SOSYOLOJİ I

Yönetim ve organizasyon; aile, okul, işyeri gibi başlıklara göre daha özel bir durumu belirtir. İş kapsamında toplumsallaşmayı etkilediği kabullenilse de yönetim ve organizasyon iş hayatı içinde daha spesifik bir konuma işaret eder. Doğru cevap D'dir.

Çekirdek aile toplumsallaşmanın aileyi kuran en güncel konumu olarak toplumsal cinsiyet rollerini pekiştirir ve destekler. Doğru cevap C'dir.

Toplumsallaşmada dilin önemine vurgu yapan, sembollerden oluşan dil, düşünce
hatta bilinci toplumsallaşmanın ürünü sayan ve Sembolik Etkileşimci Kuramı geliştiren düşünür George Herbert Mead'dir. Doğru cevap A'dır.

Çatışmaya dayalı bir işlevselci anlayışla eğitimin toplumsal işlevini üretmek işlevselci yaklaşımlardan çok çatışmacı yaklaşımın konumunu anlatır. Doğru cevap D'dir.

Okul yerel değerleri çocuğa kazandırmada yetersizdir ifadesi Durkheim'ın işlevselci eğitim anlayışında eleştirilen bir durum olarak ele alınmaz. Doğru cevap C'dir.

Parsons, 1950’lerde ileri kapitalist toplumlarda formel eğitimin işlevini incelemiştir. Ailedeki birincil toplumsallaşmadan sonra okul, çocuğu toplumdaki yetişkin rollerine hazırlamak açısından toplumsallaşma aracısı olarak ailenin yerini almaktadır. Parsons’a göre formel eğitimin üç temel işlevi vardır. Doğru cevap A'dır.

Davis ve Moore'a yöneltilen eleştirilere göre; Toplumsal tabakalaşma iddia edildiğinin aksine öğrencileri yeteneklerine göre sınıflandırmayı engeller. Doğru cevap E'dir.

I. Illich’in Okulsuzlaştırılmış Toplum çalışması okulda verilen eğitimin birey açısından olumsuz yönlerini inceleyen ve okulda verilen eğitimin nasıl olması gerektiği konusunda şöyle der:  Okulda öğrencilerin öğrenecekleri konular ve nasıl öğrenmeleri gerektiği konusunda çok az kontrolleri bulunmaktadır. Konular, öğretmenler tarafından yalnızca anlatılır. Öğrencilerin başarılı olmaları ve kurallara uymaları beklenir. Oysaki gerçek öğrenme doğrudandır ve bireyin öğrenme sürecine özgürce katılmasıyla gerçekleşir. Bu nedenle çoğu konuda öğrenmek için öğretmene ihtiyaç yoktur. Doğru cevap B'dir.

Çatışmacı bakış açısı düşünürleri Bowles ve Gintis'e göre; Kapitalist sistemde iş hem sömürüye açık hem de yabancılaştırıcıdır. Kapitalizmin ihtiyacı olan çok çalışan, itaatkâr, yüksek motivasyona sahip ancak yönetici otoritesine karşı gelemeyecek kadar bölünmüş ve farklılaşmış emek gücü eğitim sistemindeki ‘gizli müfredat’ vasıtasıyla sağlanmaktadır. Gizli müfredatın gücü derslerin içeriği ya da sınavlarda değildir. Öğrenci okula devam etme deneyimiyle çok çalışmayı, itaatkâr olmayı ve yüksek motivasyonu öğrenmektedir. Doğru cevap A'dır.

Marksist kuramcı Willis’e göre eğitim yanlış sınıf bilinci üreten toplumsallaşmanın başarılı bir aracısı değildir. Eğitim kapitalizmin isteği türde iş gücünü üretir ancak bu doğrudan ya da bu amaca yönelik olarak gerçekleşmez. Çünkü okul karşıtı kültürü benimseyen öğrenciler nasıl davranacakları konusunda ikna edilmezler ya da kol gücüne dayalı işlerde çalışmaya zorlanmazlar. Bu öğrenciler aktif olarak kendi alt kültürlerini yaratırlar ve gönüllü olarak bu tip işlere yönelirler.

Toplumsallaşma bireyin toplumun kültürünü öğrenme ve içselleştirme sürecidir. Doğru cevap A'dır.

Aile, yeni doğan çocuğun toplumsallaşma sürecine girdiği ilk kurumdur. Aile vasıtasıyla çocuk içinde yaşadığı toplumunda geçerli olan sözlü ve sözsüz iletişim yollarını öğrenir. Ayrıca toplumun kültürü içselleştirilir.Doğru cevap B'dir.

Toplumsallaşma süreci ile ilgili olarak Sigmund Freud’un yapısal kişilik kuramı en önemli kuramlardan biridir. Bu kurama göre kişilik üç katmandan oluşur: İd, Ego ve Süperego. Freud’a göre, toplumsal davranış, kişiliği oluşturan id, ego ve superego sistemlerinin etkileşimi sonucunda gelişir. Doğru cevap D'dir.

George Herbert Mead sembolik etkileşim kuramının yaratıcısıdır. Toplumsallaşmada dilin önemine vurgu yapar. Sembollerden oluşan dil, düşünce hatta bilinç, toplumsallaşmanın ürünüdür. İnsanlar dil yoluyla toplumsal etkileşime girer. Doğru cevap B'dir.

İşlevselci bakış açısı eğitimi iki temel açıdan değerlendirmektedir. Bunlardan ilki, eğitimin toplumun bütünü için işlevini incelemek, diğeri ise eğitimin toplumdaki diğer kurumlarla olan işlevsel ilişkisini anlamaktır. İşlevselci bakış açısı, diğer kurumlara olduğu gibi eğitime de toplum bütününe olan olumlu katkısı açısından yaklaşmaktadır. Doğru cevap A'dır.

I. Illich ‘okulsuzlaştırılmış toplum’ çalışmasıyla, okulda verilen eğitimin birey açısından olumsuz yönlerini inceler ve okulda verilen eğitimin nasıl olması gerektiği konusu üzerinde durur. Doğru cevap C'dir.

Kapitalist sistemde iş hem sömürüye açık hem de yabancılaştırıcıdır. Kapitalizmin ihtiyacı olan çok çalışan, itaatkâr, yüksek motivasyona sahip ancak yönetici otoritesine karşı gelemeyecek kadar bölünmüş ve farklılaşmış emek gücü eğitim sistemindeki ‘gizli müfredat’ vasıtasıyla sağlanmaktadır. Gizli müfredatın gücü derslerin içeriği ya da sınavlarda değildir. Öğrenci okula devam etme deneyimiyle çok çalışmayı, itaatkâr olmayı ve yüksek motivasyonu öğrenmektedir. Doğru cevap A'dır.

Eğitimi Marksist bakış açısıyla değerlendiren Henry Giroux'a göre işçi sınıfından olan öğrenciler kendi eğitimlerini şekillendirmede aktif bir rol alırlar. Kendilerine öğretilen her şeyi kabul etmezler ve tüm davranışları da kapitalizm tarafından belirlenmez. Okullaşmaya tepki olarak kendi kültürlerini oluştururlar ve bu tepki çoğunlukla okula direnmek şeklinde ortaya çıkmaktadır. Doğru cevap E'dir.

Etkileşimci yaklaşımın eğitim çalışmalarındaki en temel kavramlar benlik, toplumsal roller ve tipleştirmedir. Doğru cevap C'dir.

Etkileşimci bakış açısına göre öğretmenleri öğrencilerle olan ilişkisinde tipleştirmenin yanı sıra ‘kendini doğrulayan kehanet’ ve ‘etiketleme’ de etkili olmaktadır. Kendini doğrulayan kehanet, öğretmenlerin öğrencilerin davranışlarına göre zeki ya da aptal olarak kehanette bulunmaları ya da tahminde bulunmaların- dan sonra, öğrencilerin benlik kavramlaştırmasının söz konusu tahmin doğrultusunda şekillenmesiyle davranışlarının öğretmenlerin beklentileri doğrultusunda gelişmesidir.Etiketleme de kendini doğrulayan kehanetle yakından bağlantılıdır. Etiketleme öğretmenlerin birey olarak öğrencilere verdiği tepkiyi, dolayısıyla öğrencinin eğitim kariyerini etkilemektedir. Ancak bu durum tüm öğrencilerin kendilerine yapıştırılan etiket doğrultusunda yaşayacakları anlamına gelmez. Doğru cevap B'dir.