SOSYOLOJİ I - Deneme Sınavı - 4

Sağ Gerçekçilik, geleneksel sosyolojik açıklamalara karşı çıkarak suçun toplumsal sorunların bir parçası olmadığını, seçme hakkı olan bireylerin özgür iradesiyle gerçekleştiğini iddia etmektedir (Lawson ve Heaton, 1999: 141). Bu yaklaşım, nerdeyse tamamen sadece suçun kontrolüne odaklanmıştır (Muncie, 2009).

"Suç olgusu toplum için işlevsel, sağlıklı, yararlıdır ve toplumsal değişim için şarttır" tezini İşlevselci Kuramcı Durkheim ortaya atmıştır.

Yeni Sol Gerçekçilik suç eğilimlerini azaltmak üzere toplumsal ölçekte birçok reformların yapıl- masının çözüm olabileceğine işaret etmektedir. Bu yaklaşımın suçu ortadan kaldırmak için önerdiği politika yönelimli iyileştirmeleri ve pragmatik çö- zümleri sıralayacak olursak (Bilton vd., 2008: 398; Giddens, 2005: 213);

Diğer taraftan Sağ Gerçekçilik yaklaşımında ise suçu önlemek devletin görevi değildir, sorumlu vatandaşlar da suçun önlenmesinde görev almalıdırlar, örneğin herkes mahallesinin bekçisi gibi davranmakla yükümlüdür. suçu denetlemede bazı yüklerin toplumun sıradan üyeleri tarafından da omuzlanması gerektiğinde ısrar etmişlerdir.

Antropolog George Peter Murdock, 1949 yılında yayınladığı Toplumsal Yapı adlı çalışmasında, çeşitli toplumlarda aile kurumunu incelemiştir. Avcı ve toplayıcı toplumlardan endüstriyel toplumlara kadar geniş bir ölçekte 250 toplumdan örneklerle çalışmıştır. Murdock bu çalışmaların sonucunda, aile kurumunun bütün toplumlarda görüldüğünü ve ailenin evrensel olduğunu öne sürmüştür. Murdock aileyi, cinsel ilişkinin toplumsal olarak onay gördüğü, yetişkin bir erkek ve bir kadından oluşan, bir ya da daha fazla çocuğun bulunduğu bir birim olarak tanımlamaktadır. Murdock'ın tanımına göre toplumsal bir grup olan aile; ortak yerleşim, ekonomik işbirliği (iş bölümü) ve yeniden üretim özelliklerini taşımaktadır. Aile aynı zamanda toplumsal sistemi oluşturan diğer kurumlarla da işlevsel bir ilişkiye sahiptir. Murdock ailenin, eğitim sağlık, ekonomi gibi diğer kurumlarla olan ilişkilerindeki uyum ve bütünleşme üzerinde durmuştur. Murdock 'ın çalışmasına dayalı gelişen çekirdek ailenin evrenselliği çok uzun süre sorgulanmıştır. 1960'lı yılları sonlarından itibaren, ailenin evrensel olup olmadığı ve toplumlar arası nasıl farklılaştığı yönünde çalışmalar yapılmıştır.

İşlevci bakış açısı, toplumun varlığının korunması ve sürekliliğin sağlanması için karşılanması gereken temel ihtiyaçların bulunduğunu ileri sürmektedir. Aile, bu işlevlerin yerine getirilmesini sağlayan önemli kurumlardan biridir. Murdock, ailenin işlevlerini yeni nesillerin üretilmesi, ekonomik işbirliği (iş bölümü) ve eğitim olarak tanımlamaktadır. İşlevci yaklaşımın önemli temsilcilerinden Talcott Parsons'a göre, modern çekirdek ailenin işlevleri arasında çocukların bakımı ve bağımsızlaşmalarını sağlayacak yetilerin onlara kazandırılması, eşler arasında cinsel ilişkinin düzenlenmesi ve ekonomik iş birliği vardır. Parsons, modern Amerikan toplumu ailelerini incelediği çalışmasında ailenin iki ana ve indirgenemez işlevi olduğunu belirtmiş ve bu işlevlerin bütün toplumlardaki aileler için geçerli olduğunu ileri sürmüştür. Ailenin bu işlevleri: 1. Çocukların birincil toplumsallaşması: Ailenin bu işlevi iki temel süreçte gerçekleşmektedir. Bunlardan birincisi toplumun kültürünün içselleştirilmesi, diğeri ise kişiliğin yapılanmasıdır. Parsons'a göre, çocukları birincil toplumsallaşmasının sağlanması için karşılıklı destek, sıcaklık ve güvenin sağlandığı bir ortam gerekmektedir. Böyle bir ortamı sağlayabilecek aileden başka bir kurum yoktur. 2. Yetişkin kişiliklerin istikrarının sağlanması: Evlilik ilişkisi ve ailede çiftlerin birbirine sağladıkları duygusal destek ve güven, gündelik hayatın yarattığı baskı ve gerilimi dengelemektedir.Böylece ailede yetişkinlerin kişiliklerinin istikrarının sağlanması gerçekleşmektedir. Bu işlev, özellikle endüstriyel Batı toplumlarında akrabalık ilişkileri zayıflamış aileler için önemli olmaktadır. Parsons'un tanımladığı gibi ailenin iki ana indirgenemez işleve sahip olduğu görüşü bazı açılardan eleştirilmektedir. Parsons'un çalışması, Amerika orta sınıf ailesini temsil etmektedir ve genel bir aile yapısını göstermemektedir. Çalışma, özellikle Batı endüstriyel toplumunun ailelerini temsil almıştır. Tanımlanan ailede idealize edilmiş çocuk ve yetişkinlerden bahsedilmektedir. Ayrıca sınıfsal, dinî ve etnik farklılıklar göz ardı edilmektedir. Parsons çalışmasında ailenin olumlu işlevlerine değinmesine rağmen olumsuz özelliklerinden bahsetmemiştir. Aile hayatının üreteceği olası psikolojik problemleri ve kadının ailedeki sınırlandırılmış rolünü yok saymıştır. Parsons'ın aile tanımında kadın ve erkek rollerinin ayrı fakat eşit olduğu görünümü yaratılmıştır. Parsons kadın ve erkek rollerini tanımlarken, aralarındaki çatışmayı dikkate almamaktadır.

Antropolog Edmund Leach, endüstrileşmiş Batı toplumuna yönelik geliştirilen yalıtılmış çekirdek aile tipinin, toplum ve bireyler için ''bütün hoşnutsuzlukların kaynağı'' olduğunu belirtmektedir. Leach, endüstrileşmemiş küçük ölçekli toplumlar üzerinde araştırma yapmıştır. Bu toplumlarda ailelerin daha geniş akrabalık biriminin bir parçası olarak oluştuğunu belirtmiştir. Akrabalar bireylere pratik ve psikolojik destek sağlamaktadır. Buna karşın modern endüstriyel toplumlarda çekirdek aile, büyük ölçüde daha geniş akrabalık ilişkilerinden yalıtılmıştır. Bunun sonucunda psikolojik destekten yoksun, bireyler olarak karı-koca ve çocuk arasında aşırı ilgi ve sevgi bağı oluşmaktadır. Yalıtılmış olan aile içine kapanmakta ve bu nedenle aile üyeleri birbirlerinden çok şey talep eder hale gelmektedir. Leach, bu durumun aynı zamanda baskı ve gerginliğe yol açtığını belirtmektedir. Sorunlar sadece aile ile sınırlı kalmayarak aile içinde üretilen gerilim ve düşmanlık toplumda da ifadesini bulmaktadır. Ailenin bu ''özel'' kabul edilen konumu, dış dünyaya karşı şüphe ve korkuya yol açmaktadır. Bunun sonucunda aile üyelerinin kendileri gibi olanlar ve olmayanlar arasında bir engel oluşturmalarıyla aile yaşamının sıkı bağları, boğucu ve sınırlsyıcı hale gelmektedir. Böylece mahremiyet, korku ve şiddetin kaynağı olmaktadır. Parsons'a göre, yalıtılmış çekirdek aile, modern sanayi toplumunun tipik aile biçimidir.Bu aile biçimi yapısal  olarak yalıtılmıştır çünkü artık geniş akrabalık ilişkilerin bir parçası değildir. Akrabalarla kurulan ilişki, zorunluluk değil gönüllük temelinde gelişmektedir. Parsons, yalıtılmış çekirdek ailenin ortaya çıkışını, toplumsal evrim süreciyle açıklamaktadır. Toplumsal evrim sürecinde, sanayileşmeyle birlikte, toplumlarda yapısal bir farklılaşma ve bazı konularda uzmanlaşma gelişmeye başlamıştır. Uzmanlaşma ve teknolojinin gelişimi sonucunda oluşan yeni örgütlenmeler, ailenin bazı işlevlerini yerine getirebilir hale gelmiştir. Okul, hastane, güvenlik güçleri, hazır giyim, hazır yemek gibi kimi oluşumlar ailenin işlevlerini devralmış, böylece ailenin sorumlulukları azalmıştır. Parsons'a göre aile, ekonomik birim olmaktan çıkmıştır.  Aile üzerine yapılan tarihsel araştırmalar ise çekirdek ailenin sanayileşmeye bir cevap olarak mevcut aile sisteminin yerini almak üzere doğduğu düşünceyi çürütmüştür. Bu araştırmalar, Batı Avrupa'nın çok büyük bir kısmında, çekirdek ailenin başlangıcının kapitalizmin ilk oluştuğu döneme dayandığını göstermektedir.

Michael Young ve Peter Willmott, Parsons'ın aile ve sanayileşme ilişkisine yönelik yaklaşımını eleştiren sosyal bilimcilerdir. Young ve Willmoot'a göre, geniş aileden çekirdek aile yapısına dönüşüm, dört aşamalı bir süreç sonrasında gerçekleşmiştir. Bu dört aşama şöyle açıklanır: 1. Sanayi öncesi aşamada ağırlıklı olarak tarımsal üretim yapan toplumlarda aile bir üretim birimidir ve aile üyeleri birlikte çalışmaktadır. 2. Sanayi Devrimi'yle başlayan ve 20. yüzyıla kadar süren ikinci aşamada sanayileşmeyle birlikte malların üretilmelerinin fabrikalara aktarılması ile ekonomik kurumlar aileden ayrılmış, aile üretim birimi olmaktan çıkmış ve işçi ailesi niteliğini kazanmıştır. Bu dönemde yoksulluğun ortaya çıkardığı sorunlarla baş edebilmek için aileler akrabalık ilişkilerini sürdürmektedir. 3. 20. yüzyılın ortalarından itibaren ailelerin akrabalık ilişkileri zayıflamaya, eşler arasındaki bağlar ise güçlenmeye başlamıştır. İstihdam imkanlarında ve ücretlerdeki artışlar; aile yaşam düzeyinin yükselmesi, kadınların iş gücü piyasasına katılması, ailelerin akrabalarına olan ihtiyaçlarının azalmasına yol  açmıştır. 4. Bu aşamada, gelecekte yaygın olarak görülecek aile tipine yer verilmiştir. Bu aile tipinde kadınlar daha çok annelik ve ev kadınlığı rol ve sorumluluklarıyla ev merkezli bir konumda tanımlanırken erkekler iş merkezli olarak tanımlanan konumlarını sürdürmektedir. Young ve Willmott'un yaklaşımına dair önemli eleştirilerden biri, sanayileşme sürecinde her toplumun belirtildiği gibi dört aşamadan aynı şekilde geçmesinin mümkün olamayacağını vurgulamaktadır.

Engels'in 1884 yılında yayınlanan Ailenin, Özel Mülkiyetin ve Devletin Kökeni atlı kitabı, Marksist bakış açısı ile aile üzerinde yapılmış en erken çalışma olarak kabul edilir. Engels, ailenin kökeni ve zaman içinde evrimini araştırmıştır. Engels, tek eşli çekirdek ailenin, özellikle üretim araçları ve mülkiyetin ortaya çıkması ile birlikte geliştiğini ileri sürmektedir. Tek eşli çekirdek aile, özellikle üretim araçlarının özel mülkiyeti ve devletin ortaya çıkmasıyla birlikte gelişmiştir. Devlet, özel mülkiyetin korunması için yasaları kurumlaştırmış ve tek eşlilik kurallarını yürürlüğe koymuştur. Bu evlilik biçimi ve aile, erkeklerin sahip olduğu özel mülkiyetin, varislerine miras yolu ile geçmesi ve bu mirasçıların meşrulaşmasıdır.

Eli Zanetsky, ailedeki son dönem gelişmeleri Marksist bakış açısı ile çözümlemiştir.  Zanetsy'e göre, modern kapitalist toplumlarda aile, ekonomiden ayrı olarak özel bir yaşam yanılsaması yaratmaktadır. Endüstrileşme sürecinde fabrika üretiminin gelişmesi ile iş ve aile yaşamı birbirinden ayrılmıştır. Bu bağlamda aile, üretimin yapılmadığı var sayılan özel yaşamla özdeşleştirilir. Oysa aile, kapitalist ekonomiye en önemli desteği oluşturur. Zaretsky, kapitalist sistemin ev kadınlarının ev-içi emeğine dayandığını belirtmektedir. Zaretsky ve Foreman gibi kuramcılar kapitalist sistemde kadının alta sıralanmasını üretimin evin dışında, başka alanda yapılmasına bağlamıştır. Bu bağlamda kapitalist sistemde ailenin kadına ait 'özel alan'da yer aldığı kabul edilir. Burada çarpıcı olan nokta 'kadınlık', 'özel alan' ve aile hayatı gibi kavramların kapitalizm tarafından ortaya atıldığı ve tanımlandığıdır. Bu nedenle bu kavramların tarihsel özgüllükleri içinde değerlendirilmeleri elzemdir. Kadınların özgül konumun anlaşılması için kadınlar hem çalışan-üreten hem de anne-yeniden üreten olarak düşünülmelidir. Kadınların alta sıralanmasının anlaşılması ancak bu iki rolü bir arada düşünerek mümkündür. Kapitalist sistemde kadınların ezilmesi, toplumda anneliğin organizasyonu ve anlamı ile kadınların ücretli iş gücüne katılıp katılmamasıyla ilişkilendirilmelidir.

Aile üyeleri arasında uyum ve denge her zaman söz konusu değildir. Tersine çatışma ve huzursuzluklar olağan ve yaygındır. Feminist kuramcılara göre aile içindeki güç ilişkileri, aile bireylerinin çıkarlarının çoğu zaman ortak olmaması anlamına gelmektedir. Bu nedenle ailenin homojen bir çalışma birimi olarak ele alınması kadınların ve çocukların, erkeklerin çıkarlarıyla çatışan durumlarını yok sayarak erkeğin çıkarlarını bütün ailenin çıkarları gibi göstermektir. Son yıllarda feminist kuramlar, toplumun anlaşılması ve açıklanması için ailenin çalışılmasında diğer yaklaşımlardan diğer daha etkili olmuştur. Diğer yaklaşımlardan farklı olarak feminist kuramlar, aile yaşamının kadın üzerindeki olumsuz etkilerini değerlendirmiştir. Aile çalışmalarında ev işleri, aile-içi şiddet gibi konuları sosyolojinin gündemine getirmiştir. Ailede erkek egemenliğini, üstünlüğünü ve sözde eşitlikçi aile hayatını sorgulamıştır. Ailede kadının ev-içi emeğinin topluma ekonomik katkısını gündeme getirmiştir. Giddens'e göre feminist sosyologların aileye katkıları başlıca üç alanda kendini göstermektedir. Bunlar, cinsiyetçi iş bölümü, eşit olmayan güç ilişkileri ve bakım etkinlikleri olarak özetlenebilir. Ataerkillik, iktisadi, siyasi, dini, toplumsal ve kültürel kurumların erkeklerin denetiminde olduğu bir sistemdir. Erkeğin kadın üzerindeki egemenliği ile belirlenen güç ilişkilerini içerir. 'Babanın hakimiyeti' anlamına gelen 'ataerkillik'(patriarki), başlangıçta erkek aile reislerinin otoritesi üzerine kurulu toplumsal sistemleri tanımlamada kullanılmışlardır. Ataerkillik günümüzde genel olarak erkek egemenliği, erkeğin kadına egemen olduğu güç ilişkilerini anlatmak ve çeşitli yollardan kadınların ikinci konumda tutulduğu bir sistemi nitelendirmek için kullanılmaktadır. Farklı toplumsal sınıflardan kadınların gündelik hayatta maruz kaldıkları ve ezilmişlikle karakterize olan bu ikincil konum ; aile içinde,iş yerinde veya toplumda türlü biçimde olmaktadır. Bunlara ayrımcılık, önemsenmemek, aşağılanmak, denetim, sömürü, baskı,  şiddet gibi  örnekler verilebilir. Kamla Bhasin'e göre her örnek, ayrımcılığın bir şeklini ve ataerkil sistemin belirli bir yanını gösterir. Bhasin'e göre ataerkil sisteme tüm iktisadi, siyasi, dini, toplumsal ve kültürel  kurumlar genel olarak erkeklerin denetimindedir. Bu kurumlar;aile, din yasal sistem, iktisadi sistem ve kurumlar, siyasi sistem ve kurumlar, kitle iletişim araçları veya medya ile eğitim kurumları ve bilgi sistemlerini içermektedir. Feminist araştırmacılar, ataerkilliğin sanayileşme ve kapitalizm öncesinde var olmasına rağmen kapitalizmle birlikte özgül bir biçime büründüğü görüşünde genel olarak uzlaşmaktadır. Feminist kuram, ailenin güç ilişkilerini içeren bir kuram olarak görülmesini sağlayarak sosyolojiye katkıda bulunmuştur. Aile yaşamının iş birliği, ortak çıkarlar, sevgiye dayalı imajını sorgulamıştır. Aile üyeleri arasındaki ilişkiler, cinsiyete dayalı iş bölümü eşitsizlikleri üzerine kurulan kadın ve erkeğin sorumlulukları aracılığıyla belirlemektedir. Bu anlamda ön görülen erkek egemen/ ataerkil  aile biçiminde; erkeğin aile reisliği ve otoritesi, aile ücretine dayalı kadının bağımlılığı ve aile-içi şiddet, aile ideolojisi tarafından meşrulaştırılmakta ve aynı zamanda aile-içi güç ilişkilerinin temelini oluşturmaktadır.

'Cinsiyet rejimi' kavramı, cinsiyetin toplumsal olarak kurulduğunu işaret eden 'toplumsal cinsiyet' kavramı ile yakın ilişkilidir. Toplumsal cinsiyet odağına kişiyi alır ve cinsiyet sadece biyolojik/kişisel bir gerçeklik olmaktan çıkarırken, cinsiyet rejimi kavramı da bunun devamı olarak Kadın ve Erkekliğin içinde örüldüğü toplumsal ilişkilere işaret eder. 'Kültür', 'gelenek' gibi gevşek terimlerle nitelenmesine karşı politik bir duruşun da ifadesidir. Cinsiyet rejimi, yalnızca kadın sorun alanları değil, siyasetten ekonomiye, kültürel yaşamdan eğitime kadar, bütün toplumsal alanların kurucu bileşenlerinden biridir. Kadın ve erkek kişisel yaşamlarının en mahrem köşelerinden uluslararası ilişkiler düzeyindeki çatışmaların anlamlandırılmasını ve temsil biçimlerine kadar, toplumsal analizlerde hesaba katılması gereken bir boyuttur. Cinsiyet içinde kurulduğu toplumsal ilişkilerin birer iktidar ilişkisi olduğunu, bu ilişkilerin belirli ve kavranabilir bir sistematiğinin  bulunduğunu, bu sistematiğin toplumdaki bütün iktidar ilişkileri ve yapılarıyla da etkileşim içinde işlediğini iddia eder. Dolayısıyla bu iki, kavram ancak birlikte düşünüldüğünde analitik bir çerçeve sunar -hem özneye hem de toplumsal yapı ilişkilere bakabilme imkanı sağlar. Demokrasi kavramı, alışılageldik kullanımı içinde, 'kamusal alan' denilen alanla ilişkilendirilir. Oysa biliyoruz ki, kamusal alan ile özel alan arasındaki ayrımın kendisi de politik bir konudur ve bu ikisi arasında süreklilik ve geçişlilik görmeyen bir demokratikleşme perspektifi, hayati bir eksiklikle malûldür. Yani, toplumun yarısını oluşturan kadınların eşitliğini hedefleyen bir demokratikleşme programı, özel alan olarak nitelendirilen cinsiyet ilişkileri (ve cinsiyet rejimi) hesaba katılmadığında, başarısız olmaya mahkümdür. Çünkü aile ilişkilerinin eşitsiz yapısı, toplumsal ve siyasal uzantılara sahip olduğu gibi, bunları meşrulaştıran, yeniden üreten bir özellik gösterir. Kadın-erkek eşitliği, sadece kadınlara değil, toplumun bütününü ilgilendiren bir demokratikleşme hedefidir. Çünkü basitçe kadın haklarının tanınması değil, kadınlık ve erkeklik rollerinin değişmesini, cinsiyet ilişkilerinin demokratikleşmesini de içermek zorundadır. Siyasi kültürümüzün bir parçası olan şiddetin ya da devlet-vatandaş ilişkilerindeki demokrasi sorunlarının anlaşılabilmesi ve ortadan kaldırılabilmesi için, cinsiyet rejiminin erkeklik ve kadınlık normlarını, şiddeti ve eşitsizliği normalleştirme etkisini, iktidar ile erkeklik arasında kurduğu bağlantıyı dikkate almak gerekir.

'İdeal aile' olarak tanımlanan aile, cinsiyete dayalı iş bölümü temelinde belirlenen kadın ve erkek rollerini içermektedir. Kadın ev merkezli, 'anne' ve 'eş' rolleriyle ve çocuk bakımından sorumlu ev kadını olarak tanımlanmaktadır. Erkek ise ev dışında ücretli çalışmasıyla evi geçindiren aile reisi konumunda kabul edilmektedir. Buna bağlı olarak aile içinde kız ve erkek çocuklara karşı cinsiyete dayalı farklı tutum ve davranışlar sergilenmektedir. Böylece ataerkil toplumsallaşma sürecinde öğrenilen cinsiyet ve rol davranışları, çocukların yetişkin olduklarında da sürdürmesi beklenmektedir. Aile ideolojisi, ''tek ve örnek bir aile'' modeli ve yaşamı sunmakta, bu modele uymayan aileleri dışlamakta ve böylece aile ideolojisi devlet ve din gibi diğer kurumların desteği ile bireyler üzerinde toplumsal kontrolü sağlamaktadır. 

 Toplumsal cinsiyet, kadın ve erkek arasında biyolojik farklılıklar temelinde kültürel ve toplumsal olarak inşa edilen kadınlık ve erkeklik durumlarını ifade etmektedir. ''Aile içinde var olan cinsiyete dayalı iş bölümü ve bireylerin hiyerarşik konumları nedeniyle, ailenin devamlılığını sağlamaya ilişkin üretim, yeniden-üretim gibi faaliyetler''  ve var olan kaynaklar gelirler ve mülkiyet, aile bireyleri arasında eşitsiz olarak dağılmaktadır. Bu bağlamda aile ideolojisi, aile-içi güç ilişkilerini belirleyen unsurlara temel oluşturur. Aile ideolojisi, cinsiyete dayalı iş bölümü eşitsizliği temelinde bir taraftan erkeğin evin geçindiricisi konumu ile aile reisliğini ve otoritesini diğer taraftan ise kadının ev-içi konumuna bağlı 'ev kadını' olmasını meşrulaştırmaktadır. Cinsiyete dayalı iş bölümü sonucunda erkekler ücretli, kadınlar ise karşılıksız işleri üstlenmeye yönelmektedir. Aile ideolojisi anneleri 'çıkar gözetmeyen' ve 'saf' sevgileriyle karakterize edilse de aslında kadınların erkeklere ekonomik olarak bağımlı olması açısından oldukça maddi bir temele sahiptir. Aile ideolojisi, feminist araştırmacılar tarafından eleştirilmiştir. Öncelikle, kökeni işlevselci bakış açısına dayanan aile ideolojisinin 'ideal tip' olarak varsaydığı aile tipi soyuttur. ve ampirik referanstan yoksundur. Ayrıca kadınlar her şeyden önce bireydir ve aynen erkekler gibi hem dışarıda hem de içeride hayat hakkına sahip oldukları anlaşılmalıdır.

Ücretsiz ev-içi emeği, aile içinde genellikle kadınların yapması beklenen temizlik, yemek, bulaşık, çamaşır, ütü gibi işler ile yaşlı, engelli ve çocuk bakımını içerir. Piyasada yapıldığında karşılığında belirli bir ücret ödenen bu hizmetler kadın tarafından aile bireylerine sunulduğunda aile ideolojisi gereği 'doğal' bulunarak karşılıksız bırakır. Kapitalist sistem içinde kadınlar özgül bir ezilmişlik ile karşılaşırlar. Bunun nedeni, kadınların ücretli emek alanından dışlanmaları ve evde üslendikleri yeniden üretim sorumluluklarıyla sınırlandırılmalarıdır. Kadınların iş gücünü yeniden üretmek için harcadıkları karşılıksız emek, kapitalizme yarar sağlamasının ötesinde kapitalizmin varlığının devamı için elzemdir.Kadınların görünmeyen ve karşılığı ödenmeyen emeğinden genel olarak erkekler fayda sağlasalar da asıl faydayı sağlayan sermaye ve kapitalizmdir. Ev içinde kadın,çocuklarına, kocasına ve ailenin diğer üyelerine ömür boyu her tür parasız hizmeti sağlar. Kadının emeğine kocası ve evde yaşayanlar tarafından el konulur. Walby'ye göre kocalar el koyan sınıf, ev kadınları da üreten sınıftır. Üstelik sarf ettikleri yıpratıcı, bitmez tükenmez ve kendini tekrar eden emek gerçek bir iş olarak kabul edilmez ve ev kadınları kocalarına bağımlı olarak görülürler. Kapitalist sistemdeki ev-içi emeği, iş gücünü yeniden üretmeye yarar ve Benston'un belirttiği gibi ''çocuk bakımı da dahil olmak üzere toplumsal gerekli üretimin büyük bir bölümünü oluşturur''. Oysa evdeki iş karşılıksızdır ve kamusal alanda yapılıp ücret getiren işlerin itibarı ve statüsü yükseldikçe de değersizleşmektedir. Kadınlar istihdam edildiğinde bile ev işleri ve çocuk bakımından birincil olarak sorumlu olmalarından dolayı iş pazarında dezavantajlı konumdadır. Bu da kadın emeğinin ucuz iş gücü olarak sömürülmesiyle sonuçlanır. Kadınların ücretli işlerde çalışması, kurtuluşlarının gerek koşullarından olmasına rağmen erkeklerle eşit olmaları için yeter koşul değildir. Evdeki işler özel alanda ve kadınların sorumluluğunda oldukça kadınlar ancak 'çifte yük' taşıyacaklardır. 'Çifte yük', ev dışında ücretli işlerde çalışan kadınların ev işlerinden birincil derecede sorumlu olmaya devam etmelerini ve hem evde hem işte çalışmalarını açıklayan bir kavramdır.

Aile-içi şiddet, aile üyeleri arasında var olan güç ilişkilerinin önemli bir göstergesidir. Ecevit'e göre, kadın ve aile üzerinde yapılan araştırmalar, farklı bakış açıları geliştirerek aile-içi ilişkilerin, her zaman dengeli ve destekleyici ilişkiler olmadığını göstermiş ve kontrol, çatışma, şiddet ve eşitsizlik kavramlarının da aileyi tanımlamada belirleyici olduğu ortaya çıkmıştır.: Aile, kaynakların adil paylaşılmadığı, güç dengesinin kadın aleyhine bozulduğu, kocaların, karıları üzerinde otorite kullandığı ve kontrol sağladığı bir kurum da olabilmektedir. Aile-içi şiddet ''aynı çatı altında yaşayan aile bireylerinden birinin, diğer aile bireylerine karşı, tehdit, aşağılama, sözlü ya da fiziksel saldırı yoluyla aile bireyinin fiziksel, cinsel ve psikolojik bütünlüğüne zarar verecek her türlü davranışa'' denmektedir ve bu tanıma göre ''kanunda bahsedilen aile kavramı, aynı çatı altında oturmak kaydı ile eşler (karı-koca), çocuklar, kayınvalide, kayınpeder; görümce, gelin, elti, amca, dayı, hala, teyze, enişte vs.''yi kapsamaktadır. Aile-içi şiddet, aynı çatı altında yaşayan aile bireylerinden birine karşı diğer aile bireylerinden birinin şiddet uygulamasıdır. aile içinde uygulanan şiddet türlerini şu şekilde açıklanmaktadır. FİZİKSEL ŞİDDET; Tokat atmak, dövmek, vurmak, itmek, ısırmak, kemiklerin kırmak, saç çekmek, tekmelemek, bıçak çekmek, yaralamak, yakmak, özel eşyalarına zarar vermek, ev/iş eşyalarına zarar vermek ve benzeri. SÖZEL ŞİDDET; Aşağılayıcı sözler söylemek, zaafları ile alay etmek, aşırı genellemeler yapmak, suçlamak, küfür etmek, küçük düşürmek, hakaret etmek, yüksek sesle bağırmak, eşi (kadını) çelişki içinde bırakmak, eşin (kadının) öz güvenini yitirmesine neden olmak. EKONOMİK ŞİDDET; Evin masraflarını karşılamamak; aile bireylerine gerekli olan harçlığı vermemek,; eşin (özellikle) kadının çalışmasına izin vermemek; çalışan eşin (kadının) parasını elinden almak; paranın ve mal/mülkün kontrolünü elinde bulundurmak; parayı nereye harcadığını kontrol etmek ve benzeri. CİNSEL ŞİDDET; Eşin (özellikle kadının) istemediği cinsel ilişkiye zorlamak; tecavüz etmek; eşin kabul edemeyeceği şekilde, cinsel içerikli imalar yapmak; çimdiklemek ve benzeri. PSİKOLOJİK ŞİDDET; Eş ile (kadınla) doğrudan iletişimi reddetmek, surat asmak; eşin (kadının) görüş ve düşüncelerini açıklamasını engellemek; zaafları ile alay etmek; duygusal sömürü  yapmak; eşin (kadının)kendine olan güvenini, saygısını yitirmesine yol açmak, eşin (kadının) hareket özgürlüğünü kısıtlamak; ailesiyle veya arkadaşlar ile görüşmesine izin vermemek ve benzeri. SOSYAL ŞİDDET; Eşi (kadını) başkalarının önünde sürekli küçük düşürmek, zaaflarıyla alay etmek, eşinin (kadının) davranışlarını kontrol etmek; başkalarının önünde devamlı eleştirmek; evden çıkmasına izin vermemek; sosyal ilişkilerini kısıtlayarak yalnız/desteksiz bırakmak; aşırı kontrol; katı kurallar ve sınırlar koyarak baskı kurmak ve benzeri. Bu şiddet türlerine ek olarak teknolojinin yaygın kullanımı ile gündelik yaşamımıza giren dijital şiddet ve siber zorbalıklar gibi kavramlar da giderek önem kazanmaktadır. Teknolojik araçların, kadını kontrol altında tutmak ve toplum nezdinde aşağılamak, utandırmak gibi amaçlarla kullanılması şeklinde tanımlanabilecek dijital şiddet, diğer türleriyle de yakından ilişkilidir.  Kadına yönelik şiddet bütün dünyada en yaygın insan hakkı ihlalleri arasındadır. 1970'li yıllardan itibaren yapılan şiddet araştırmalarının önemli katkılarından biri 'güvenli', 'sıcak', 'sevgi dolu' gibi tanımlamalarla anılan 'aile'nin aslında toplumun en yoğun şiddet yaşanan kurumlardan biri olduğu gerçeğini ortaya koyması olmuştur.

Aile; evlilik veya kan bağı ile bir araya gelen ve mahrem ilişkiler yürüten bireylerin kurduğu toplumsal ve ekonomik bir birliktir. Aile kurumu, toplumsal örgütlenmenin temel birimidir. Bireylerin yaşadıkları toplumun kültürünü öğrenme ve içselleştirmesi olarak tanımlanan toplumsallaşma sürecinde etkin rol oynar. Esnek bir toplumsal kurum olarak aile, içinde yaşanan çağa ve topluma göre farklılık gösterse de öteden beri varlığını sürdürmektedir.  Aile kurumu çağa ve topluma göre değişiklik göstermektedir.

Parsons’a göre, yalıtılmış çekirdek aile, modern sanayi toplumunun tipik aile biçimidir. Bu aile biçimi yapısal olarak yalıtılmıştır çünkü artık geniş akrabalık ilişkilerinin bir parçası değildir. Akrabalarla kurulan ilişki, zorunluluk değil gönüllülük temelinde gelişmektedir.

Batı toplumuna yönelik geliştirilen yalıtılmış çekirdek aile tipinin, toplum ve bireyleri için “bütün hoşnutsuzlukların kaynağı” olduğunu belirtmektedir. Leach, endüstrileşmemiş küçük ölçekli toplumlar üzerinde araştırma yapmıştır. Bu toplumlarda ailelerin daha geniş akrabalık biriminin bir parçası olarak oluştuğunu belirtmiştir. Akrabalar bireylere pratik ve psikolojik destek sağlamaktadırlar. Buna karşın modern endüstriyel toplumlarda çekirdek aile, büyük ölçüde daha geniş akrabalık ilişkilerinden yalıtılmıştır. Bunun sonucunda psikolojik destekten yoksun bireyler olarak karı-koca ve çocuk arasında aşırı ilgi ve sevgi bağı oluşmaktadır. Yalıtılmış olan aile içine kapanmakta ve bu nedenle aile üyeleri birbirlerinden çok şey talep eder hâle gelmektedir

Aileler üzerine yapılan tarihsel araştırmalar ise çekirdek ailenin sanayileşmeye bir cevap olarak mevcut geniş aile sisteminin yerini almak üzere doğduğu düşüncesini çürütmüştür. Bu araştırmalar, Batı Avrupa’nın çok büyük bir kısmında, çekirdek ailenin başlangıcının kapitalizmin ilk oluştuğu döneme dayandığını göstermektedir (Marshall, 1999: 8).

Friedrich Engels’in 1884 yılında yayımlanan Ailenin, Özel Mülkiyetin ve Devletin Kökeni adlı kitabı, Marksist bakış açısı ile aile üzerine yapılmış en erken çalışma olarak kabul edilmektedir. Bu çalışmasında Engels, ailenin kökeni ve zaman içindeki evrimini araştırmıştır. Engels, tek eşli çekirdek ailenin, özel mülkiyetin ortaya çıkmasıyla birlikte geliştiğini ileri sürmektedir.

Zaretsky ve Foreman gibi kuramcılar kapitalist sistemde kadının alta sıralanmasını üretimin evin dışında, başka bir alanda yapılmasına bağlamaktadır. Bu bağlamda kapitalist sistemde ailenin kadına ait ‘özel alan’da yer aldığı kabul edilir. Burada çarpıcı olan nokta ise ‘kadınlık’, ‘özel alan’ ve ‘aile hayatı’ gibi kavramların kapitalizm tarafından ortaya atıldığı ve tanımlandığıdır. Bu nedenle bu kavramların tarihsel özgüllükleri içinde değerlendirilmeleri elzemdir

Feminist Kuramlar 

Aile üyeleri arasında uyum ve denge her zaman söz konusu değildir, tersine çatışma ve huzursuzluklar olağan ve yaygındır. Feminist kuramcılara göre aile içindeki güç ilişkileri, aile bireylerinin çıkarlarının çoğu zaman ortak olmaması anlamına gelmektedir. Bu nedenle ailenin homojen bir çalışma birimi olarak ele alınması kadınların ve çocukların, erkeklerin çıkarlarıyla çatışan durumlarını yok sayarak erkeğin çıkarlarını bütün ailenin çıkarları gibi göstermektedir.