SOSYOLOJİ II

Ekonomik, ideolojik ve siyasal iktidar; sosyal iktidarın biçimlerindendir.

Fiziksel, ekonomik ve sembolik olmak üzere 3 farklı kaynağa dayanmaktadır ve Max Weber, herhangi bir iktidar ilişkisinin otorite, kendi ifadesiyle meşru tahakküm niteliği edinmesinin sayısız nedeni olabileceğini belirtir. Doğru cevap "i ve ii" dir.

Sosyal çatışma kuramını benimseyen Marksizm, ekonomi merkezli yaklaşımında iktidarın toplumda eşitsiz dağılarak üretim araçlarına sahip olan yönetici sınıfın elinde yoğunlaştığını öne sürer ve Marx’a göre siyaset alanının ana aktörü tarihsel olarak sosyal sınıflardır ifadeleri doğrudur. Doğru yanıt i ve ii'dir.

Bir kişiye duyulan mutlak bağlılık ve güvene, söz konusu kişinin kahramanlığına ya da başka niteliklerine inanmaya dayalı otorite, karizmatik otoritedir.

Siyaset sosyolojisinde Weberci yaklaşımı Marksizmden ayıran en önemli özellik, devlet düzeyindeki siyasetin özerkliğidir. Doğru cevap "E Şıkkıdır.

Marx’a göre siyaset alanının tarihsel olarak ana aktörü sosyal sınıflardır. Doğru cevap "C Şıkkı"dır.

Marksist model iktidarın toplumda eşitsiz bir biçimde dağıtıldığını iddia etmektedir, doğru cevap "A Şıkkı"dır.

Polis, iktidarın fiziksel kaynaklarından biridir. Doğru cevap "A Şıkkı"dır.

Michel Foucault tarafından ortaya atılan Post-Yapısalcı yaklaşımda iktidar çözümlemesi söylem çerçevesinde geliştirilmiştir.

Weber’in otorite tipolojilerinden ezeli geçmişin otoritesi olarak da tanımlanan hatırlanmayacak kadar eski uyma ve kabul etme alışkanlıklarının kutsallaştırıldığı görenekler geleneksel otoriteyi temsil eder; doğru cevap "B Şıkkı"dır.

Sosyal düzeni örf, adet ve alışkanlıkların ürünü olarak gören Durkheim'a göre, sosyal düzenin kurulması ve sürdürülmesinde devletin önemi göreceli olarak azdır.

Düzenin nasıl sürdürüldüğünü anlamaya, açıklamaya çalışan üç ana sosyolojik yaklaşım vardır. Bunlar düzeni zorlamaya(çatışmaya), çıkarlara, değerlere dayandıran yaklaşımlardır.

Kamusal saygı görme, insanlar arası farklılıklar sonucu toplumsal yaşamı etkilemez.

Weber'e göre iktidar; bir toplumsal ilişkide, bir kişi ya da grubun kendi iradesini, dirençleri aşıp yerine getirme olanağıdır.

Karizmatik otorite, olağanüstü ve Tanrı vergisi kişiliğin otoritesidir. Yani, bir kişiye duyulan mutlak bağlılık ve güvene, söz konusu kişinin kahramanlığına ya da başka niteliklerine inanmaya dayalı otoritedir.

İktidar eliti modeli toplumda sadece belli kişi ya da grupların gücü ve zenginliği üzerine yoğunlaşır. Bu görüş Marksist model düşünce yapısına terstir.

Louis Althusser, iktisadi alan ile siyasal alan arasındaki karışıklığı belirleme ilişkisine ait iddialarının yanında, diğer çözümlemesi de ideoloji ve özneye ilişkindir.

Elitist modelin kuramsal kökleri Platon veya İbni Haldun'a kadar götürülebilse de modern dönemdeki en önemli temsilcileri  Weberci gelenek içinde sayılan Mosca, Pareto, Michels ve Mills'dir.

Pareto'ya göre özellikle, zekâ, çalışkanlık ve beceri gibi özellikler açısından elit ve elit olmayan diye iki sınıftan oluşur. Pareto, toplumdaki tüm kesimlerin bu şekilde ayrılabileceğini belirtir.

Foucault'ya göre iktidar, toplumsal bünyenin her düzleminde baskın bir iradenin, bireyler ve gruplar üzerine dayatılmasıdır.