SOSYAL SORUNLAR

Çalışma çağında olan nüfus: 15 yaş yukarısı ve 65 yaş altı nüfus, potansiyel olarak çalışma çağında kabul edilmektedir. Bir toplumda bu yaş aralığında olan kişilerin sayısı, çalışma çağında olan nüfus düzeyi olarak bilinmektedir.

Emekli: Bir sosyal güvenlik kuruluşundan emekli olduğu için iş aramayan ve işbaşı yapmaya da hazır olmayan kişiler.

Şıklar incelediğinde en doğru ifade E seçeneğinde görülmektedir.

Şıklar incelendiğinde C seçeneği doğrudur.

“İşsiz; işi olmayan, iş arayan
ve işe başlamaya hazır olan kişidir”. İşsizliğin bu tanımı gereği, işsiz kavramının üç kriteri bulunmaktadır:
• Kişinin işinin olmaması (referans dönemi
içinde ücretli ya da kendi hesabına istihdam
edilmemiş olmalı)
• Kişi iş arıyor olmalı (iş aramak için girişimde bulunmuş olmalı)
• Kişi fiziksel vezihinsel olarak işe başlamaya hazır olmalı (gelen iş teklifini kabul edip on beş
gün içinde istihdam edilmeye hazır olmalı

İşsizlik maliyetinin yüksek olması: İşsizler yaşamlarını devam ettirebilmek adına seçici davranamamakta, yüksek ücret getirisi ve yeteneklerine uygun olmasa bile çalışma yaşamına katılmaktadırlar. Bu durum piyasa ücretinin altında bir ücret alan, ancak mecburi iş gücüne katılmak zorunda olanları temsil eder.

Kadınlardaki işsizlik oranları erkeklere göre fazladır.

Kısırdöngü hâline gelen işsizlik durumu, hem kişilerin hem de bağlantılı olarak toplumların gelişmişliklerini ve ekonomilerin büyümelerini etkileyecektir. İşsizlik sonucu ülke ekonomisinde meydana
gelen daralma, vatandaşlar arasındaki gelir dağılımını olumsuz etkiler. Gelir farklılıkları ise toplumu
oluşturan insanlar arasında sınıf farkı yaratı

Üretim faaliyetinde kullanılan insan gücüne emek denir.

Bağımlı nüfus: Çalışma çağındaki nüfusun belirlenmesinde, alt ve üst yaş limitlerin dışında olan nüfus bağımlı nüfus olarak tanımlanmaktadır. 15 yaş altının çalışma çağından sayılmamasının nedeni çocukların korunması iken, 65 yaş üstünün dâhil edilmemesi ise yaşlı nüfusun nispeten verimliliğinde yaşanan azalmadır. Her toplum için 15 yaş altı ve 65 yaş üstü insanların çalışmadan muaf kabulü, bu nüfusun hayatlarını devam ettirmeleri için, çalışan nüfusa bağımlı olmasını gerektirir. Bu sebeple 15 yaş altı ve 65 üstü nüfus, bağımlı nüfus olarak tanımlanmaktadır.

İstihdam oranı: Kurumsal olmayan çalışma çağındaki nüfus içinde istihdam edilenlerin oranıdır. Toplumda üretken olma potansiyeli taşıyan nüfus içinde emek piyasası ile ilişkide olan tüm bireylerin çalışmakta olması mümkün değildir. Dolayısıyla emek piyasası ile ilişkide olan bazı bireyler fiilen çalışma pozisyonunda değildir. İstihdam edilmiş
olanların fiilen çalışanlar olması, emek faktörünün üretimde değerlendirilme eğilimini incelemek için istihdam oranının incelemeyi gerekli kılar.

Ülkemizde hem istihdam hem de iş gücüne katılım oranının, genç nüfus olarak değerlendirilen 15-24 yaş arası için çok daha düşük olduğu görülmektedir. Bu durum gençlerin emek piyasası içinde bulunma ve üretim süreci içinde fiilen yer alma eğilimlerinin, diğer gruplara göre daha düşük olduğu anlamına gelmektedir.

İşsizlik rakamlarının olduğundan daha düşük hesaplanmasının birçok nedeni vardır. Bu nedenlerden bazılarını şu şekilde sıralamak mümkündür:
• Tarımda istihdamının toplam istihdam içindeki payı: Tarım sektörünün ağırlıklı olduğu ekonomilerde işsizlik düşük çıkmaktadır.
• Kayıt dışı ekonominin varlığı: Kayıt dışı istihdam olduğu sürece işsizlik oranları gerçeği yansıtmayacaktır ve işsizlik olduğundan düşük çıkacaktır.
• İşsizlik maliyetinin yüksek olması: İşsizler yaşamlarını devam ettirebilmek adına seçici davranamamakta, yüksek ücret getirisi ve yeteneklerine uygun olmasa bile çalışma yaşamına katılmaktadırlar. Bu durum piyasa ücretinin altında bir ücret alan, ancak mecburi iş gücüne katılmak zorunda olanları temsil eder.
• Kamunun en büyük işveren durumunda olması: Kamuda aşırı istihdam gizli işsizliği doğurmaktadır. Bu yapı işsizlik oranlarının olduğundan düşük çıkmasına neden olmaktadır.

Kişinin iradesi ile işsiz olma durumu, iradi işsizlik olarak tanımlanır.Kişinin isteği dışında ortaya çıkan işsizlik ise gayri iradi işsizlik olarak tanımlanmaktadır. İradi işsizliğin aksine gayri iradi işsizlikte; çalışma istek ve gücüne sahip kişi, piyasa ücretinden daha az getiri sağlayacak bir işte çalışmayı kabul edebilecek olmasına rağmen iş bulamaz.

Nüfusun hızlı artması, işsizliğe neden olabilmektedir. Nüfus artış hızı dışında bir başka işsizlik nedeni ise tarım sektöründe yaşanan daralma olarak gösterilebilir.Küreselleşme de işsizliğe neden olabilen bir başka unsurdur. İşsizliğe neden olabilecek bir başka faktör ise teknolojidir. Teknolojik gelişimlerin gereklerine uyum sağlayamayan iş gücü ve işletmeler sebebiyle işsizlik artmaktadır. İşgücü piyasalarındaki yaşanan değişimler de işsizliği arttırmaktadır. İşgücü maliyetlerini de işsizliğin nedenleri arasında sayılmak mümkündür. İşgücü maliyetleri arttığında iş gücüne olan talep azalmaktadır. İşsizliğin nedenlerinden birisi de vasıf-meslek uyumsuzluğudur.

Ülkelerin ekonomik yapılarındaki dalgalanmalar nedeniyle ortaya çıkan işsizlik türü ise konjonktürel yani dönemsel işsizlik olarak tanımlanır.Yapısal işsizlik, ülkelerin sosyal, kültürel ve ekonomik yapılarından ya da bu yapıdaki değişimlerden dolayı ortaya çıkmaktadır.

Pasif istihdam politikaları, işsizliğin olumsuz sonuçlarını gidermeyi amaçlayan politikalardır. İşsizlik yardımı, gelir kaybına maruz kalan işsizlere asgari bir gelir güvencesi sağlayan bir pasif istihdam politikasıdır. İşsizlik yardımı, sosyal devlet ilkesini benimseyen ülkelerdeki işsizlik sigortasından yararlanamayanlara yönelik bir uygulamadır.

İşsizlik sigortası sosyal devlet anlayışında oluşturulan ve işsizlik sonucu yaşanan sıkıntıları gidermeye çalışan, gelir güvencesi sağlayan önemli bir pasif istihdam politikasıdır. İşsiz kalan bir kişinin işsizlik sigortasından yararlanabilmesi için belirli bir miktarda prim ödeme zorunluluğu vardır. İşsizlik sigortası fonuna, çalışan kişiyle birlikte işveren ve devlette gelir sağlamak yükümlülüğündedirler.

Emek sahibinin geliri ücret, toprak sahibinin rant, sermaye sahibinin faiz, girişimcinin geliri ise kar olarak isimlendirilmektedir.

Kullanılan üretim faktörü miktarı, kullanılabilecek üretim faktörü miktarının altında olması durumuna eksik istihdam denir. Bu durumun gerçekleşmesi, toplumda yaratılabilecek potansiyel gelir miktarından daha düşük bir gelir düzeyinin yaratılması anlamını taşır. Ancak sadece bu bilgiyle toplumun gelir düzeyinin iyi veya refah düzeyinin kötü olduğunu  söylenemez.