SOSYOLOJİ I

Toplumsal sapma, olumlu ve olumsuz olarak gerçekleşebilir. Olumlu sapma, “ideal davranış örüntüleri yönünde bir sapmadır.” Toplumun önderleri sayılabilecek bazı erdemli insanlar, dışlanmak ve bedel ödemek pahasına, toplumda egemen olan normlara ters düşmektedir. (Bozkurt, 2006: 175). Örneğin; kadınların aşağı görüldüğü bir toplumda, kadın haklarını savunduğu için idam edilen bir kişi, olumlu bir toplumsal sapma örneğidir. Diğer yandan olumsuz sapma ise, toplumda “onaylanmayan, aşağı ve yetersiz davranış örüntüleri yönündeki sapmadır.” (Bozkurt, 2006: 176). Bu durumda kişiler, var olan mevcut toplumsal değerleri ve standartları bilerek veya bilmeyerek ihlal etmektedirler. Bu durumda normal davranış biçimlerinden sapan davranışlar gösteren suçluların ve fiziki veya psikolojik yetersizleri ve sorunları olan insanların davranışları, olumsuz sapmaya örnektir.

Suçluları vücüt tiplerine göre “Stigmat” olarak Lombroso,” Astenik” olarak Kretschmer sınıflandırırken,  Sheldon “Mezomorfik” tipleri; iskelet ve kas sistemi gelişmiş, geniş omuzlu, aktif, dinamik, iddiacı, fiziksel olarak güçlü, saldırgan ve atletik yapılı kişilerdir. Mezomorfik olanlar diğer insan tiplerine göre yasal olmayan davranışlara ve sapkınlıklara daha eğilimlidirler

Bu durumu Aichorn, gizli suçluluk (latent delinquency) olarak adlan- dırmaktadır. Gizli suçluluk, kişilikleri anında tatmin isteyen, kişisel ihtiyaçlarını başkalarına bağlı olmaktan daha önemli sayan, yanlış veya doğru olduğunu, dikkate almadan içgüdüsel itilimlerini tatmin edenlerde saptanmıştır.

İşlevselci kuramcılar sapkın davranışları, toplumsal yaşamının işleyişinin normal bir parçası olarak görmekte ve bu tür davranışların toplumun düzen ve uyumunun devamını sağlamak açısından işlevsel ve olumlu sonuçları olduğunu düşünmektedirler.

Başkaldıranlar hem var olan değerleri hem de araçları yadsırlar; ancak, toplumsal sistemi yeniden kurmak ve bu değerlerle araçların yerine yenilerini koymak da isterler. Köktenci politik gruplar bu kategoriye girer.

Çeşitli araştırmalara göre, Amerika’daki polis çevirmelerinde siyahlar beyazlardan daha fazla durdurulmakta ve sorgulanmaktadır (Lawson ve Heaton, 1999: 176). Güçsüz ve yoksul olan siyahların Amerikan toplumunda daha fazla suçlu ve sapkın olarak etiketlendiği ve bu etiketlemelerin olumsuz sonuçları yüzünden mağdur oldukları söylenebilir.

Yeni Sol Gerçekçiler, suçun göreli yoksunluk ve marjinalleşmeden kaynaklandığını savunarak suçlu alt-kültür kuramının temel noktasını paylaşırlar.

Sağ Gerçekçilik, geleneksel sosyolojik açıklamalara karşı çıkarak suçun toplumsal sorunların bir parçası olmadığını, seçme hakkı olan bireylerin özgür iradesiyle gerçekleştiğini iddia etmektedir (Lawson ve Heaton, 1999: 141). Bu yaklaşım, nerdeyse tamamen sadece suçun kontrolüne odaklanmıştır (Muncie, 2009).

"Suç olgusu toplum için işlevsel, sağlıklı, yararlıdır ve toplumsal değişim için şarttır" tezini İşlevselci Kuramcı Durkheim ortaya atmıştır.

Yeni Sol Gerçekçilik suç eğilimlerini azaltmak üzere toplumsal ölçekte birçok reformların yapıl- masının çözüm olabileceğine işaret etmektedir. Bu yaklaşımın suçu ortadan kaldırmak için önerdiği politika yönelimli iyileştirmeleri ve pragmatik çö- zümleri sıralayacak olursak (Bilton vd., 2008: 398; Giddens, 2005: 213);

Diğer taraftan Sağ Gerçekçilik yaklaşımında ise suçu önlemek devletin görevi değildir, sorumlu vatandaşlar da suçun önlenmesinde görev almalıdırlar, örneğin herkes mahallesinin bekçisi gibi davranmakla yükümlüdür. suçu denetlemede bazı yüklerin toplumun sıradan üyeleri tarafından da omuzlanması gerektiğinde ısrar etmişlerdir.