SOSYAL SORUNLAR

Üretim faaliyetinde kullanılan insan gücüne
emek denir.

İstihdamın tam istihdam düzeyinin altında olma
durumuna eksik istihdam denmektedir.

15 yaş yukarısı ve 65 yaş altı nüfus, potansiyel
olarak çalışma çağında kabul edilmektedir. Bir toplumda
bu yaş aralığında olan kişilerin sayısı, çalışma çağında
olan nüfus düzey olarak bilinmektedir.

Çalışma çağını belirleyen yaş aralığının dışında
kalan nüfus bağımlı nüfus olarak tanımlanmaktadır.

Elbette ki toplumda 15-65 arasındaki nüfusun
tamamının emek piyasasına dâhil olması beklenemez.
Nüfusun, öğrenci ve yetimhane yurtlarında, özel nitelikli
hastanelerde, hapishane ve kışlalarda ikamet edenler
dışında kalan kısmına kurumsal olmayan nüfus
denmektedir.

İşgücü, istihdam edilenler ile işsizlerin
toplamından oluşur.

Öğrenciler, mevsimlik çalışanlar, iş aramayıp
çalışmaya hazır olanlar ve ev işleriyle meşgul olanlar
“işgücüne dâhil olmayanlar” grubuna girerken 65 yaş
üstü kimseler bunun dışında kalmaktadır.

İstihdam oranı, fiilen bir işte çalışanların, emek
piyasası ile ilişkide olma potansiyeli olan bireylere oranı
olarak bilinmektedir.

Ekonomi biliminin temel ilgi alanı olarak tanımlanan bu durum, “kıt kaynakların etkin kullanımı” olarak özetlenmektedir.

Üretim faktörlerini dört temel grup altında değerlendirmek mümkündür. Bu faktörleri kısaca aşağıdaki gibi tanımlamaktadır: • Emek: Üretimde kullanılan insan gücü • Toprak: Üretimde kullanılan doğal kaynaklar • Sermaye: Üretimde emeğin kullandığı doğal kaynaklar dışındaki her şey • Girişimcilik: Diğer üç üretim faktörünü birleştirme becerisi.

Paylaşımdan bu faktörlerin eline geçen paylar, üretim faktörü sahiplerinin geliri olarak bilinmektedir. Emek sahibinin geliri ücret, toprak sahibinin rant, sermaye sahibinin faiz, girişimcinin geliri ise kar olarak isimlendirilmektedir.

İstihdam kavramının anlamı geniş ve dar anlamda iki farklı biçimde yorumlanmaktadır. Geniş anlamda, tüm üretim faktörü türlerinin kullanımı olarak yorumlanan istihdam kavramı, dar anlamda ise üretim faktörü türlerinden sadece emeğin kullanım miktarı olarak yorumlanmaktadır. Bu şekilde yorumlanmasına rağmen, istihdam kelimesi tek basına kullanıldığında genel olarak dar anlamdaki tanımı ifade etmektedir.

İstihdama ilişkin kavramlar; çalışma çağında olan nüfus, bağımlı nüfus, kurumsal olmayan nüfus, kurumsal olmayan çalışma çağındaki nüfus,iş gücü, iş gücüne dahil olmayanlar, istihdamdır.

15 yaş yukarısı ve 65 yaş altı nüfus, potansiyel olarak çalışma çağında kabul edilmektedir. Bir toplumda bu yaş aralığında olan kişilerin sayısı, çalışma çağında olan nüfus düzeyi olarak bilinmektedir.

Toplumda 15-65 arasındaki nüfusun tamamının emek piyasasına dâhil olması beklenemez. Nüfusun, öğrenci ve yetimhane yurtlarında, özel nitelikli hastanelerde, hapishane ve kışlalarda ikamet edenler dışında kalan kısmına, kurumsal olmayan nüfus denir.

Türkiye İstatistik Kurumu 7 grubu bu nüfus içinde değerlendirmektedir. Bunlar: İş aramayıp çalışmaya hazır olanlar, mevsimlik çalışanlar, ev işleriyle meşgul olanlar, öğrenci, emekli, çalışamaz halde olanlar ve diğer nedenlerden dolayı çalışamayanlardır.

İşgücüne katılım oranı: Kurumsal olmayan çalışma çağındaki nüfus içinde iş gücünün oranıdır.

Toplumda istihdam edilerek üretimde fiilen değerlendirilen bireyleri, istihdam şekillerine göre şu şekilde sıralamak mümkündür; • Ücretsiz aile işçisi, • Kendi namına çalışan, • İşveren ve • Ücretli, maaşlı ya da yevmiyeli çalışanlar.

Hizmet, üretim içi bazı çıktıların yaratılma sürecidir. Toprak sahibinin geliri rant, sermaye sahibinin geliri faiz, emek sahibinin geliri ücret, girişimcinin geliri ise kar olarak adlandırılır.

15 yaş üstü ve 65 yaş altı potansiyel olarak çalışma çağı olarak kabul edilmektedir.