SOSYAL SORUNLAR - Deneme Sınavı - 8

Öğrenciler, mevsimlik çalışanlar, iş aramayıp
çalışmaya hazır olanlar ve ev işleriyle meşgul olanlar
“işgücüne dâhil olmayanlar” grubuna girerken 65 yaş
üstü kimseler bunun dışında kalmaktadır.

İstihdam oranı, fiilen bir işte çalışanların, emek
piyasası ile ilişkide olma potansiyeli olan bireylere oranı
olarak bilinmektedir.

Ekonomi biliminin temel ilgi alanı olarak tanımlanan bu durum, “kıt kaynakların etkin kullanımı” olarak özetlenmektedir.

Üretim faktörlerini dört temel grup altında değerlendirmek mümkündür. Bu faktörleri kısaca aşağıdaki gibi tanımlamaktadır: • Emek: Üretimde kullanılan insan gücü • Toprak: Üretimde kullanılan doğal kaynaklar • Sermaye: Üretimde emeğin kullandığı doğal kaynaklar dışındaki her şey • Girişimcilik: Diğer üç üretim faktörünü birleştirme becerisi.

Paylaşımdan bu faktörlerin eline geçen paylar, üretim faktörü sahiplerinin geliri olarak bilinmektedir. Emek sahibinin geliri ücret, toprak sahibinin rant, sermaye sahibinin faiz, girişimcinin geliri ise kar olarak isimlendirilmektedir.

İstihdam kavramının anlamı geniş ve dar anlamda iki farklı biçimde yorumlanmaktadır. Geniş anlamda, tüm üretim faktörü türlerinin kullanımı olarak yorumlanan istihdam kavramı, dar anlamda ise üretim faktörü türlerinden sadece emeğin kullanım miktarı olarak yorumlanmaktadır. Bu şekilde yorumlanmasına rağmen, istihdam kelimesi tek basına kullanıldığında genel olarak dar anlamdaki tanımı ifade etmektedir.

İstihdama ilişkin kavramlar; çalışma çağında olan nüfus, bağımlı nüfus, kurumsal olmayan nüfus, kurumsal olmayan çalışma çağındaki nüfus,iş gücü, iş gücüne dahil olmayanlar, istihdamdır.

15 yaş yukarısı ve 65 yaş altı nüfus, potansiyel olarak çalışma çağında kabul edilmektedir. Bir toplumda bu yaş aralığında olan kişilerin sayısı, çalışma çağında olan nüfus düzeyi olarak bilinmektedir.

Toplumda 15-65 arasındaki nüfusun tamamının emek piyasasına dâhil olması beklenemez. Nüfusun, öğrenci ve yetimhane yurtlarında, özel nitelikli hastanelerde, hapishane ve kışlalarda ikamet edenler dışında kalan kısmına, kurumsal olmayan nüfus denir.

Türkiye İstatistik Kurumu 7 grubu bu nüfus içinde değerlendirmektedir. Bunlar: İş aramayıp çalışmaya hazır olanlar, mevsimlik çalışanlar, ev işleriyle meşgul olanlar, öğrenci, emekli, çalışamaz halde olanlar ve diğer nedenlerden dolayı çalışamayanlardır.

İşgücüne katılım oranı: Kurumsal olmayan çalışma çağındaki nüfus içinde iş gücünün oranıdır.

Toplumda istihdam edilerek üretimde fiilen değerlendirilen bireyleri, istihdam şekillerine göre şu şekilde sıralamak mümkündür; • Ücretsiz aile işçisi, • Kendi namına çalışan, • İşveren ve • Ücretli, maaşlı ya da yevmiyeli çalışanlar.

Hizmet, üretim içi bazı çıktıların yaratılma sürecidir. Toprak sahibinin geliri rant, sermaye sahibinin geliri faiz, emek sahibinin geliri ücret, girişimcinin geliri ise kar olarak adlandırılır.

15 yaş üstü ve 65 yaş altı potansiyel olarak çalışma çağı olarak kabul edilmektedir.

Çalışma çağındaki nüfusun belirlenmesinde, alt ve üst yaş limitlerin dışında olan nüfus bağımlı nüfus olarak tanımlanmaktadır. 15 yaş altının çalışma çağından sayılmamasının nedeni çocukların korunması iken, 65 yaş üstünün dâhil edilmemesi ise yaşlı nüfusun nispeten verimliliğinde yaşanan azalmadır. Her toplum için 15 yaş altı ve 65 yaş üstü insanların çalışmadan muaf kabulü, bu nüfusun hayatlarını devam ettirmeleri için, çalışan nüfusa bağımlı olmasını gerektirir. Bu sebeple 15 yaş altı ve 65 üstü nüfus, bağımlı nüfus olarak tanımlanmaktadır.

A, B, C ve E seçenekleri iş aramayan ve işbaşı yapmaya hazır olmayan kişilerdir. İş bulma ümidi olmayanlar; daha önce iş aradığı halde bulamayan veya kendi vasıflarına uygun bir iş bulabileceğine inanmadığı için iş aramayan ancak işbaşı yapmaya hazır olduğunu belirten kişilere denir.

Ülkemizde ücretli, maaşlı veya yevmiyeli çalışan kişiler, toplam istihdam içinde en büyük paya sahip gruptur.

Türkiye’de imalat sektörü, en önemli istihdam alanlarından biridir.

Ülkemizde gençlerde ve kadınlarda işsizlik oranı çok daha yüksek düzeylerdedir.

A, B, C ve D seçenekleri işsizlik rakamlarının olduğundan düşük hesaplanmasının nedenlerindendir. Mal ve hizmet taleplerinin azalması üretimin düşme nedenlerindendir.