SOSYAL SORUNLAR - Deneme Sınavı - 29

Sanayi devrimi önce dokuma alanında başladı sonra demir-çelik, maden ve ulaşım alanlarına genişledi. Doğru cevap B şıkkıdır.

Sanayi devrimi döneminde liberal ekonomi politikası nedeniyle işveren ile işçi arasındaki ilişkiye müdahale edilmemiş ve hukuksal olarak eşit kabul edilmiştir. Bu durumda ekonomik yönden zayıf olan işçi için sözleşme serbestisi rekabet ile birlikte ekonomik yönden daha güçlü işverenin koşullarını kabul etmesine neden olmuş bir süre sonra işçilerde sermaye ve teşebbüs düşmanlığı şeklinde ayaklanmalar oluşmuştur.

New York Borsasının da yer aldığı Wall Street sokaklarının işgal edilmesiyle gündeme gelen protesto olayları Avrupa ülkelerindeki Paris, Madrid, Berlin, Londra gibi büyük şehirlere de sıçramıştır.  Doğru cevap B şıkkıdır

Liberteryen sosyal adalet adalet anlayışını geliştirip şekillendiren düşünür Robert Nozick’tir. Doğru cevap D seçeneğidir.

Rawls’a göre adil toplum, bu ilkelerin temel kurumsal işleyiş mekanizmalarına yerleştirilerek “ana sosyal metaları” dağıtan toplumdur. Bu ilkeler; Temel haklar ve özgürlükler, Hareket özgürlüğü ve özgür meslek seçimi, Pozisyonların sağladığı güç, otorite, imtiyaz ve sorumluluk, Gelir ve zenginlik, Öz saygının toplumsal temelidir. Bu ilklerden bazıları C seçeneğinde birlikte verilmiştir.

Sen, bireylerin, sahip oldukları araçları değer verdikleri işlevlere dönüştürmesini engelleyen ya da kolaylaştıran bu faktörlere çevirim faktörler olarak 5 kategoriye ayırmıştır. Kadınların geliri olmasına karşın araba kullanamaması Sen’in yapılabilirlik yaklaşımında çevrim faktörlerinden yerleşik ilişki ve davranış biçimleri, gelenekler, âdetleri de içeren ilişkisel perspektif farklılıklarına girmektedir. Doğru cevap C seçeneğidir.

Nussbaum’un yapabilirlikler yaklaşımının temeli, hangi ortamda ve kültürde yaşadığına bakılmaksızın birey için değerli olan işlevleri içermesi oluşturmaktadır.

Doğru cevap B seçeneğidir.

Sınıf altını oluşturan bireyler arasında genellikle yaşlılar, engelliler, süreklileşmiş sağlık sorunlarına sahip olan bireyler, uzun dönemli işsizler ve tek ebeveynli sosyal yardımlara bağımlı hâle gelmiş kişiler bulunmaktadır. Bu nedenle, düşük gelirli aileler sınıf altı kavramına girmemektedir. Doğru cevap E seçeneğidir

Eğitimin işlevsel olmayışı ve niteliksizliği bir toplumda cehaleti artırır ve insanların düşük becerili olma düşük becerili olmasına neden olur. Böyle bir eğitim sürecinde insanlar yeterli düzeyde bilgi ve beceriye sahip olamaz. Doğru cevap B seçeneğidir.

Bir ülkede beyin göçü ile insan gücü kaybı, yaşam süresinin uzun olması, gelişen tıp ve sağlık hizmetleri ve yaşlı bakım hizmetlerinin gelişmiş olması yaşlılık oranını artırırken doğum oranının artışı yaşlılık oranını düşürür. Bu nedenle doğru cevap D şıkkıdır.

Çözüm: Bir toplumun yaşlı statüsüne girmesi için kabul edilen oran %7 çok yaşlı toplum statüsüne girmesi için kabul edilen oran %10 ‘dur. Doğru cevap E seçeneğidir.

Türkiye yaşlı bir toplumdur. Dünyada yaşlılık oranı % 13 tür.  Dünya üzerinde en düşük yaşlılık oranı Afrika bölgesindedir. Bu önermelerin doğru biçimleridir. Bu nedenle   III-IV-VII, önermelerine yer veren C şıkkı doğrudur.

Aktivite kuramı, orta yaş döneminde aktif kalmanın önemine vurgu yaparken, bunun yaşlılık döneminde de sürdürülmesi gerektiğini ileri sürer. Hiçbir şeyle ilgilenilmemesi aktivite kuramına uygun değildir.

Çözüm: Riley ve arkadaşlarının öne sürdüğü yaş tabakalaşması yaklaşımına göre,  birey ve toplum arasında bir bağ kurar. Yapısal bir etkiden söz etmez, daha çok sosyal psikolojiden beslenir. Sosyal yapının bireyin rollerini belirlediğini, aynı zamanda farklılaşan kuşakların, yani sosyalizasyon sürecinin de bireyin rolleri üzerinde etkili olduğunu vurgular. Doğru cevap A seçeneğidir.

Başarılı yaklaşma yaklaşımına göre, aktif yaşamı sürdürmenin 4 temel kuralı vardır:   toplumsal yaşama katılmak, egzersiz yapmak, yediklerine özen göstermek, hastalıklardan kaçınmak. Bu 4 temel kuralı yerine getirenler yaşlanma sürecinde başarılı insanlar olarak tarif edilirler. Bu yaklaşıma göre, başarısızlıktan sorumlu olan bireyin kendisidir. Doğru cevap C seçeneğidir.

Bir başarılı özel huzur evi çalışanlarının yaşlılığa bakışı, Bir yaşlının yaşam öyküsü ve Bir huzur evinde yaşlılara özel sağlık birimleri ile yaşlılık sağlığını geliştirme gibi çalışmalar sınırlı bir bağlamda nasıl sorusuna yanıt aradığı nitel olarak çalışılabilir.

Türkiye’de yaşlı nüfusun artış oranı hızlıdır. Türkiye, Fransa’nın 115 yılda, İsveç’in 85 yılda geçirdiği yaşlanma sürecini 15 yıl içinde tamamlayacaktır. Yaşlılık bir sorun olmamasına karşın yaşlılık sorunlarına çözüm üretilmemesi yaşlılık sorunu olarak karşımıza çıkacaktır.

Dünyada, Türkiye’de ve gelişmiş, gelişmekte ve az gelişmiş bölgelerde de kadın yaşam süresi erkek yaşam süresinden daha yüksektir. Doğru cevap E seçeneğidir.

Kuramsal çalışmalar daha çok yaşlılıkla ilgili önyargı, eşitsizlik durumlarını açıklamak, yaşlılık sorunlarını tespit etmek ve bunların çözümüne yönelik politikalar üretmek için sağlam veri üretmeyi amaçlar. Yaşlılık dönemini geciktirme ve ertelemeyi amaçlamaz.  Doğru cevap B seçeneğidir.

Üretim sonucunda ekonomide gelir yaratılmaktadır. Yaratılan bu gelir ise üretim faktörleri sahipleri arasında paylaşılmaktadır. Paylaşımdan bu faktörlerin eline geçen paylar, üretim faktörü sahiplerinin geliri olarak bilinmektedir. Emek sahibinin geliri ücret, toprak sahibinin rant, sermaye sahibinin faiz, girişimcinin geliri ise kar olarak isimlendirilmektedir.  Doğru cevap C seçeneğidir.