SOSYAL PSİKOLOJİ II

Gruplar Arası Davranış: İnsanların kendilerini ve diğerlerini ayrı sosyal grupların üyeleri olarak görmelerini sağlayan herhangi bir algı, biliş ya da davranıştır.

Sosyal Hareketlilik: Sosyal kimlik kuramı bağlamında alt statüdeki grup üyelerinin kolektif olarak değil kişisel olarak üst statülü gruba geçişlerini ifade eder.

Sosyal Kimlik: Bireyin bir gruba aidiyeti ile elde edilen kimliktir; bireyin kim olduğunu ve o grup üyeliğinin birey için ne anlam taşıdığını ifade eder.

Bir grup sosyal psikolog, “Bir araya gelen bireylerin ait oldukları grubu kayırmaları ve diğer grupla rekabet etmeleri için psikolojik düzeyde gerekli ve yeterli koşullar nelerdir?” sorusunu sormuşlardır. Sosyal psikolojide asgari grup paradigması adı verilen deneysel çalışmalar, bu soruya yanıt verebilmek için gerçekleştirilmiştir. 1971’de başlayan bu deneyleri gerçekleştirenlerin temel düşüncesi, gruplar arası ayrımcılığın ortaya çıkması için gereken asgari koşulları yaratmak ve bundan sonra bu koşullar üzerine ne gibi etmenler eklendiğinde kendi grubunu kayırma olgusunun ortaya çıkacağını görmekti.

Sosyal Kategorizasyon: Sosyal dünyanın belirli özellikler (cinsiyet, yaş, ırk, din, milliyet vb.) temelinde gruplara bölünmesidir.

Sosyal Değişme: Sosyal kimlik kuramı bağlamında, alt statüdeki grubun kolektif biçimde üst statüye geçmesini ifade eder.

Sosyal Karşılaştırma: Kişi ya da kişilerin kendi gruplarını çeşitli değerlendirme boyutları (doğruluk - dürüstlük, çalışkanlık - tembellik, zenginlik - yoksulluk, vatanseverlik – vatansever olmama vb.) üzerine diğer gruplarla kıyaslamasıdır.

Sosyal Yaratıcılık: Sosyal kimlik kuramı bağlamında alt statüdeki grup üyelerinin statükoyu değiştiremedikleri durumda, olumsuz olan sosyal kimliklerini olumluya çevirmek için bulduğu yolları ifade eder.

Gerçekçi Çatışma Kuramı: Gruplar arasındaki çatışmanın gerçek çıkar çatışmalarından kaynaklandığını ileri süren yaklaşımdır.

Gruplar Arası Rekabet: Sosyal kimlik kuramı bağlamında alt statüdeki grupların statükoyu değiştirmek üzere üst statüdeki grup ya da gruplarla direkt olarak çatışmaya girmesini ifade eder.

Sosyal Kategorizasyon: Sosyal dünyanın belirli özellikler (cinsiyet, yaş,
ırk,din, milliyet vb.) temelinde gruplara bölünmesidir

Sosyal Karşılaştırma: Kişi ya da kişilerin kendi gruplarını çeşitli değerlendirme boyutları (doğruluk ve dürüstlük, çalışkanlık tembellik, zenginlik, yoksulluk, vatanseverlik vatansever olmama vb.) üzerine diğer gruplarla kıyaslamasıdır.

Üst Düzey Hedefler: Gruplar arası bağlamda her bir grubun tek başına ulaşamayacağı, sadece
gruplar arası iş birliği ile ulaşılabilecek türden hedeflerdir.

Gerçekçi Çatışma Kuramı: Gruplar arasındaki çatışmanın gerçek çıkar çatışmalarından
kaynaklandığını ileri süren yaklaşımdır.

En önemli bulunan kategoriler önem sırasına göre şöyledir:
• Dürüst olanlar-dürüst olmayanlar
• Kültürlüler- kültürsüzler
• Yalan söyleyenler-yalan söylemeyenler
• Yurtsever olanlar-yurtsever olmayanlar
• Mantıklılar-mantıksızlar
• İyiler- kötüler
• Yardımseverler- benciller

En önemsiz bulunan kategoriler ise şöyledir:
• Şişmanlar-zayıflar
• Müslümanlar- Müslüman olmayanlar
• Zenginler- fakirler
• Şanslılar- şanssızlar
• Türkler- Türk olmayanlar
• Evliler- bekârlar

Sosyal Değişme: Sosyal kimlik kuramı bağlamında, alt statüdeki grubun kolektif biçimde üst statüye geçmesini ifade eder.

Sosyal Hareketlilik: Sosyal kimlik kuramı bağlamında alt statüdeki grup üyelerinin kolektif
olarak değil kişisel olarak üst statülü gruba geçişlerini ifade eder.

Çatışma hâlindeki grupların, çatışmayı ortadan kaldırmak ve ilişkileri geliştirmek
için başvuracakları bir yol, aralarındaki sorun hakkında direkt olarak iletişim
kurmaktır. Bu iletişim üç şekilde olabilir: Pazarlık yapma, arabulucudan yararlanma ya da hakem yoluyla anlaşmadır.

Temas denencesi, 1954’te Allport tarafından ortaya atılmıştır.