SOSYAL SORUNLAR

Geçmişteki göçler günümüzdeki göçler ile yanı nedenlere sahip olmasına karşın günümüzde göler bunların yanısıra kültürel, siyasi, iktisadi, dinî ve eğitim gibi gerekçelerle gerçekleştiği görülmektedir.

Türkiye’de iç göçün artması sanayileşmenin başladığı 1950 li tarihlere denk gelir.

Göçün sebepleri çoktur bunların büyük bir kısmı insan kaynaklıdır. Ancak kırsal alanlarda yaşanan deprem, sel gibi doğal felaketler ve olaylar da bazı yerlerde göçün nedenleri arasında yer almıştır

Yerinden edilme genellikle azınlıklarla ilgili iken kentsel dönüşümde kırsaldan kente göç eden kişilerin yeni mekanlara alışamaması nedeniyle oluşmuş bu açıdan diğerlerinden farklılık göstermektedir.

Yerinden edilmeyle gerçekleşen soylulaştırma neo-liberal üretim şeklinin doğurduğu bir kitle tarafından gerçekleştirilmiştir. Bu kitlenin özellikleri, 35 yaşın altında, yüksek eğitimli, sanat ve tasarım camiasında ya da gelişmiş hizmetler sektöründe çalışmakta olan küçük ve çocuksuz aileler veya çiftler ya da yalnız yaşayan bireyler, evli olmayan çiftler ve sıra dışı bir yaşam sürmek isteyen genç profesyonellerdir.

Güvenlik nedeniyle yerinden edilme diğerlerinden farklı olarak yurt içinde gerçekleşmiştir.  Diğerleri daha çok yurt dışına göç olarak gerçekleşmiştir.

Kentsel dönüşüm ile soylulaşma gerçekleşmektedir. Yeni oluşturulan mekânlar daha yeni ve güzel yapılması çevresinin buna göre şekillenmesi nedeniyle ırada daha önce ikamet eden kişilerin bu mekanlardan yararlanamaması ve bu konuda yeterli mli güce sahip olmaması nedeniyle kendini geçindirebileceği kentin başka mekanlarına taşınmasıyla neden olmaktadır. Temel nedeni ekonomidir

Mekânsal ayrışma farklı sosyal ve ekonomik kültüre sahip bireylerin kendi alanlarında toplanmasıdır. Özellikle kentlere kentiler arasında yayılan güvenlik ve korku nedeniyle toplu yaşayabilecekleri korunaklı siteler oluşturmuşlardır.

Kent kimliği somut ve soyut ürünlerden oluşur. Somut ürünler yapay ve doğal olarak ayrılır. Yapay çevre insan eliyle oluştururken doğal çevre doğanın kendi özelliklerini anlatır. Tarihi evler, Kayak merkezleri, Müzeler Fuar, Üniversite, Alışveriş merkezleri vb.

Kentsel sorunların ve suç oranlarının artışında mekânsal nedenler arasında, kent tasarımı, kent mekânının yapısı, aydınlatma elemanlarının yeterliliği, nüfus yoğunluğu, nüfus büyüklüğü, nüfus karakteristikleri, kentsel mekânların gece ve gündüz kullanıcı sayısı, gecekondulaşma, kent merkezîne uzaklık, kent büyüklüğü, boş konut birimlerinin mevcudiyeti, trafik sıkışıklığı, kolluk kuvvetlerinin ve kent içi gözetim mekanizmalarının etkinliği söylenebilir.

Kırsal alanlarda nüfusun hızla artması, yüksek doğum oranı ve buna karşılık düşük ekonomik gelişme kente göç nedenlerinden biridir. Bu bağlamda nüfus hızının az olması bir sebep olarak gösterilemez.

Göç insanların yaşadıkları bölgelerden ekonomik, sosyal, politik, kültürel ve çevresel sebeplerden dolayı başka bir bölgeye hareket etmeleri olarak tanımlanır.

Farklı kültürlerden ve farklı etnik yapılardan kentlere özellikle de gecekondu ve varoş yerleşim alanlarına göç edenlerin, tam manasıyla kentli olmayı başaramaması ve kentle bütünleşememesi yalnızlaşmaya, dışlanmışlığa, radikalleşmeye sebep olarak toplumsal gerilimler ve çatışmalar yaratmıştır. Ancak bu durum çokkültürlü yapının olumsuz bir durum olduğunu göstermez. Kültürel olarak kaynaşamayan bireyler sorun oluştursa dahi bu durum göçün olumsuz etkisi olarak ele alınmamalıdır.

“Yerinden edilme” ilk bakışta siyasi bir kavram olarak çok farklı çağrışımlar yapabilmektedir. Ülkemizde de çeşitli zamanlarda farklı sebeplerden dolayı birçok yerinden edilme vakasıyla karşılaşılmıştır. Cumhuriyet Dönemi’nde özellikle azınlık halkları, ulus devlet anlayışı kapsamında homojen bir yapının inşası ve sermayenin ulusallaştırılması uğruna yerlerinden edilmişlerdir. Ancak işçi göçü bu kapsamda değerlendirilmemektedir.

Gecekondu sorunu çözülemeyen bir hal aldığında gecekondu sahiplerine mülkiyet hakkı tesis edilmiştir. Bu durum gecekondulaşmayı bir nevi meşru hale getirmiştir. Gecekondulaşma yasal değildir. Bunu engellemek için toplu konut kooperatifleri kurulmuş ancak yeterli olmamıştır. Gecekonduda yaşayan bireylerin çoğu o kente sonradan göç eden kişilerden oluşmaktadır.

Soylulaștırma (gentrification), bir kavram olarak ilk kez 1964 yılında sosyolog Ruth Glass tarafından, Londra’nın işçi mahallerindeki konutların orta ve üst sınıf tarafından ele geçirilmesi, bu konutların yerine eskiye nazaran daha şık ve daha lüks konutların yapılması ve bu bölgelerin sosyal karakterini değiştirilmesi ile ilgili olarak kullanılmıştır

Suçun özellikle kentlerde yaygınlaşması, suça etki eden nedenlerin bilimsel anlamda tarihsel süreç itibarıyla analiz edilmesini gerektirmektedir. Kentsel suçlara etki eden faktörler genel olarak ekonomik, sosyal, kültürel, demografik, mekânsal faktörler olarak sistematize edilmektedir. A ve B seçeneği ekonomik faktörler, C ve D seçeneği ise  sosyal faktörler başlığı altında değerlendirilmektedir. E seçeneği ise bu iki gruptan farklı olarak mekansal faktörlerden biridir.

Suçun özellikle kentlerde yaygınlaşması, suça etki eden nedenlerin bilimsel anlamda tarihsel süreç itibarıyla analiz edilmesini gerektirmektedir. Kentsel suçlara etki eden faktörler genel olarak ekonomik, sosyal, kültürel, demografik, mekânsal faktörler olarak sistematize edilmektedir. A ve B seçeneği mekansal faktörler, E ve D seçeneği ise  sosyokultürel faktörler başlığı altında değerlendirilmektedir. C seçeneği ise bu iki gruptan farklı olarak demografik faktörlerden biridir.

Yoksulluk ve tüketimin artması  ekonomik faktörler, gecekondulaşma mekansal faktörler, genç nüfus demografik faktörler bağlamında değerlendrilir. Eğitim düzeyi sosyo kultürel faktörlerden biridir.

Kentsel suçlara etki eden faktörler değerlendirildiğinde gecekondulaşma mekansal faktörlerden biridir. Göç ve genç nufüs demografik faktörler, yoksulluk ekonomik faktörler, eğitim durumu ise sosyokultürel faktörler altında değerlendirilmektedir.