SOSYOLOJİ I

Topklumsallaşma, kişilerin toplumun norm ve değerlerini içselleştirerek toplumsal rolleri yerine getirmeyi ve toplum üyeleri hâline gelmeyi öğrenme sürecidir. Doğru cevap D'dir.

Etnosantrizm, naşka kültürleri, kişinin kendi kültürünün değerleriyle kıyaslayarak yargılaması ve kendi kültürünün üstünlüğüne inanmasıdır. Doğru cevap A'dır.

Yüksek kültür, toplum içinde görece az sayıda kişinin sahip olduğu, yaşam biçimi, zevkler ve alışkanlıklar olarak tanımlanabilir. Doğru cevap C'dir. 

Daha geniş kitlelerin benimsediği yaşam biçimleri, zevkler ve değerler, popüler kültür veya yaygın kültür olarak adlandırılır. Doğru cevap C'dir. 

Habitus, kültürel sermaye gibi kavramları Pierre Bourdieu oluşturmuştur. Doğru cevap A'dır.

Din; kutsal fikrine dayalı olan ve inananları toplumsal-dinsel bir topluluk içinde birleştiren inançlar, semboller ve pratikler kümesidir. Doğru cevap D'dir.

İşlevselci bakış açısı dini, toplumun gereksinimleri açısından inceler ve toplumun hangi gereksinimlerini karşıladığı ile ilgilenir. Doğru cevap D'dir.

Marksist bakış açısına göre din sadece baskının etkilerinin hızını kesmekle kalmayıp, ayrıca kendisi de bu baskının bir aracı olup, mevcut sömürü sistemini sürdüren ve sınıf ilişkilerini pekiştiren bir toplumsal kontrol mekanizması olarak rol oynar. Doğru cevap B'dir.

Sekülerleşme, modern sanayi toplumlarında dinsel inançların, pratiklerin ve kurumların toplumsal önemlerini yitirdikleri bir süreç olarak değerlendirilir. Doğru cevap B'dir.

Dinî pratik boyutu: İnsanların dinî aidiyetlerini gerçekleştirmek için yaptıkları tapınma ve adanma edimlerini içerir. Doğru cevap D'dir. 

Toplumsallaşma, kişilerin toplumun norm ve değerlerini içselleştirerek toplumsal rolleri yerine getirmeyi ve toplum üyeleri hâline gelmeyi öğrenme sürecidir.

Kültürün manevi ögeleri, toplumun yaşamını düzen­leyen değer, inanç, sembol, dil ve normlardan meydana gel­mektedir. Ayrıca yasa, gelenek, görenek ve ahlak kuralları da bunlara dâhil edilebilir.

Kültürel görecelik veya kültürel rölativizm, bir kültürü yine o kültürün kendi yapısı içinde, değer yargılarını kullanmadan tanımaya ve anlamaya denir.

Kültürel değişmenin; doğal çevrede yaşanan değişiklik, kültürel temas, keşif ve icatlar olmak üzere üç temel kaynağı vardır.

Egemen kültür kalıbından toplumsal kategoriler temelinde farklılaşan yaşam tarzı olarak tanımlanabilecek alt kültür; yaş, meslek, eğitim, cinsiyet ve cinsel yönelimleri temel alabilir.

Yüksek kültür, toplum içinde görece az sayıda kişinin sahip olduğu, yaşam biçimi, zevkler ve alışkanlıklar olarak tanımlanabilir. Üst sınıfların bazı kesimlerinin yaşam biçimleri, örneğin klasik müzik, resim ve heykel gibi sanatlara düşkün olmaları, yüksek kültürün temel değerleri olarak kabul edilir.

Popüler kültürle ilgili çalışmalar yapan Adorno ve Horkheimer ‘kültür endüstrisi’ kavramını ilk olarak 1947’de Aydınlanmanın Diyalektiği adlı yapıtta kullanırlar. Kavram, ‘yüksek’ ve ‘düşük’ sanatın, her ikisinin de zararına olacak biçimde birleşmesine dikkat çekerek popüler kültürün olumsuzluklarını vurgular.

Avustralya’nın yerli toplumlarındaki totemciliği inceleyen Durkheim’a göre totemcilik dinin ilk veya en yalın biçimidir. Totem, bir grubun kendisine belli bir simgesel önem atfettiği bir hayvan veya bitkidir. Kutsal bir nesne olan toteme duyulan saygı çeşitli ritüellerle ifade edilir. Durkheim’a göre toteme duyulan büyük saygı temel toplumsal değerlere duyulan saygıdan kaynaklanmaktadır.

Weber’in dünya dinleri üzerine yaptığı çalışma, Protestanlığın toplumsal ve ekonomik yaşamı nasıl yönlendirdiğini göstermeyi amaçlar. Weber, Protestan Ahlakı ve Kapitalizmin Ruhu adlı önemli çalışmasında Protestan etiğin kapitalizmin gelişim sürecine etkilerini ortaya koymaya çalışmıştır.

Sosyoloji literatüründe farklı anlamlara gelecek biçimde kullanılmış olan sekülerleşme kavramına açıklık getirmek isteyen Stark ve Glock, dindarlığın beş temel boyutunu inanç, dinî pratik, deneyim, bilgi ve sonuçlar olarak belirlemişlerdir.