SOSYAL SORUNLAR

Sanayi devrimi önce dokuma alanında başladı sonra demir-çelik, maden ve ulaşım alanlarına genişledi. Doğru cevap B şıkkıdır.

Sanayi devrimi öncesinde lonca sisteminde yer alan ustalar fabrikaların açılması ile fabrikalarda nitelikli işçi olarak yer almışlardır. Böylece işçi sınıfı doğmuştur.

Sanayi devrimi döneminde liberal ekonomi politikası nedeniyle işveren ile işçi arasındaki ilişkiye müdahale edilmemiş ve hukuksal olarak eşit kabul edilmiştir. Bu durumda ekonomik yönden zayıf olan işçi için sözleşme serbestisi rekabet ile birlikte ekonomik yönden daha güçlü işverenin koşullarını kabul etmesine neden olmuş bir süre sonra işçilerde sermaye ve teşebbüs düşmanlığı şeklinde ayaklanmalar oluşmuştur.

İşlevselci kuram İşlevselci yaklaşıma göre, toplum daima bir sosyal dengeye sahiptir ve toplumsal düzen esastır. Sosyal sorun ise toplumun bir kuralsızlık döneminde ortaya çıkar ve bu kuralsızlık da kurumların ya da oluşumların bozuk işleve sahip olmalarından kaynaklanır ve sosyal sorunların çözümü için toplumun daha sağlam biçimde organize edilmesi yeterlidir.

Sanayi devrimi öncesinde tarıma dayalı emek sermaye ilişkisi lonca sistemi içinde yer alırken sanayi devrimi ile bu yapı bozulmuş ve emek sermayeden ayrılarak işçi ve işveren olmak üzere farklı çıkarları olan iki toplumsal sınıfa dönüşmüştür.  Liberalizmin dayandığı bu yapı zamanla sınıf çatışmalarına neden olmuştur

Demokratik sosyalistler üçüncü akımı oluşturur ve sandık yoluyla sosyalizme inanır. Parlamenter sistem içinde işçi sınıfının emek sınıfının sorunlarını çözmeyi planlar. Demokratik sosyalizm görüşü, temel kişisel özgürlükleri ve güdüleri koruyarak, insanın insanca yaşamasını engelleyen aşırı ekonomik ve toplumsal eşitsizlikleri ortadan kaldırmayı öngörmektedir piyasa ekonomisi ile planlı ekonominin bir sentezini oluşturan sosyal piyasa ekonomisini savunur.

Liberal düşünce akımında kadınlar ve çocuklar hiçbir kısıtlama görmeden çalışabilmelidir. Devlet çeşitli şekillerde buna müdahale etmemelidir. Eğer müdahale derse aile kararına müdahale etmiş sayılır. Serbest ekonomide çalışma özgürlüğüne müdahale olmamalıdır

Sosyal politika akımı devletin var olan liberal sistem içinde temel kişisel özgürlükleri ve çalışmayı özendiren güdüleri koruyarak, sosyal eşitsizlikleri azaltmayı ve üretim süreçlerinde tekelleşmeyi önlemeyi hedef almakta daha adil bir gelir bölüşümünü sağlamayı ve herkesin toplumun olanaklarıyla uyumlu, adil bir yaşam düzeyine kavuşturulmasını amaçlamaktadır. Emek ve sermayenin bütünleşmesinden yanadır. Küçük işletmelerden korunmasından yanadır. Bunların emek ve sermayeyi bütünleştiren kurumlar olarak görür.

İşçi hareketleri mesleki, ekonomik ve siyasal gelişmeler yol açmıştır. Kooperatifler işçi hareketlerinin ekonomik olarak gelişiminin bir sonucudur

Sosyal devlet serbest rekabet ve onun getirdiği düzensiz ve adaletli olmayan ekonomi politikasına  devletin müdahalesi ve daha adaletli ve eşitlikçi, huzurlu ve dengeli bir toplum yaratma çabası taşır.

Sanayi Devrimi, tarım ekonomisi ve onun
üretim ilişkileri yerine arka planında sermaye ve
makinelerin yer aldığı yeni bir düzene geçilmesini
sağlamıştır.

James Watt sanayi üretiminde kullanılmak üzere buhar makinasını geliştirmiştir.

Demir yolları, köprüler, tüneller,
gemiler, limanlar inşa edildiğinde, ulaşım hızlanmış ve hammadde sağlama, üretime pazar bulabilme konularındaki aşılmıştır.

Mülkiyet sahibi sınıf kar oranlarını sabit tutmak için maliyetleri azaltmaya yönelmiştir. En fazla tasarrufta bulunabilecekleri maliyet kalemi işçi ücretleri olduğundan, çalışma süreleri uzatılıp ücretler düşürülerek kar payı artırılmıştır.
Dönemin sözleşme serbestisini egemen,mesleki örgüt (sendika) kurmayı ise yasaklayan ekonomi felsefesi ve kurulu hukuk düzeni de işçilerin çalışma koşullarını ağırlaştıran etmenlerdendir.

Uzun iş süreleri, gece çalışmaları, aile düzenini kökünden sarsmıştır.
Kadın, çocuk ve genç işçi sayılarının giderek çoğalması; yetişkin erkek iş gücü yönünden daha önce rastlanılmayan ve işsizlik olarak adlandırılan
bir başka sorunu da beraberinde getirmiştir.

Klasik liberal ekonomi felsefesine göre üretime katılan faktörlerin üretimden
alacakları pay -bölüşüm sorunu- ekonomik düzenin temel kurumları olan piyasa mekanizması ve fiyatlar sistemi ile kendiliğinden çözülür.

Çatışmacı kurama
göre ise sosyal sorunların temelinde toplumsal
sınıflar arası karşıtlık ve mücadele bulunur.

Servetten ve sosyal korumadan yoksun kesimlerin giderek çoğalmasıyla, emek ve sermaye tamamen ayrılmış; işçi ve işveren sınıf bilinci giderek güçlenip, keskinleşmiştir. Sınıf savaşımları ortaya çıkmış ve sanayi toplumları
toplumsal barışı, toplumsal bütünleşmeyi ve
toplumsal dengeyi sürdürmede güçlüklerle karşılaşılmıştır.
İşçiler, yazgı birliği içinde, birlikte hareket etmenin ve örgütlenmenin, mesleki hak ve çıkarlarını korumadaki önemini anlamaya başlamışlardır.

A. Smith’e göre, kişi bir girişimde bulunurken, içinde yer aldığı ortamın koşulları hakkında kamu otoritelerinden daha çok bilgiye sahiptir. Kişisel çıkarları ona, hangi malı, ne zaman, hangi yöntemle ve en yüksek kâr getirecek şekilde nasıl üretebileceğini gösterir. Kişiyi, bu şekilde davranmaya yönelten ve kişiyle toplumun çıkarlarını uyumlaştıran olay, rekabettir.

Sismondi kapitalist düzendeki bozuk gelir dağılımını
eleştirerek, emek ve sermaye arasındaki uyumsuzluğun
giderilmesi için tarımda herkesin küçük bir
toprağa kavuşturulmasını, büyük işletmelerin yerini
bağımsız küçük üreticilerin almasını istiyordu.