış özgür ve açık iletişimin önünü açacak, o da beraberinde daha az baskıcı bir normatif sistemin gelişmesine yol açacaktır. Bir başka ifadeyle, iletişimsel eylemin rasyonelleşmesi iletişimin önündeki engelleri kaldıracağından bir anlamda özgürleşmenin de kendisidir.

Motivasyon krizi insanların sisteme olan güvenlerinin azal- ması nedeniyle sistemin gerekliliklerini (yani mesleki çalışma gibi temel rol ve sorumlulukları) yerine getirmek için ihtiyaç duydukları motivasyonu yitirmeleri anlamına geldiğinden Habermas bu krizleri temel krizler olarak görür.

Habermas, sistemin yaşantı-dünyasına müdahalesini ve denetimini de yaşantı-dünyasının kolonileşmesi olarak kavrar. “Habermas’ın terminolojisiyle bu süreç bir ‘sistem’ olarak toplumun, bir ‘yaşantı-dünyası’ olarak topluma müdahalesi” olarak anlaşılır.