Suç ve Toplum

Sapkın davranış, bir topluluk veya toplumda, önemli sayıda insan tarafından kabul edilen belirli kurallar kümesine uyum göstermeme olarak tanımlanabilir.

Olumlu sapma, “ideal davranış örüntüleri yönünde bir sapmadır.” Toplumun önderleri sayılabilecek bazı erdemli insanlar, dışlanmak ve bedel ödemek pahasına, toplumda
egemen olan normlara ters düşmektedir.

Sosyolojik bakış açısına göre suç, toplumsal normları ihlal eden çoğunluk değerlerine aykırı biçimde tezahür eden ve yasal olarak yaptırımı olan davranış biçimidir.

Kretschmer, suçla ilgili olarak üç tip fiziksel yapı sınıflamıştır:
(1) Astenik Tip; İnce gösterişsiz, dar omuzlu.
(2) Atletik Tip; Orta boylu, güçlü adaleli, iri kemikli.
(3) Piknik Tip; Orta boylu, yuvarlak hatlı, kalın boyunlu ve geniş yüzlü.

Ektomorfik tipler; ince vücutlu, içe dönük, kronik yorgunluk, uykusuzluk, eğlence ve kalabalıktan kaçınma davranışları gösterirler. Endomorfik tipler; şişman vücutlu, genel bir rahatlık, lüksten hoşlanma ve dışa dönük bir mizaca sahiptir. Mezomorfik tipler ise; iskelet ve kas sistemi gelişmiş, geniş omuzlu, aktif, dinamik, iddiacı, fiziksel olarak güçlü, saldırgan ve atletik yapılı kişilerdir. Mezomorfik olanlar diğer insan tiplerine göre yasal olmayan davranışlara ve sapkınlıklara daha eğilimlidirler.

Suçluluk hakkındaki biyolojik ve psikolojik yaklaşımların her ikisine göre de suç ve sapkınlığın arkasında toplumdaki düzensizlikler veya yanlışlar değil, bireylerdeki eksiklik veya yanlışlıklardır. Başka bir deyişle hasta olan toplum değil, bizzat bireyin kendisidir.

Psikolojik yaklaşımlar suçu açıklamada katkılar sağlamasına rağmen, suçluluğun
karmaşık ve sosyal koşullarını açıklamada yetersiz kalmaktadır.

Sosyolojik suç kuramları daha çok toplumsal kurumların ve yapıların suç üzerindeki etkilerini ele almaktadır. Genel anlamda suç, sosyolojik bakış açısına göre sosyal ortamın bir ürünüdür, başka bir deyişle hasta olan toplumdur.

Durkheim’a göre suç olgusu toplum için işlevsel, sağlıklı, yararlıdır ve toplumsal değişim için şarttır.

Durkheim’e göre anomi, toplumda bir normsuzluk durumunu ifade ederken Merton’a göre anomi, toplumsal düzende bir ayrışma ya da bozulmayı, daha belirgin olarak toplumun kültürü ile toplumsal yapının unsurları arasında bir denge eksikliğini içinde barındırır.

Merton, toplumda mevcut olan hedeflere ulaşmada kullanılacak olan imkânların ve
yolların eşit dağıtılmaması nedeniyle sosyal koşulların suçu yarattığını öne sürer.

Uyum gösterenler, yenilikçiler, törenciler, geri çekilenler, başkaldıranlar. 

Cohen, suç alt–kültürünün, alt ve orta sınıf kültürü arasındaki bir çatışmadan kaynaklandığını belirtmektedir.

Sosyal bakımdan dezavantajları olmayan bireylerin niçin suç işlediğini açıklayamamaktadır. Ayrıca temel kavramlar iyi şekilde tanımlanmamış olup, kültür standartlarının nasıl oluştuğu, nesilden nesile nasıl geçtiği açıklanamamaktadır.

Diğer kuramlar; “birey niçin suç işlemektedir” sorusuna odaklanırken, sembolik etkileşimci yaklaşım, “niçin belirli davranışlar sapma olarak tanımlanır?” sorusuna
yanıt arama çabası içindedir.

Etiketleme kuramı, birini sapkın diye damgalamanın onun sapkın davranışını güçlendireceğini varsayar. Hiçbir eylemin doğası gereği suç olmadığı varsayımından yola çıkar.

Bu sistemde, zenginliğin biriktirilmesi ve bireysel yararı her şeyin üstünde görmekte; bu anlamda toplumsal yarardan çok kişisel hırs ve kazanç özendirilmektedir. Dolayısıyla, kapitalizm içinde ürettiği bireysellik, rekabet, bencillik ve egoizm, ekonomik bencilliğe yol açmakta ve bireylerdeki sapma ve suçun kaynağını oluşturmaktadır. En önemlisi, kapitalist toplum belli sınıflar çok az kaynağa ulaşabildikleri ve yaşamlarını
devam ettirebilmek için suç ve sapma davranışlarına yönelebilmektedir.

Marksist kriminologlar suçu ortadan kaldırmak için sistemde yapılacak küçük çaplı reformların yeterli olamayacağını belirtir. Ceza yasalarında, polisiye uygulamalarda veya cezaevi koşullarında yapılacak iyileştirmelerin yalnızca geçici ve yüzeysel olacaktır. Ancak bu reform ve iyileştirmelerin hiçbirisi sistemdeki temel ekonomik eşitsizlikleri ve yasaların taraflılığını gidermeyeceği için toplumda suç üretmeye devam edecektir. Bu yaklaşıma göre, suçu ortadan kaldırmak ancak suçu üreten kapitalist sistemi toptan ortadan kaldırmakla yani reformla değil devrimle mümkün olabilecektir.

Sol Gerçekçilik, Marksizmden ayrıldıkları noktada, dikkatleri suçun kurbanlarına yöneltir ve yasa uygulayıcıların topluluklara, özellikle de kent içlerine daha duyarlı olmalarını
gerektiren pratik politika değişiklikleri ister.

Yeni Sol Gerçekçilik, suç olgusunu büyük ölçüde görece yoksunluk ve marjinalleşme ile açıklarken bu durumun sebebinin eşitsiz toplumsal yapı sonucu olduğu görüşündedir.