SOSYOLOJİ I - Deneme Sınavı - 13

Alman siyaset bilimci Otto Kircheimer tarafından ortaya atılmış olan "hepsini yakala" partileri, belirli bir toplumsal kesime hitap etmeyi ve kısmen net bir ideolojiyi yaymaya çalışan ve uzun dönemde iktidar olmayı amaçlayan partilerden farklı olarak, çok daha belirsiz ve esnek bir ideolojiye sahip olup, tüm toplumsal kesimlere hitap etmeyi amaçlayan partileri ifade etmek için kullanılır.

Toplumun tarihinin ve bireyin yaşamının ancak bir arada ele alınarak anlaşılabileceğini ifade eden kavram, C. Wright Mills tarafından ortaya atılan, "sosyolojik imgelem" kavramıdır. Doğru cevap B'dir.

Modern toplum politik,ekonomik, toplumsal ve kültürel olmak üzere dört süreç üzerinden açığa çıkmıştır. Bu çerçevede, "endüstrileşme" ekonomik; "bürokratikleşme" politik; "standartlaşma" ve "uzmanlaşma" toplumsal ve " rasyonelleşme" kültürel dönüşümü ifade eder. Doğru cevap A'dır.

Gelecekteki topluma sanayi devleti adını vererek, "sanayi toplumu" kavramını ilk kez kullanan kuramcı Saint-Simon'dur. Saint-Simon, sanayi toplumunun temelini işbirliği ve uzmanlaşmanın oluşturacağını ileri sürmüştür. Doğru cevap E'dir.

Durkheim, bir toplumsal düzenden başka bir toplumsal düzene geçişin meydana getirdiği sorunlara ve bireyleri birbirlerine ve topluma bağlayan toplumsal bağın niteliğine odaklanmıştır. Bu çerçevede, toplumsal değişmeyi toplumların "dayanışma" biçimleri aracılığıyla çözümleyen Durkheim, mekanik ve organik olmak üzere iki tip dayanışma biçimi olduğunu öne sürmüştür. Doğru cevap D'dir.

"Sosyal Bilimler Metodolojisi" isimli eser Weber tarafından kaleme alınmıştır. Bu eserinde Weber, önemli yöntemsel araçlarından biri olan ideal tipleri; somut kültürel olguların karşılıklı bağımlılıkları, nedensel koşulları ve anlamları bakımından ortaya çıkarılma biçimleri olarak tanımlamıştır. Doğru cevap E'dir.

İşlevselci (fonksiyonalist) bakış açısının merkezinde yer alan kavramlardan biri "sistem" dir. Sistemi oluşturan parçaların bütünle olan işlevsel ilişkisi, fonksiyonalizmi diğer yaklaşımlardan ayıran bir özellik olarak kabul edilir. Etkileşim, sembol, anlam ve jest kavramları ise sembolik etkileşimcilik için temel kavramlardır. Doğru cevap D'dir.

Marx'ın sınıf analizinde yer almayan kavram, Weber'in kuramında önemli bir yer tutan, "rasyonelleşme"dir. Söz konusu kavram, bilimin, modern teknolojinin ve bürokrasinin gelişmesiyle, toplumsal ve ekonomik yaşamın teknik bilgiye dayanarak düzenlenmesini ifade eder. Doğru cevap D'dir.

Sembolik etkileşimciliğin kurucusu olarak kabul edilen kuramcı George Herbert Mead'dir. Mead, hem nesnel hem de öznel davranışı birlikte ele alan bir yaklaşım geliştirmiş, öğrencisi Herbert Blumer, Mead'in ardından, sembolik etkileşimciliğe önemli katkılarda bulunmuştur. Doğru cevap C'dir.

Kadınların ve erkeklerin ne yapması gerektiği ya da neleri yapabileceği hakkında toplumda yaratılmış düşüncelere dayanarak kadınlara ve erkeklere farklı roller, sorumluluklar ve görevler yüklenmesini ifade eden kavram "toplumsal cinsiyete dayalı işbölümü"dür. Böylece, toplumsal cinsiyet eşitsizlikleri, toplumsal cinsiyete dayalı işbölümü temelinde yeniden üretilmektedir. Doğru cevap C'dir.

Sosyolojik imgelem; toplumun tarihini ve bireylerin yaşamını ancak bir arada ele alınarak anlaşılabileceğini ileri sürer.

18. Yüzyılda Batı Avrupa da akıl ve bilime dayalı yeni düşünce sistemi, aydınlanma düşüncesidir.

Bir toplumun modern olarak  tanımlamasında ortaya çıkan politik, ekonomik, toplumsal, kültürel dört önemli süreç vardır.

Bilim, doğal dünyanın yasalarını keşfederek çevremizdeki olayları öngörebilme ve kontrol imkanı vermektedir düşüncesi Comte aittir.

Teolojik, metafizik, pozitivist; üç hal yasasının aşamalarıdır.

Durkheim' a göre toplumu bir arada tutan en önemli unsur dayanışmadır.

Marx'a göre toplumsal değişmenin temel nedeni, düşünceler ve inançlar değil ekonomik etkilerdir.

Toplumsal değişme, toplumun yapısını oluşturan toplumsal ilişkiler ağının, toplumsal kurumların, birey ve grup davranışlarının, toplumsal norm ve değerlerin tarihsel olarak geçirdiği farklılaşma ve dönüşüm sürecidir.

Toplumsal değişmeyi etkileyen faktörler, fiziksel çevre, demografik, teknolojik ve kültürel olmak üzere sınıflandırılmaktadır.

En önemli temsilcileri Auguste Comte, Herbert Spencer, Emile Durkheim olan toplumsal değişme kuramına verilen isim evrimci kuramdır.