SOSYOLOJİ I - Deneme Sınavı - 9

Comte'nin “Teolojik- metafizik- pozitivist” aşamalar olarak açıkladığı üç hal yasası evrenseldir ve bütün toplumların geçirdiği değişimi açıklamak için kullanılabilir.

Etnosantrizm, yanlı bir bakış açısıyla bir toplumun kendine özgü kültürel değerlerinden yola çıkılarak diğer toplumların incelenmesi ve bunun sonucunda belirli yargılarda bulunulmasıdır.

Evrimci kuram ve işlevselci kuramdan beslenen Modernleşme Okulu 1960’larda toplumsal
değişme yazınına hâkim olmuş bir yaklaşımdır.

Olgunluk Aşaması: Kalkış aşamasından yaklaşık 60 yıl sonra bu aşamaya gelinir.

Modernite, geleneksel dünya görüşünden koparak nesnel bir bilim, ilerleme, evrensel bir ahlâk ve hukuk geliştirme amacı taşıyan Aydınlanma düşüncesine dayanan toplumsal değerler sistemi ve örgütlenmesidir

Toplumsal değişme kavramı, herhangi bir değer yargısı içermez. Buna karşın ilerleme, kalkınma, gelişme ve evrim kavramları, değer yargısı içeren, belirli bir amaca yönelik olan bir değişmeyi vurgular. Doğru cevap C'dir.

Toplumsal değişmeyi etkileyen faktörler çevresel, demografik, teknolojik ve kültürel faktörler olarak dört grupta toplanmaktadır. Tarihsel olarak bakıldığında bu faktörlerin birbirleriyle ilişkili olduğu, bir grupta meydana gelen değişimlerin diğerleri üzerinde de dönüşümlere neden olabileceği görülmektedir. Doğru cevap D'dir.

Demografik yapı nüfusun hızla artması ya da bunun tersine doğum oranlarında yaşanan ciddi düşüşler sonucunda da değişim göstermektedir. Doğum oranlarının çok düşük olması yalnızca “yaşlı nüfus” sorunu gibi bir demografik krize neden olmaz bunun yanı sıra bu demografik kriz emek kullanma biçimlerinde de ciddi bir değişime neden olmaktadır. Doğru cevap E'dir.

Evrimci kuramın en önemli temsilcileri Auguste Comte, Herbert Spencer, Emile Durkheim’dır. Comte geliştirdiği “üç hal yasası” ile toplumların geçirdiği değişmeyi bir başka deyişle evrimin evrensel yasasını açıklamaya çalışmıştır. Bir diğer evrimci kuramcı olan Durkheim toplumsal değişmeyi toplumların mekanik dayanışmadan organik dayanışmaya doğru geçirdiği evrim süreci olarak ele alır.Bir diğer evrimci kuramcı olan Durkheim toplumsal değişmeyi toplumların mekanik dayanışmadan organik dayanışmaya doğru geçirdiği evrim süreci olarak ele alır. Doğru cevap B'dir

Etnosantrizm, yanlı bir bakış açısıyla bir toplumun kendine özgü kültürel değerlerinden yola çıkılarak diğer toplumların incelenmesi ve bunun sonucunda belirli yargılarda bulunulmasıdır. Doğru cevap E'dir.

Kalkış aşaması büyümenin önündeki bütün engeller aşıldığı zaman başlar. Ekonomik gelişmenin en önemli aşamasıdır ve bunu ilk gerçekleştiren ülke İngilteredir. Kent merkezli endüstriyel faaliyetler artar, tarımda yeni teknoloji kullanımı ve girişimci sınıf yaygınlaşmaya başlar. Doğru cevap B'dir.

Modernite, geleneksel dünya görüşünden koparak nesnel bir bilim, ilerleme, evrensel bir ahlâk ve hukuk geliştirme amacı taşıyan. Aydınlanma düşüncesine dayanan toplumsal değerler sistemi ve örgütlenmesidir. Doğru cevap B'dir.

İktidar, bir kimsenin kendi istediğini bu talebe yönelik muhalefetin varlığına rağmen yaptırabilme gücünü ifade eder. Doğru yanıt A'dır.

Modern devlet ilk kez Avrupa’da ortaya çıkmıştır. Ateşli silahların keşfi, üretim artışı, ulaşım ve ticaret alanındaki gelişmeler, modern devletin Avrupa’da ortaya çıkışını tetikleyen başlıca unsurlardandır. Ancak Avrupa’nın hıristiyan olmasının bu noktada belirleyici olmadığını söylemek gerekir. Doğru yanıt C'dir.

Ulus, Benedict Anderson’un deyimiyle, “hayali bir cemaat”tir (Anderson, 1993). Kendilerinin bir ulusa mensup olduğunu söyleyen kişiler, kökleri eskiye giden ve birebir tanımaları mümkün olmayacak kadar fazla kişiden oluşan çok daha büyük bir topluluğun parçası olarak kendilerini hissederler. Doğru yanıt D'dir.

En basit tanımıyla siyasal rejim, yöneten ile yönetilen ilişkilerinin nasıl düzenleneceğine dair kurum, kural ve pratikler bütünüdür. Doğru yanıt B'dir.

Demokrasilerde askeri/sivil bürokrasi, seçilmiş siyasiler tarafından belirlenmiş politikaları hayata geçirir. Seçimler, seçilmişleri denetim altında tutmanın temel aracıdır. Ancak demokrasi sadece seçimlerden ibaret değildir. Seçilmiş otoriteler bütün eylem ve işlemlerinde hukuka uygun davranmakla yükümlüdür. Doğru yanıt B'dir.

Devrim herhangi bir toplumsal/siyasal düzenin şiddet kullanılarak ortadan kaldırılmasını ifade eder. Doğru yanıt A'dır.

III ve V. ifadeler çalışmayla ilgili yanlış bilgiler vermektedir.

Makineleşmeyle birlikte üretim ölçeğinin büyümesi, çalışmanın hızı ve verimi gibi nedenlerle öncesinde ailelerle yapılan belirli iş sözleşmelerinin bireysel iş sözleşmesi halini alması ve sanayileşmeyle birlikte ücret geliri haricinde gelir elde imkânlarının giderek azalması bu ayrışmanın temel nedenleri arasında sayılabilir.