SOSYOLOJİ I - Deneme Sınavı - 11

Benlik, üç aşamadan oluşmaktadır. Bunlar taklit, oyun ve grup oyunları aşamalarıdır.

Okur-yazar sayısının bu kadar düşük olmasının ana nedenlerinden biri, okur-yazarlığın büyük çoğunluğun gündelik yaşamları için gerekli olmamasıydı. Diğer bir nedeni ise metinlerin elle kopya edilmesinin oldukça zahmetli ve pahalı bir iş olmasıydı. Matbaanın icadıyla birlikte metinler daha kolay erişilebilir hale gelmiştir.

Kavramsal sorular kültürel kodları da içermektedir. Batı toplumunun kültürel kodları, azınlık gruplarına anlam ifade etmeyebilir. Örneğin pipo içen ve sallanan sandalyesinde oturan bir büyükbaba figürü, üçüncü dünya ülkesinde yaşayan bir çocuğun büyükbaba kavramından farklı olacağı için çocuğun soruyu ya da durumu farklı algılaması ve beklenen cevabı vermemesi onun kalıtımsal zekâsının düşük olduğu anlamına gelmemektedir. Ayrıca, geldiği azınlık grubunda yarışmacılık yerine dayanışmayı öğrenen bir çocuğun okulda neden diğer arkadaşlarıyla yarışması gerektiğini anlaması da sorun yaratabilir.

Samuel Bowles ve Herbet Gintis, kapitalist toplumlarda eğitimin temel rolünün işgücünün yeniden üretilmesi olduğunu tartışmaktadır. İşyerindeki kişisel etkileşimi yöneten toplumsal ilişkilerle, eğitim sistemindeki toplumsal ilişkiler arasında ‘yakın benzerlik’ bulunmaktadır.

Illich ‘okulsuzlaştırılmış toplum’ çalışmasıyla, okulda verilen eğitimin birey açısından olumsuz yönlerini inceler ve okulda verilen eğitimin nasıl olması gerektiği konusu üzerinde durur.

Tipleştirme, öğretmenlerin öğrencilerinin davranışlarını anlamak için kullandıkları bir yöntem olarak tanımlanır.

"Savaş, siyasetin farklı araçlarla devam ettirilmesidir." ifadesi Carl Von Clausewitz'e aittir.

Hukuki bir kavram olan egemenlik, ülke sınırları içinde herkesi bağlayan kararlar alabilen en üstün gücün devlet olduğunu ifade eder.

Siyasal partilerin ortaya çıkışı, hükümdarların danışmak için düzenli olmayan aralıklarla topladıkları parlamentolarda, çıkar ve ideoloji yakınlaşması temelinde ortaya çıkan gruplaşmalarla bağlantılıdır. Oy hakkının genişlemesi ile beraber, bu gruplar nasıl oy alabileceklerini düşünmüşler ve az ya da çok ortak bir platform ile bir araya gelinirse oy alınabileceğini hesaplamışlardır. İlk siyasi partiler 1820’lerde ABD’de ortaya çıkmıştır. 1840’ların sonunda Belçika ve İsviçre, 1850’lerden itibaren ise, Birleşik Krallık Liberal partisi yine dünyanın ilk modern siyasi partilerindendir.

Biyolojik kalıtımın suç eğilimleri üzerindeki etkisini ortaya koymaya çalışan diğer bir yöntemlerden biri de, bireyin soyağacının çıkarılmasıdır.

Alman psikiyatrist Kretschmer, suçla ilgili olarak üç tip fiziksel yapı sınıflamıştır: (1) Astenik Tip; İnce gösterişsiz, dar omuzlu. (2) Atletik Tip; Orta boylu, güçlü adaleli, iri kemikli. (3) Piknik Tip; Orta boylu, yuvarlak hatlı, kalın boyunlu ve geniş yüzlü.

Suçun kalıtımla ilişkisini kurmaya çalışan biyoloji temelli yaklaşımlar, bilimsel açıdan doğruluğu ispatlanamamış tezler ortaya atmıştır. Beden tipi ile suç arasında genel bir ilişki olsaydı bile, kalıtımın etkisi konusunda hiçbir şey söylenemez. Kişiliğin herhangi bir özelliğinin kalıtımsal olarak edinildiğini ve bunun da suça yönelttiğini gösteren açık bir kanıt yoktur.

Psikolojik yaklaşımlar, suçluluğu belli kişilik tipleri ve yapılarıyla ilişkilendirir. Bazı psikologlar kişilik yapılarının doğuştan kazanıldığını öne sürerken, bazı sosyologlar ise bireyleri suça iten kişilik yapılarının çocukluk döneminde yaşanan toplumsallaşma süreçlerinin olumsuz etkileri üzerinde durur.

Suçluluk hakkındaki biyolojik ve psikolojik yaklaşımların her ikisine göre de suç ve sapkınlığın arkasında toplumdaki düzensizlikler veya yanlışlar değil, bireylerdeki eksiklik veya yanlışlıklardır. Başka bir deyişle hasta olan toplum değil, bizzat bireyin kendisidir.

Sosyolojik suç kuramları daha çok toplumsal kurumların ve yapıların suç üzerindeki etkilerini ele almaktadır. Genel anlamda suç, sosyolojik bakış açısına göre sosyal ortamın bir ürünüdür, başka bir deyişle hasta olan toplumdur. 1836 yılında Quetelet, “toplum suçu hazırlar, suçlu ise ancak bir araçtır” diyerek suçun arkasındaki sosyolojik dinamiklerin daha önemli olduğunu vurgulamıştır.

Anomi toplumun sosyal kontrol mekanizmasını zayıflatır. Eğer bir toplum anomik hale gelmişse, insanların isteklerini kontrol altına alamaz ve insanlar hedeflerine suç işleme yoluyla ulaşmaya çalışırlar.

Durkheim’a göre, sapkınlık iki önemli işlevi yerine getirir. İlk olarak, sapkınlığın uyarlayıcı bir işlevi vardır. Sapkınlık, toplumda yeni düşünceler ve meydan okumalar yaratarak yenilikçi bir güç haline gelir. Bu anlamda suç ve sapkın davranışlar, toplumu yeni yollara ve arayışlara itebilir. Suç, bir toplumun sağlıklı olduğuna işarettir zira suçun varlığı sosyal değişme yolunun açık olduğunu, sosyal yapının katı olmadığını gösterir.

Yapısal baskı/gerilim kuramının öncüsü Merton, toplumda mevcut olan hedeflere ulaşmada kullanılacak olan imkânların ve yolların eşit dağıtılmaması nedeniyle sosyal koşulların suçu yarattığını öne sürer.

Etiketleme kuramı, birini sapkın diye damgalamanın onun sapkın davranışını güçlendireceğini varsayar. Hiçbir eylemin doğası gereği suç olmadığı varsayımından yola çıkar.

Antropolog George Peter Murdock, 1949 yılında yayımladığı Toplumsal Yapı adlı çalışmasında, çeşitli toplumlarda aile kurumunu incelemiştir. Avcı ve toplayıcı toplumlardan endüstriyel toplumlara kadar geniş bir ölçekte 250 toplumdan örneklerle çalışmıştır.