SOSYOLOJİ II - Deneme Sınavı - 1

Yeni toplumsal hareketler paradigması, sistem karşıtı mücadelenin merkezine kültürel talepleri ya da kimliği yerleştirir.

Neo-liberal ideoloji: İş yaşamı üzerindeki devlet kısıtlamalarının en aza indirilmesiyle gerçekleştirilecek olan serbest piyasa güçlerinin, ekonomik büyümeye giden tek yol olduğuna ilişkin ekonomik inanç.

Görmezden gelinen, bastırılan toplumsal grupların tanınma arayışlarına imkân tanıması ve ikinci olarak küresel bir ekonomi ve kültürün yarattığı tahribatın önüne geçmeye yönelik arayışlara aracılık etmesi bakımından kimlik politikaları yabancılaşmanın önüne geçici ve özgürleştirici bir potansiyeli içinde barındırmaktadır.

Bireyin kimlik politikalarınca bir kimlikle katı bir biçimde özdeşleşmeye mahkum
edilişinin bir başka yansıması bireyin sahip olduğu çoğul kimliklerinin üzerinin örtülerek
sadece birinin öne çıkmasında görülür. Aynı anda pek çok kimliğe sahiptir birey. Dinî,
etnik ya da cinsel kimlikleri vardır. Fakat kimlik politikaları bireye bu kimliklerden sadece birini öne çıkarmasını emreder (Hobsbawm, 1997, s. 60). Bireyin kendi içindeki çoğulluğunu reddeder. Onun kimliğini tek bir unsura sabitler. Örneğin, feminist iseniz kadın olmaktan, Katalan milliyetçisi iseniz Katalan olmaktan başka çareniz yoktur.

Kimlik-yönelimli yeni sosyal hareketler paradigmasının önde gelen isimlerinden Alain Touraine’nin şu manidar sorusuna dikkat edelim: “Birlikte yaşayabilecek miyiz yoksa tersine, kendimizi, farklılıklarımıza kapanmaya ya da küreselleşen ekonominin yarattığı kitle kültürünün pasif tüketicilerine mi terk edeceğiz?”

Sosyolojinin bağımsız bir disiplin haline gelişinde önemli katkılar sunan Auguste Comte, Emile Durkheim, Karl Marx ve Max Weber’in mesele edindikleri sorunları hatırlayalım.

İlk olarak 1787’de Alman fiziksel antropolog Johann Friedrich Blumenbach hem kafatası ölçümlerine hem de deri rengine dayalı olarak insan topluluklarını sınıflandırmaya çalışmıştır.

Blumenbach kafatası ölçümlerine dayalı olarak insan gruplarını Kafkaslılar, Moğollar, Malaylılar, Etiyopyalılar ve Amerikalılar (Kızılderililer) olarak sınıflandırmıştır.

Bazen modern ırkçılığın babası kabul edilen Arthur de Gobineau ise, insan topluluklarını üç temel ırka dayalı olarak sınıflandırmaktadır.

Irk kavramı, başlangıçta daha çok fiziksel ve fizyolojik özellikleri merkeze alarak insan topluluklarını sömürgeci emelleri meşrulaştırmak için sınıflandırma çabasının bir ürünüdür.

Dışlama ve dâhil etme, Eriksen’e göre, etnisitenin ilk eylemidir.

Ön yargı, Türk Dil Kurumu sözlüğünde, bir kimse veya bir şeyle ilgili olarak belirli şart, olay ve görüntülere dayanarak önceden edinilmiş olumsuz veya olumlu yargı, peşin yargı, peşin hüküm, peşin fikir biçiminde tanımlanıyor.

Damga: Ünlü sosyolog Erving Goffman, Damga Örselenmiş Kimliğin İdare Edilişi Üzerine Notlar isimli eserinde kavramı toplumun hemen hemen her alanında itibarsızlaştırıcı etki yaratan nitelikler, sıfatlar biçiminde tanımlıyor.

Damga: Ünlü sosyolog Erving Goffman, Damga Örselenmiş Kimliğin İdare Edilişi Üzerine Notlar isimli eserinde kavramı toplumun hemen hemen her alanında itibarsızlaştırıcı etki yaratan nitelikler, sıfatlar biçiminde tanımlıyor.

1993 yılında Afrika kökenli bir gencin Londra’nın güneydoğusunda otobüs beklerken ırkçı bir saldırı sonrası öldürülmesi sonrasında yaşananlar kurumsal ırkçılığın en bilinen örnekleri arasındadır.