SOSYOLOJİ I - Deneme Sınavı - 13

Suç, toplumsal düzenin korunması amacıyla baskılanması gereken anti sosyal davranış biçimleridir. Sosyolojik bakış açısına göre suç, toplumsal normları ihlal eden çoğunluk değerlerine aykırı biçimde tezahür eden ve yasal olarak yaptırımı olan davranış biçimidir.

Sosyolojik açıdan suç, toplumsal düzenin korunması amacıyla baskılanması gereken anti-sosyal davranış biçimleridir. Buna göre suç, bir toplumda toplumsal normları ihlal eden çoğunlukçu değerlere aykırı biçimde tezahür eden davranış biçimidir.

Ektomorfik tipler; ince vücutlu, içe dönük, kronik yorgunluk, uykusuzluk, eğlence ve kalabalıktan kaçınma davranışları gösterirler. Endomorfik tipler; şişman vücutlu, genel bir rahatlık, lüksten hoşlanma ve dışa dönük bir mizaca sahiptir. Mezomorfik tipler ise; iskelet ve kas sistemi gelişmiş, geniş omuzlu, aktif, dinamik, iddiacı, fiziksel olarak güçlü, saldırgan ve atletik yapılı kişilerdir. Mezomorfik olanlar diğer insan tiplerine göre yasal olmayan davranışlara ve sapkınlıklara daha eğilimlidirler.

Psikolojik yaklaşımlar, bireyi suça iten nedenlerin sapma ve anormalliklerin, bedenle veya fizyolojiyle değil, zihin ve kişilikle ilgisi olduğu görüşünü savunmaktadır. Psikolojik yaklaşımlar, suçluluğu belli kişilik tipleri ve yapılarıyla ilişkilendirir. Bazı psikologlar kişilik yapılarının doğuştan kazanıldığını öne sürerken, bazı sosyologlar ise bireyleri suça iten kişilik yapılarının çocukluk döneminde yaşanan toplumsallaşma süreçlerinin olumsuz etkileri üzerinde durur.

Sosyolojik yaklaşım, suçun ne tür bir toplumsal yapı içerisinde ortaya çıktığını analiz etmektedir: Toplumda, farklı gruplar için söz konusu olan fırsatları büyük ölçüde etkileyen, önemli servet ve güç eşitsizlikleri bulunmaktadır. Hırsızlık ve soygun, şaşırtıcı olmayan bir biçimde, esas olarak nüfusun daha yoksul kesimindeki insanlar tarafından gerçekleştirilirken; zimmete para geçirme ile vergi kaçırma, tanım gereği büyük ölçüde varlıklı konumlarda olan insanlarla sınırlıdır.

Durkheim’a göre suç olgusu toplum için işlevsel, sağlıklı, yararlıdır ve toplumsal değişim için şarttır. Suçtan yoksun bir toplumun var olması mümkün değildir. Ayrıca suç, ahlakın ve hukukun normal evrimi açısından vazgeçilmez bir koşulu olarak gerekli ve yararlıdır. Yani, suç ya da toplumsal sapma, kültürel değerler ve normların yerleşmesi açısından işlevsel ve yararlıdır. Bu anlamda, suç ve sapma davranışları, ahlaki davranışların sınırlarını belirlemeye yardımcı olmaktadır.

Merton, toplumda mevcut olan hedeflere ulaşmada kullanılacak olan imkânların ve yolların eşit dağıtılmaması nedeniyle sosyal koşulların suçu yarattığını öne sürer. Sonuç olarak, toplumsal baskı/gerilim kuramına göre, insanlar yasalara uyarlar ancak büyük baskılar ve çözemeyecekleri gerilimler altında suça yönelirler.

Merton, toplumsal bakımdan öne çıkarılan değerler ile bunlara erişmek için kullanılacak araçların sınırlı olması arasındaki gerilimlere gösterilen beş olası tepkiyi belirlemektedir:

Bunlardan başkaldıranlar hem var olan değerleri hem de araçları yadsırlar; ancak, toplumsal sistemi yeniden kurmak ve bu değerlerle araçların yerine yenilerini koymak da isterler. Köktenci politik gruplar bu kategoriye girer.

Diğer kuramlar; “birey niçin suç işlemektedir” sorusuna odaklanırken, sembolik etkileşimci yaklaşım, “niçin belirli davranışlar sapma olarak tanımlanır?” sorusuna yanıt arama çabası içindedir. Sembolik etkileşimci yaklaşımlar, sapma/suç olgusu ile onu öyle tanımlayanlar arasındaki etkileşim üzerine odaklanmaktadır. Özellikle, davranışların illegal ve legal sınırlarını belirleyen kuralları ve hukuk sistemini sorgulayan bu anlayış, suç işleyen birey üzerinde değil, kuralları koyanlar ve sosyal etkileşim üzerinde odaklanır.

19. yüzyılda kullanılmaya başlayan toplumsal evrim kavramı biyolojik evrim kuramlarından esinlenerek kullanılan bir kavramdır. Doğadaki canlı organizmaların büyümesi ile toplumların büyümesi arasında bir benzerlik kurularak açıklama yapılmaya çalışılmıştır. Doğru cevap C'dir.

Birinci Dünya Toplumları ya da Gelişmiş Ülkeler: 18. yüzyılda ortaya çıkan serbest girişimin hâkim olduğu, üretimleri sanayiye dayalı olan ulus devletler bu grupta yer almaktadır. Bu toplumlarda nüfusun büyük bölümü kentlerde yaşar ve sanayide istihdam edilir ve geleneksel toplumlarla karşılaştırıldığında sınıfsal eşitsizlikler daha az göze çarpar. Batı toplumları, Japonya, Avustralya ve Yeni Zelanda bu grupta yer almaktadır. Doğru cevap E'dir.

Sosyolojik imgelem, toplumun tarihini ve bireylerin yaşamının ancak bir arada ele alınarak anlaşılabileceğini ileri sürer.

Durkheim, “toplumsal gruplarla güçlü bir biçimde bütünleşen, istek ve hedefleri, toplumsal normlar tarafından düzenlenen insanların, intihara kalkışma olasılıklarının daha düşük” olduğunu belirtmiştir.Toplumsal bütünleşme ile toplumsal düzene bağlı olarak intiharları, egoist (bencil), altruist (özgeci), anomik ve fatalist (kaderci) intiharlar olmak üzere dört gruba ayırmıştır.

Rasyonalizmin bir yönü olan bilimsel bilgi, yasal-akılcı otoritenin önemli bir unsurudur. Weber’e göre insanlar, boş inan, din, töre ve uzun süredir var olan alışkanlıklarına dayanan geleneksel inançlardan uzaklaşmakta, bunun yerine giderek etkinlik ve gelecekteki so nuçları dikkate alan akılcı, araççı hesaplamalara girişmektedir.

20. yüzyılın ilk yarısına kadar görülen kadınların bu taleplerine yönelik mücadeleleri, feminizmin kökenlerini ve feminist kuramın ilk aşamasını oluşturmaktadır. Bu nedenle 1960’ların sonlarına doğru ortaya çıkan hareket, ikinci dalga feminizm olarak tanımlanmaktadır.

İndirgeme

Doğru cevap A şıkkıdır. Kültür; tarih­sel, toplumsal gelişme süreci içinde yaratılan bütün maddi ve manevi değerler ile bunları yaratmada, sonraki nesillere iletmede kullanılan, insanın do­ğal ve toplumsal çevresine egemenliğinin ölçüsünü gösteren araçların bütünü, hars, ekindir.