SOSYAL PSİKOLOJİ I

Yakınlık etkisinde salt maruz kalma teorisi (mere exposure theory) önemlidir. Bir uyarıcıya maruz kalma sıklığımızla o uyarıcıyı benimseme, beğenme, hoşlanma olasılığımız arasında pozitif yönde bir korelasyon bulunmaktadır.

Çekici insanların daha mutlu, cana yakın, samimi oldukları ve olumlu özelliklere sahip oldukları düşünülür ve onlara gösterilen tutumlar olumludur. Bu durum hale etkisi olarak adlandırılır. Bu tutum hem çekici insanların avantajlı olmasını hem de onlara genelde olumlu tutumlar yansıtıldığı için olumlu davranış özellikleri sağlayan insanlar olmalarını beraberinde getirir.

Varoluşsal çatışma: Kişi iletişimde sadece tek taraf var gibi düşündüğünde oluşur. Kişinin dikkati karşısındakine yoğunlaşmaz, kendisindedir. Önemli olan karşısındakinin anlaması değil, kendisinin söylemesidir. İletisi yerine ulaşamaz, iletişim kuramadığı için de varoluşsal çatışma yaşar.

Sosyal izolasyon da kişinin yalnız kalmasıyla ilgili bir durumdur ancak yalnızlıkla eş anlamlı olarak kullanılamaz. Yalnızlık sosyal izolasyonla doğrudan bağlantılı değildir. Sosyal izolasyon diğer insanlarla ilişkilerin olmaması durumudur. Yalnızlıksa, mevcut ilişkiler ve ilişki standartları arasındaki tutarsızlığı bilişsel değerlendirmesinin olumsuz sonucudur.

Alternatifler için kıyaslama düzeyi ise kişinin alternatif ilişkisinden elde edeceğine inandığı maliyet ve ödüllerin miktarıdır.

Agape; özgeci bir aşktır, kişi karşılık beklentisi olmadan sevmeyi kendi görevi olarak görür. Koşulsuz, sevecen, bağışlayıcı, duygudan çok mantık içeren, şefkatli ve kendini feda edicidir.

Saçma aşk: Tutku ve bağlanma birleşiminden oluşur. Yakınlık bileşeninin dengeleyici unsuru bulunmaz. Kısa sürede tanışma, hemen aşık olma ardından hemen evlilik gibi hızlı bir süreci vardır. Çabuk sonlanabilir, boşanmayla sonuçlanabilir.

Ludus; eğlence ve stratejiye dayanan, bir bağlanma ya da güven ilişkisi içermeyen, kıskançlıktan kaçınılan kısa ömürlü bir aşktır.

Gündelik yaşamımızın büyük bir kısmını kapsayan kişilerarası ilişkilerin en temelde üç yönü vardır (Jackson-Dwyer, 2013). Bunlar:
• karşılıklı bağımlılık
• tamamlama gereksinimi ve
• duygusal bağlılıktır.

Homofili; aynı demografik özellikleri gösteren, birbirine benzeyen insanların ilişki kurma eğilimidir. Homofili, çoğu sosyal ilişkinin iyi belgelenmiş bir özelliğidir ve sosyal bağların etnik köken, cinsiyet ya da dini görüşler gibi benzerlik boyutlarında ve arkadaşlık ve evlilik gibi kişilerarası yakın ilişkilerden ticari işbirlikleri ve günlük etkileşimlere kadar olan geniş sosyal bağ tipolojilerinde mevcuttur.

Yan komşumuzla kişilerarası ilişki kurma olasılığımız farklı kentte yaşayan biriyle kurmamızdan daha yüksektir. Yakınlık etkisinde salt maruz kalma teorisi (mere exposure theory) önemlidir. Bir uyarıcıya maruz kalma sıklığımızla o uyarıcıyı benimseme, beğenme, hoşlanma olasılığımız arasında pozitif yönde bir korelasyon bulunmaktadır.

Güvenli bağlanma, anne-baba ya da bakıcı bebeğin gereksinimlerine duyarlı olduğunda, gereksinimlerini giderdiğinde ve bebekle etkileşimini olumlu şekilde kurduğunda oluşur.

Kaygılı bağlanma, anne-baba ya da bakıcı bebeğin gereksinimlerine tutarlı tepki vermediğinde oluşur.

Kaçınan bağlanma, anne-baba ya da bakıcı bebeğin gereksinimlerine karşı ilgisiz kaldığında bebeğin yakınlaşma çabalarını geri çevirdiğinde reddedici olduğunda oluşur.

Bağlılık gösterme: Pasif ve yapıcı bir tepkidir. Kişi pasif konumdadır ama iyimser bir şekilde işlerin ilerleyeceğine dair destekleyici bir tepkisi vardır. “Biraz zaman vereceğim” ya da “Affedip unutmayı deneyeceğim” gibi kararlar içerir.

Varoluşsal çatışma: Kişi iletişimde sadece tek taraf var gibi düşündüğünde oluşur. Kişinin dikkati karşısındakine yoğunlaşmaz, kendisindedir. Önemli olan karşısındakinin anlaması değil, kendisinin söylemesidir. İletisi yerine ulaşamaz, iletişim kuramadığı için de varoluşsal çatışma yaşar.

Yalnızlık:Bir kişinin sosyal ilişkiler ağının eksik olduğudurumlarda meydana gelen bir deneyimdir.

Sosyal izolasyon da kişinin yalnız kalmasıyla ilgili bir durumdur ancak yalnızlıkla eş anlamlı olarak kullanılamaz. Yalnızlık sosyal izolasyonla doğrudan bağlantılı değildir. Sosyal izolasyon diğer insanlarla ilişkilerin olmaması durumudur. Yalnızlıksa, mevcut ilişkiler ve ilişki standartları arasındaki tutarsızlığı bilişsel değerlendirmesinin olumsuz sonucudur.

İnsanlar değerli şeyleri elde etmek, korumak ve takas etmek isterler. Ama bu süreçte bizim ne vereceğimiz ve karşı taraftan ne alacağımız önemlidir. Sosyal değiş-tokuş kısaca insanlar arasındaki bir alma verme meselesidir (Hogg ve Vaughan, 2011).
Kurama göre bir ilişkide doyum sağlayıp sağlamadığımızı belirleyen üç faktör vardır.Bunlar; kârlar, alternatifler ve yatırımlardır.

Storge; yavaş yavaş büyüyen, karşılıklı paylaşım ve kendini açma içeren bir aşktır. Uzun erimlidir, ihtirastan uzaktır. Tipik bir Storge sevgisi gösteren kişi güvenli bir aile geçmişine sahiptir, yaşamın güzel olduğunu düşünür ve arkadaşlarına güvenebileceğini hisseder.

Sternberg aşkın üç temel bileşeni olduğunu belirtir. Bunlar; yakınlık, tutku ve bağlanma bileşenleridir. Bir üçgen düşündüğümüzde yakınlık en tepede, tutku sol köşede, bağlılık ise sağ köşede bulunacaktır. Yakınlık bileşeni, aşk ilişkisinde samimiyet ve bağlanmışlık ifade eder. Tutku bileşeni; romantizme, fiziksel çekiciliğe, cinsel tüketime yol açan güdüleri belirtir. Bağlılık bileşeni ise kısa dönemde birinin bir başkasını sevme
kararını ve uzun dönemde bu sevgiye sürdürmeye olan bağlılığını, buna dair verdiği taahhüdü işaret eder. Yakınlık bileşeni, ilişkideki duygusal yakınlığı; tutku bileşeni güdüsel katılımı; bağlanma bileşeni ise ilişkideki bilişsel bileşeni ifade eder.

Doğru cevap A'dır. Toplumsallaşma adı verilmektedir.

Doğru cevap E'dir. Bağımlılık bu ilkelerden biri değildir.