SOSYAL SORUNLAR - Deneme Sınavı - 21

İşsiz veya istihdamda olmayan 15 yaş üstü nüfus iş gücüne dahil olmayan nüfusu oluşturmaktadır. Türkiye İstatistik Kurumu 7 grubu bu nüfus içinde değerlendirmektedir.

İş aramayıp çalışmaya hazır olanlar, İş bulma ümidi olmayanlar, Diğer, Mevsimlik çalışanlar, Ev işleriyle meşgul, Öğrenci, Emekli, Çalışamaz hâlde, Diğer

Doğru cevap E seçeneğidir.

İstihdam: Türkiye İstatistik Kurumunun resmi istihdam tanımına göre, işbaşında olanlar (Ücretli, maaşlı, yevmiyeli, kendi hesabına, işveren ya da ücretsiz aile işçisi olarak referans dönemi içinde en az bir saat bir iktisadi faaliyette bulunan kişiler) ve işbaşında olmayanlar (İşi ile bağlantısı devam ettiği hâlde, referans haftası içinde çeşitli nedenlerle işinin başında olmayan kendi hesabına veya işveren olarak çalışanlar) grubuna dâhil olan kurumsal olmayan çalışma çağındaki nüfus, istihdam edilen nüfustur. Doğru cevap C seçeneğidir

İşgücüne katılım oranı: Kurumsal olmayan çalışma çağındaki nüfus içinde iş gücünün oranıdır. Doğru cevap A seçeneğidir.

Toplumda istihdam edilerek üretimde fiilen değerlendirilen bireyleri, istihdam şekillerine göre şu şekilde sıralamak mümkündür;
• Ücretsiz aile işçisi,
• Kendi namına çalışan,

• İşveren ve
• Ücretli, maaşlı ya da yevmiyeli çalışanlar

Doğru cevap A seçeneğidir.

İşsizliğin bu tanımı gereği, işsiz kavramının üç kriteri bulunmaktadır:
• Kişinin işinin olmaması (referans dönemi içinde ücretli ya da kendi hesabına istihdam edilmemiş olmalı)
• Kişi iş arıyor olmalı (iş aramak için girişimde bulunmuş olmalı)
• Kişi fiziksel vezihinsel olarak işe başlamaya hazır olmalı (gelen iş teklifini kabul edip on beş gün içinde istihdam edilmeye hazır olmalı)

Doğru cevap C seçeneğidir.

İşsizlik oranı = İşsizler bölü İşgücü ×100 olarak hesaplamak
mümkündür. Doğru cevap D seçeneğidir.

Örneğin evli bir erkeğin, kabul edilebilir düzeyde bir geliri olması durumunda, eşinin kendi isteği doğrultusunda çalışmamayı tercih etmesi, bir iradi işsizlik durumudur. Doğru cevap B seçeneğidir.

Gelişmiş, az gelişmiş ya da gelişmekte olan ülkelerde farklı seviye ve görünümlerde olmak üzere barınma sorununun nedenlerini;

• doğal nüfus artışı,

• hızlı kentleşme ve kırdan kente akan göçler,

• konutların ekonomik ömrünü tamamlaması,

• mevcut gecekonduların yenilenmesi veya ortadan kaldırılması,

• doğal afetler,

• gelir dağılımı adaletsizlikleri

• yoksulluk

• işsizlik ve

• kentlerdeki rantabl alanların çoğalması oluşturmaktadır.

Neoliberal ekonomi politikalarının izlerini taşıyan 1982 Anayasası ile konutun bir yatırım ve rant aracı olduğu algısı da güçlenmiştir.

İlk sosyal konutlar İngiltere’de yapılmıştır.

Erişilebilir sosyal konutlara ilişkin olarak Cumhuriyet’in ilanından günümüze kadar yürütülen politikalar dört dönemde incelenebilir. Bunlar;

• 1923-1950 yılları arasındaki dönem: ulus devlet anlayışı ve memur merkezli konut politikaları,

• 1950-1980 arası, savaş sonrası planlı dönem,

• 1980-2002 yılları arası liberal dönem,

• 2002 sonrası dönemdir.

Sosyal konut alanında ilk yasal düzenleme ise 1889 yılında Belçika’da yapılmıştır.

Günümüzde sosyal konut alanında en fazla uygulama örneğinin bulunduğu Hollanda ise ilk kez 1901’de sosyal konut üretmeye başlamıştır.

1930 tarihli Belediye Kanunu, belediyelere ucuz belediye konutları yapmak ve gelişme alanlarında arazi alarak bina yapmak isteyenlere satmak görevini vermiş olmasına rağmen, belediyeler bütçe kısıtlarını gerekçe göstererek isteğe bağlı bu görevi üstlenmemiştir.

2487 sayılı Toplu Konut Kanunu bireysel konut üretiminden çok toplu üretimi desteklemekte, fonun kullanımı konusunda bazı sosyal nitelikli sınırlamalar getirmektedir.

2985 sayılı yeni Toplu Konut Kanunu’yla yapılan değişikliklerle, 2487 sayılı Kanun’un çizdiği sosyal çerçeve önemli ölçüde yok edilmiştir.

Toplu Konut Fonu 1993 yılına kadar genel bütçe kapsamında bağımsız bütçe ve kendi yasal gelirleri ile faaliyetlerini sürdürmüş ancak 1993 yılından sonra genel bütçe kapsamına alınmış, 2001 yılında ise tamamen kaldırılmıştır.

Toplumsal yaşlanmayı belirleyen üç faktör göze çarpar: hızla düşen doğum oranları, azalan ölüm oranları ve göç dinamikleri.

Türkiye’deki eşitsiz yaşlanma dinamiklerini açıklayacak düzeyde bilgi ve donanım sahibi olabilmek için 7 temel kavramı öğrenmek gereklidir.

İşgücü