SOSYAL PSİKOLOJİ I

Kişinin belirli bir konuda olumlu ya da olumsuz zihinsel konumunu ifade eden modern tutum terimi 19. yüzyılın ortalarında ortaya çıkmıştır. Doğru cevap "D" şıkkıdır.

Tutumların bizim sosyal yaşamlarımızda merkezi bir yeri vardır diyebiliriz. İnsanlar genellikle kendi tutumlarına benzer tutumları olan insanlara yaklaşırlar ve onlardan hoşlanırlar ve beklenebileceği gibi kendisininkinden farklı tutumları olan insanlardan kaçınmaya çalışırlar ve onlardan hoşlanmazlar. Doğru cevap "E" şıkkıdır.

Sosyal psikolojide tutum ile ilgili sıklıkla kullanılan iki tanımdan biri de şudur: Bir tutum bazı kişi, nesne ya da konularda genel ve görece kalıcı olumlu ya da olumsuz hislerdir. Doğru cevap "B" şıkkıdır.

Tutumların nesnesi çok spesifik ve somut olabileceği gibi demokrasi, özgürlük, eşitlik gibi soyut da olabilir. Doğru cevap "D" şıkkıdır.

Tutumların bilişsel bileşeni belirli bir nesne ile ilişkilendirilen inanç ya da düşünceyi ifade eder. Doğru cevap "B" şıkkıdır.

Tutumun başlıca yapısal özellikleri arasında tutumun olumlu veya olumsuz olması, tutumun tek kutuplu ya da çift kutuplu olması, tutumun çok boyutluluğu ve tutumun güçlü ya da güçsüz olması sayılabilir. Doğru cevap "C" şıkkıdır.

Tek boyutlu tutum, bir tutumun iki ya da daha fazla boyutsal uzamda değil, tek bir değerlendirme çizgisi üzerinde bir nokta, tek bir puan ile betimlenmesi anlamına gelir. Doğru cevap "A" şıkkıdır.

Çelişkili Tutum, bir kişinin bir tutum nesnesini hem sevmesi hem de sevmemesidir. Doğru cevap "B" şıkkıdır.

Faydacı işlev, tutumların ödülleri maksimize etmek ve bedelleri minimize etmek için kullanılmasını ifade eder. Doğru cevap "C" şıkkıdır.

Tutumların ölçülme ve davranışların gözlenme düzeyi arasındaki karşılıklılığına denklik hipotezi adı verilmektedir. Doğru cevap "A" şıkkıdır.

Tutumların kalıcılığı görece bir kalıcılık olarak anlaşılmalıdır. Zira tutumlar değişebilir. Ancak tutumların bir kişi, nesne ya da konu hakkında geçici değerlendirmeler olduğu da düşünülmemelidir. Çünkü tutumlar genellikle bir kişi, nesne ya da konuyla ilgili büyük ölçüde istikrarlı olan bilgi ve deneyimin ifadesidir. Doğru cevap C seçeneğidir.

İdam cezası gibi fazla kutuplaşmış tepkiler ortaya çıkaran tutumlar çift kutuplu tutumlar olarak adlandırılır. Doğru cevap D seçeneğidir.

Çelişkili tutum, bir kişinin bir tutum nesnesini hem sevmesi hem de sevmemesidir. Kitap okumanın yararlı olduğunun bilincinde olmasına rağmen sıkıcı bulduğu için kitap okumayan biri çelişkili bir tutum sergiliyor demektir. Doğru cevap B seçeneğidir.

1990’lara kadar sosyal psikolojide tutumları üç bileşenli bir zihinsel yapı olarak tarif etme eğilimi çok yaygındı. Bugün tutumun ABC modeli (biliş, duygu ve davranışın İngilizcedeki baş harfleri dolayısıyla verilen bir addır.) denilen bu üç bileşenli tanımlamayı hâlâ kullananlar vardır. Doğru cevap A seçeneğidir.

Bilgi işlevi, tutumların enerjiden tasarruf etmek için kullanılmasını ifade eder. Doğru cevap E seçeneğidir.

Egoyu koruma işlevi, tutumların benlik-saygısını korumak için kullanılmasını ifade eder. Bazı tutumlar kişinin egosunu, yani benlik saygısını koruma işlevine sahip olabilir. Psikanalitik teoriye referansla anlaşılabilecek egoyu koruma, kişinin bilinçdışı çatışmalarından kaynaklanan kaygılarını gidermek için ego savunma mekanizmaları kullanmasını ifade eder. Kişi bu çatışmalarla yüzleşemediği için savunma mekanizmaları yoluyla bu çatışmaların yarattığı kaygıyı azaltmaya çalışır. İşte bu bağlamda kişinin edindiği bazı tutumlar birer savunma mekanizması olarak işlev görerek, kaygısını azaltmaya hizmet eder. Doğru cevap B seçeneğidir.

Tutumun erişilebilirliği, tutumun zihinsel temsiline ne kadar hızlı ve kolay ulaşılabildiğini ifade etmektedir. Doğru cevap C seçeneğidir.

Çevresindeki bireyler genç yaşta evliliği savunduğu için genç yaştan evlilik yapan bir birey kamusal standartlara daha fazla dikkat ediyor demektir.  Böyle bir kişi, davranışını gerçekleştirirken normları (başkalarının değerlendirmelerini) dikkate almaktadır. Doğru cevap C seçeneğidir.

Planlanmış davranış teorisine göre davranışın en dolaysız nedeni tutum değil, davranışın sonuçlarına göre eyleme geçip geçmemeyi belirleyen niyettir. Doğru cevap A seçeneğidir.

Planlanmış davranış teorisine göre niyeti ortaya çıkaran üç temel bileşen davranışa yönelik tutum, öznel normlar ve algılanan davranışsal kontroldür. Doğru cevap B seçeneğidir.