SOSYOLOJİ I - Deneme Sınavı - 2

Marksist kurama göre kapitalist sistemde kadınların ezilmesi, toplumda anneliğin organizasyonu ve anlamı ile kadınların ücretli iş gücüne katılıp katılmamasıyla ilişkilendirilmelidir.

Antropolog Edmund Leach, endüstrileşmiş Batı toplumuna yönelik geliştirilen yalıtılmış çekirdek aile tipinin, toplum ve bireyleri için “bütün hoşnutsuzlukların kaynağı” olduğunu belirtmektedir. Leach, endüstrileşmemiş küçük ölçekli toplumlar üzerinde araştırma yapmıştır. Bu toplumlarda ailelerin daha geniş akrabalık biriminin bir parçası olarak oluştuğunu belirtmiştir.

Cinsel ilişkinin toplumsal onay alarak resmi bir şekilde yapılmasına izin veren şeyin evlilik kurumu olması, evlilik dışı ilişkinin onaylanmaması erkek egemen (ataerkil) toplumun doğurduğu bir durumdur. Erkeğin üstün olması erkeğe herşeyin serbest olması, yanısıra kadının evlenmeden ilişki yaşaması durumunda kirlenmiş ilan edilmesi ve toplumdan dışlanması ataerkille doğrudan ilgilidir.

Giddens’a göre küresel siyasal düzenin en önemli üyeleri ulus-devletlerdir. Ulus-devletler bölgesel ve uluslararası ekonomi politikalarının düzenlenmesi, yürütülmesi ve uygulanmasında çok önemli role sahiptirler.

Ulus, Benedict Anderson’un deyimiyle, “hayali bir cemaat”tir (Anderson, 1993). Doğru cevap C'dir.

Devrim herhangi bir toplumsal/siyasal düzenin şiddet kullanılarak ortadan kaldırılmasını ifade eder. Doğru cevap B'dir.

Demokratik rejime sahip ülkelerde insan hak ve hürriyetleri korunaklıdır. Siyasi iktidarın neleri yapıp neleri yapamayacağı anayasa ve yasalarla belirlenmiştir. Sıradan insan ile devletin başındaki isim insan haysiyeti ve vakarına sahip olma açısından eşittirler. Kişiler bir değer olarak tanınırlar. Devlet, vatandaşa hizmet etmek için vardır. Ayrıca demokrasilerde siyasi iktidarlar seçimlerle gelir ve seçimlerle giderler. Tıpkı seçilmişler gibi neleri yapıp neleri yapamayacakları yasalarla belirlenmiş olan bürokratlar da seçimle gelenlere tabiidirler. Seçimler siyasi iktidarlara hesap sormanın en başta gelen yollarından birisidir. Doğru cevap E'dir.

Gerekircilik: Evrimsel süreçte, değişim zorunludur ve kaçınılmazdır. Toplumlar belirlenmiş aşamaları sırayla geçerler.

Gerekircilik evrimsel süreçte, değişim zorunludur ve kaçınılmazdır. Toplumlar belirlenmiş aşamaları sırayla geçerler. Doğru cevap D'dir.

Modernitenin kurumsal boyutlarından ikincisi olan endüstrileşme (endüstriyalizm), malların üretimi için cansız güç kaynaklarının kullanımını içerir, makineler bu üretim sürecinde merkezi konumdadır. Doğru cevap E'dir.

Kuşkucular  küreselleşme karşıtıdırlar ve dünya ekonomisinin küreselleştiği iddialarına eleştirel bakarlar. Onlara göre bölgeselleşme sonucunda dünya ekonomisi eskisinden daha az bütünleşmiş durumdadır çünkü iddia edildiğinin aksine ticaret yoğunluğu Avrupa, Asya-Pasifik ve Kuzey Amerika olmak üzere üç bölgede toplanmıştır.

İktidar sahipleri, kendilerine itaatin “meşru” davranış biçimi olduğunu iddia ederler. Bir eylemin ya da durumun meşru olması demek, onun diğerleri tarafından normal, akla ya da geleneklere uygun, ahlaken kabul edilebilir olarak görülmesi anlamına gelir. Bir iktidar ilişkisini meşrulaştırmak demek, iktidara itaat etmeyi normal, olağan, olması gereken bir eylem olarak gösterebilmek demektir. Doğru yanıt E'dir.

İki partili sistem, seçimlerin iki parti arasında geçtiği ve bir partinin iktidarının diğerinin muhalefette olması anlamına geldiği sistemlerdir. Kazanan ve kaybedenler bellidir. İngiltere, Almanya ve Amerika Birleşik Devletleri iki partili sisteme sahiptir. Doğru yanıt E'dir.

Ancak sanayi ve kapitalizmin yayılmasını, içerisinde barındırdığı ekonomik, siyasi ve
askeri güç ilişkilerini bir kenara bırakarak kültürel bir üstünlüğün göstergesi olarak açıklamak bizleri etnosantrizm (etnomerkezcilik) sorunu ile karşı karşıya getirmektedir. Bu bağlamda, antropolojik duyarlılık, ekonomik gelir ve maddi birikimlerimizi sürekli olarak arttırmanın bir aracı olarak çalışma anlayışının, insanlığın uzun tarihi ve ortaya çıkardığı çok çeşitli kültürleri içerisinde bir norm değil, istisnai bir özellik taşıdığını göstermesi bakımından önemlidir.

Vatandaşlık, kişi ile devlet arasında karşılıklı hak ve yükümlülükler ifade eden bir ilişkidir. Kişi, vatandaşı olduğu devlete vergi ödemek ve o devletin yasalarına uymakla mükelleftir. Bunun karşılığında ise, devlet hem o kişinin hayat, hürriyet ve mülkiyet haklarını koruyacak hem de belli kamu hizmetlerini sağlayacaktır. Doğru yanıt B seçeneğidir.

B şıkkının doprusu "Yeni teknolojilerin (özellikle enformasyon
teknolojileri) daha fazla kullanımı" olmalıdır.

Siyasetin ilgilendiği günlük kolektif kararların başında kimlerden ne kadar vergi alınacağı, bu vergilerin ne kadarının yol, su, elektrik gibi altyapı hizmetlerine ne kadarının sosyal harcamalara ne kadarının eğitime ve ne kadarının da savunmaya harcanacağı, eğitimin içeriğinin ne olacağı, kamu yatırımlarında önceliğin hangi alanlara ve hangi bölgelere verileceği gelir. 

Doğru cevap C seçeneğidir.

Bir devlet içinde farklı uluslar yaşayabilir. Örneğin Belçika, Flaman ve Valonlar olarak iki ulustan oluşan bir devlettir.

Doğru cevap B seçeneğidir.

Devlet, vatandaşa hizmet etmek için vardır. Ayrıca demokrasilerde siyasi iktidarlar seçimlerle gelir ve seçimlerle giderler. Tıpkı seçilmişler gibi neleri yapıp neleri yapamayacakları yasalarla belirlenmiş olan bürokratlar da seçimle gelenlere tabiidirler.

Doğru cevap D seçeneğidir.