Bourdieu sosyolojisi, birbirine zıt görünen birçok kavram ve kuramı bir araya getirme çabasını içerir. Var olan tüm ikiliklere eleştiri getiren Bourdieu, her kavram ve kuramın, incelenen olgu ve olaya göre açıklayıcılığının değişebileceğini, bu yüzden hiçbir kavram ve kuramın dışlanamayacağını, aynı zamanda hiçbirinin
de genel geçer kabul edilemeyeceğini ısrarla vurgular. Doğru cevap E'dir.

Numerus Clausus: Bir grup insanın bir görevde ya da bir meslekte yer almalarının belli bir sayıyla sınırlanmasıdır. Eski kullanımıyla Yahudi öğrencilerin sayısının sınırlı tutulması anlamına gelirdi (ilgili eserin çevirmen notu). Doğru cevap A'dır.

Düşünümselliğin temellerini Bourdieu’nün yaşam öyküsünde görmek mümkündür. Aldığı felsefe eğitiminin üzerine yaşadığı Cezayir deneyimi ve bu deneyim sırasında yaptığı görüşmeler, aldığı notlar ve çektiği fotoğraflar kendi metodolojik çerçevesinin de oluşmasını sağlamıştır. Bu çerçeve o kadar iç içe geçmiş bir hâldedir ki, tek tek tanımlanmaya başlandığında düşünümsel sosyolojinin kavramlarından hiçbirinin diğerinden bağımsız ele alınamayacağı görülür. İçlerinden birisi tek başına ele alınmaya çalışıldığında diğer kavramlar olmadan çok da işlevsel olmadığı rahatlıkla görülebilecektir. Bu yüzden Bourdieu her zaman alan, habitus, doxa, illusio, sermaye gibi kavramları hep bir arada ele alarak tanımlama yoluna gitmektedir. Doğru cevap E'dir.

Bourdieu alanı incelerken nelere dikkat edilebileceğine dair üç temel uğrak belirlemektedir. Bunlardan (i) ilki alanın konumunun iktidar alanına göre çözümlenmesi gerekliliğidir. İlgili alanın iktidar alanıyla olan ilişkisi ve onun karşısındaki konumu mutlaka hesaba katılmalıdır. (ii) İkinci uğrak alandaki eyleyicilerin ya da kurumların konumları arasındaki bağıntıların nesnel yapısının kurulması gerekliliğidir. (iii) Üçüncü olarak da eyleyicilerin habituslarının çözümlenmesi gerekliliğidir. Doğru cevap C'dir.

Bourdieu’nün önemli kavramlarından olan simgesel şiddet kısaca “insanların silah gücünden değil, aksine (yanlış)-anlamanın gücünden zarar görmeleri veya engellenmeleri”, yani “şiddetin görünmez ve kibar bir formu” olarak tanımlanabilir. Bu kavrama son bölümde tekrar değinilecektir. Doğru cevap A'dır.

Habitus, bir konumun içkin ve bağıntısal özelliklerini birlikçi (üniter) bir yaşam stilinde, yani insanların, malların/varlıkların, pratiklerin tercihindeki birlikçi bir bütünde dile getiren can verici ve birleştirici kökendir. Doğru cevap D'dir.

Simgesel sermaye, bilişsel temelli, yani bilgiye ve başkaları tarafından kabul görmeye dayalı bir sermayedir. Doğru cevap B'dir.

Bourdieu toplumsal, sınıflar arasındaki çatışmayı açıklayabilmek için farklı alanlar belirler. Bu alanlar mevkiler arası ilişkilerden oluşur ve güce göre şekillenirler. Bu gücün dağılımı da sermayelerin dağılımına göre değişir. Sermayeler ekonomik, toplumsal, kültürel (ve ilerleyen aşamada simgesel) olmak üzere dört farklı başlıkta ele alınırlar. Öz olarak ekonomik sermaye, ekonomik kaynaklar anlamına gelir. Toplumsal sermaye, toplum içerisindeki ilişkiler bütününü yansıtır. Kültürel sermaye ise eğitim yoluyla öğrenilmiş tüm kabulleri, davranış kalıplarını, kısacası toplumun özünü içerir. Simgesel sermaye; içerisinde her sermaye türünün izlerinin görülebileceği, sahip olunan simgesel değerler bütünüdür. Doğru cevap A'dır.

Düşünümsellik incelenen olay veya olguyla ilgili her türlü ayrıntıyı sürekli geri dönüşler yaparak düşünmek anlamında kullanılır. Örneğin, bir şiddet suçu incelenecekse o suçun gerçekleştiği coğrafi ortam, orada yaşayanların kültürel pratikleri, mekanın tarihsel geçmişi vb. gibi olaya etki edebilecek her türlü etkene dikkat edilmeli ve bunu yaparken de araştırmanın geride kalan aşamalarında yapılmış olması muhtemel yanlışlıkların giderilmesi için her aşamanın sürekli gözden geçirilmesi gerekmektedir. Bu şekilde yapılmış bir araştırma durumun anlaşılması için araştırmacıya geniş bir çerçeve sunacaktır. Doğru cevap E'dir.

Bourdieu’ye göre sosyologlar, bireyin özgürleşimi ve adaletin temini, yani özetle sorunların çözümü konusunda sorumluluk alması gereken aktivistlerdir. Yapılan araştırmalar da bu hassasiyetle organize edilmeli ve bilerek ya da bilmeyerek gözden kaçırılan sorunlar sosyologlar tarafından dile getirilmelidir. Araştırma sürecindeyse sosyolog kendisini araştırdığı olgu ya da olayla birlikte nesneleştirerek, yani inceleme sürecine dâhil ederek sürekli sorgulamalıdır. Doğru cevap A'dır.

Bourdieu sosyolojisi; toplumsal aktörlerin sürekli olarak rasyonel ve ekonomik çıkarlara göre hareket ettiklerini savunan rasyonel eylem kuramına karşı aktörle- rin içkin bir pratik mantığa, sezgiye ve de bedensel yatkınlığa göre hareket ettikle- rini savunan, bu bakımdan da toplumsal dünyada beden ile pratiklerin mantığına önem veren bir sosyoloji olarak bilinmektedir

Pratik ve kuram arasındaki bu dönüşümlü süreç Bourdieu sosyolojisinin “dü- şünümsel” (reflexive) özelliğini temsil eder.

Bourdieu, önerdiği yöntemi uygularken tekrara düşmekten de hiçbir zaman çekinmemiştir. Daha önceki eserlerinde söylediği şeylerin bilindiğini varsayarak hareket edemeyeceğini Pratik Nedenler isimli eserinde ifade etmektedir.

Oyunun oynandığı yer alandır ve oyuncular oyuna dâhil olmak için o oyundan elde edilebilecek bazı çıkarlara sahip olmalıdırlar. Bu çıkarları illusio kav- ramı karşılar ve oyunun oynanmaya değer bulunması ve kuralların (yani doxanın) sorgulanmaması şeklinde karşımıza çıkar. Oyuna dâhil olmak demek onu oynan- maya değer bulmak demektir. Oyuna dâhil olarak bu değer sorgulanmadan alanın yerleşik düzeni (kuralları, doxası) tanınmış ve benimsenmiş olur (Bourdieu, 2006b: 405).

Ekonomik (maddi kaynaklar), kültürel (özellikle eğitim yoluyla edinilmiş olan kültürel kodlar), toplumsal (ilişkiler ağı) olmak üzere üç temel sermaye tipi vardır ve bu sermayeler içinde bulundukları şartlara göre farklı önemlere sahip olabilirler.

Alan oyunun (ya da sosyolojik anlamda mücadelenin) sürdüğü yerdir. Bireyler ellerinde bulundurdukları sermaye, sorgulamadan kabul ettikleri kurallar (doxa) ve oyunun sonunda elde edeceklerine inandıkları çıkarlar (illusio) doğrultusunda kendilerini sonuca götürecek bazı yollara zaman içerisin- de aşina olmaya başlarlar. Nasıl sonuca gidileceğine dair sahip olunan bu davranış kalıpları, karşılaşılan durumlar neticesinde bireylerin ortak bir yatkınlıklar bütü- nü oluşturmasına yol açar. Bourdieu, bu yatkınlıklar bütününe habitus adını verir (Bourdieu ve Wacquant, 2003: 82-83).

Numerus Clausus: Bir grup insanın bir görevde ya da bir meslekte yer almalarının belli bir sayıyla sınırlanması.

Yeni alternatifler doğması yoluyla yeni bir alanın oluşumu ise 3 aşamada gerçekleşir. Sanatın Kuralları (2006b) eserinde Bourdieu’nün yazınsal alan üzerinden örneğini verdiği bu 3 evre sırasıyla (i) özerkliğin kazanılması (yani içinde bulunu- lan alanın yapısına direniş gösterilmesi), (ii) ikici yapının ortaya çıkması (yani iki cepheli bir çatışmanın doğması) ve son olarak (iii) simgesel sermayenin oluşması (yani kendine has bir sermayeyle yeni bir alanın ortaya çıkması) evreleridir.

Bourdieu, alan kavramını tanımlarken bu kavramı “hem Weber’e karşı, hem de Weber ile” kurduğunu yani Weber’den etkilendiğini, ancak yerine göre onu eleştirdiğini belirterek söze koyulur (akt. Corcuff, 2007: 398). Gerçekten de alan kavramını tanımlarken Bourdieu Marksizmden çok Weber’e yakındır.

Yukarıda da belirtildiği gibi kültürel sermayenin Bourdieu’nün çalışmalarında çok temel bir yeri vardır. Göker’in (2007: 282-283)belirttiği üzere, kültürel sermaye üç hâlde varolur; i) bedenselleşmiş (örneğin çocukluktan bu yana öğrenilmiş dil ve yazma alışkanlıkları ile bedenin kullanım tarzı) olarak, ii) nesneleşmiş (örneğin kitap, resim, sanat ve bilim eseri gibi özel kültürel hüner gerektiren nesneler) olarak ve iii) son olarak da kurumsallaşmış (örneğin eğitim kurumu aracılığıyla yaratılan eşitsizlik ve hiyerarşi) olarak.