SOSYOLOJİ I

Teknolojik yenilikler ve Endüstri Devrimi sonucunda yeni üretim örgütlenmesi ileski feodal üretim biçiminden yeni olan kapitalist üretim biçimine geçiş süreci başlamıştır.

Birinci Dünya Toplumları ya da Gelişmiş Ülkeler: 18. yüzyılda ortaya çıkan serbest
girişimin hâkim olduğu, üretimleri sanayiye dayalı olan ulus devletler bu grupta
yer almaktadır. Batı toplumları, Japonya, Avustralya ve Yeni Zelanda bu grupta yer almaktadır.

Bir diğer evrimci kuramcı olan Durkheim toplumsal değişmeyi toplumların mekanik dayanışmadan organik dayanışmaya doğru geçirdiği evrim süreci olarak ele alır. Nüfus yoğunluğunun az olduğu ve benzerliğe dayalı olan mekanik dayanışmadan
nüfus yoğunluğunun arttığı ve farklılığın hâkim olduğu organik dayanışmaya geçiş sürecinde işbölümü çok önemli bir role sahiptir.

Yaygın Tüketim Safhası: I. Dünya Savaşı sonrasında Amerika Birleşik Devletleri bu
aşamaya ilk gelen ülke olmuştur. Endüstrinin diğer alanlarının yanı sıra hizmet sektörü gelişmeye başlamıştır. Reel ücretlerin artışı ve refah devleti politikaları, sosyal güvenliğe ayrılan kaynakların artışı insanları tüketime yöneltmiştir.

Bağımlılık Okulu’na göre gelişme ve azgelişmişlik birbirlerine bağımlı yapılardır; merkez ve çevre arasındaki ilişki bağımlılığın biçimini belirler.

Etnosantrizm, yanlı bir bakış açısıyla bir toplumun kendine özgü kültürel değerlerinden yola çıkılarak diğer toplumların incelenmesi ve bunun sonucunda belirli yargılarda bulunulmasıdır. Bu terim, Evrimci kuramda geçer.

B şıkkı, Evrimci kuramla beraber ortaya çıkmıştır

A şıkkı harici diğer şıklar, küreselleşmeyle ilgili doğru olmayan bilgiler vermektedir.

Kalkış aşaması (1870-1920): Bu aşamada Avrupa dışındaki bazı toplumlar da uluslarası topluma dahil edilmiştir. Ulus devlet kavramı yerleşmiş, posta, telefon, telgraf vb. ile küresel iletişim hızlanmış, olimpiyat oyunları, Nobel ödülleri gibi uluslararası küresel organizasyonlar başlamıştır.

Toplumsal değişme, toplumun yapısını oluşturan toplumsal ilişkiler ağının, toplumsal kurumların, birey ve grup davranışlarının, toplumsal norm ve değerlerin tarihsel olarak geçirdiği farklılaşma ve dönüşüm sürecidir.

Toplumsal değişmeyi etkileyen faktörler çevresel, demografik, teknolojik ve kültürel faktörler
olarak dört grupta toplanmaktadır.

Demografik faktörler: Demografik yapı nüfusun hızla artması ya da bunun tersine doğum oranlarında yaşanan ciddi düşüşler sonucunda da değişim göstermektedir.

Anthony Giddens (2005: 41) günümüz toplumlarını ekonomik, siyasal ve toplumsal düzeyde şu şekilde sınıflandırmıştır:

Comte'nin “Teolojik- metafizik- pozitivist” aşamalar olarak açıkladığı üç hal yasası evrenseldir ve bütün toplumların geçirdiği değişimi açıklamak için kullanılabilir.

Etnosantrizm, yanlı bir bakış açısıyla bir toplumun kendine özgü kültürel değerlerinden yola çıkılarak diğer toplumların incelenmesi ve bunun sonucunda belirli yargılarda bulunulmasıdır.

Gerekircilik: Evrimsel süreçte, değişim zorunludur ve kaçınılmazdır. Toplumlar belirlenmiş aşamaları sırayla geçerler.

Evrimci kuram ve işlevselci kuramdan beslenen Modernleşme Okulu 1960’larda toplumsal
değişme yazınına hâkim olmuş bir yaklaşımdır.

Olgunluk Aşaması: Kalkış aşamasından yaklaşık 60 yıl sonra bu aşamaya gelinir.

Modernite, geleneksel dünya görüşünden koparak nesnel bir bilim, ilerleme, evrensel bir ahlâk ve hukuk geliştirme amacı taşıyan Aydınlanma düşüncesine dayanan toplumsal değerler sistemi ve örgütlenmesidir

Toplumsal değişme kavramı, herhangi bir değer yargısı içermez. Buna karşın ilerleme, kalkınma, gelişme ve evrim kavramları, değer yargısı içeren, belirli bir amaca yönelik olan bir değişmeyi vurgular. Doğru cevap C'dir.