SOSYAL PSİKOLOJİ I - Deneme Sınavı - 20

Sosyal hızlandırma. Cevap E'dir.

Davranışçı Sosyal psikoloji.

Sosyal karşılaştıma. Cevap D'dir.

Atıf kuramı. Cevap A'dır.

Sosyal biliş. Cevap A'dır.

Geniş kitlelerin neden, nasıl ve ne zaman birlikte davrandığını anlamak için geliştirilen kitle psikolojisi yaklaşımının önde gelen temsilcisi Fran­sız kuramcı Gustave Le Bondur ve 1895’de Kitle Psikolojisi adlı bir kitap yayınlamıştır.

Kitle psiko­lojisi yaklaşımı da zamanının sosyal ve politik ik­limini yansıtır; Avrupada’ki sosyal ayaklanmaların gözlemine dayanılarak geliştirilmiştir.

Davranışçı Sosyal Psikoloji: Davranış­çı Sosyal Psikoloji: 20. yüzyılın başında ABD sosyal psikolojisinde ortaya çıkan ve gözlenebilir olan olguların çalışılma­sı gerektiğini ileri süren sosyal psikolojik yaklaşımdır.

Allport da, sosyal psikolojinin ciddiye alınmak istiyorsa deneysel bir bilim olması gerektiğini ve bunun için de davranışçı ilkelerin uygulanması ge­rektiğini öne sürmüştür. Davranışçı sosyal psiko­lojinin temsilcisi Allport, “grup zihni” kavramını gözlenemeyen bir yapı olduğu gerekçesiyle reddet­miş, hatta psikolojik anlamda (fiziksel anlamda de­ğil) “grup” diye bir olgunun da var olamayacağını öne sürmüştür.

Darwin’in evrim kuramından etkilenen McDougall, doğuştan getirilen zihinsel özellikleri sosyal yaşamın temeli olarak görmüş­tür. Ancak daha sonraları içgüdü kavramı ana di­siplin psikolojide açıklayıcı gücünü yitirip yerine dürtü kavramı getirilmiş ve sosyal psikolojide de McDougall’ın görüşü terkedilmiştir.

Temelini Heider’ın attığı atıf kuramı, günlük yaşamda diğerlerinin davranışlarını nasıl açıkladıklarına odaklanan bir kuramdır.

Alan deneyi de dahil olmak üzere diğer tüm araştırma yöntemleri içinde kontrolün en üst düzeyde olduğu yöntemdir.

Alan deneyinin güçlü yanları:
1. Doğal ortamda yapılmış olsa da temel olarak deney yöntemi kullanılmış olduğundan, alan deneylerinde denence sınaması
kolaylıkla yapılabilir.
2. Alan deneyi doğal ortamda gerçekleştirildiğinden, sonuçların gerçek yaşama genellenme sorunu yoktur.
3. Alan deneyi laboratuvarda araştırılması zor
olan konular için daha uygundur. Sosyal
etki, propaganda gibi konular doğal ortamda daha kolay çalışılabilir.

Sosyal psikolojiyi psikolojinin alt dalı olarak gören sosyal psikologların birçoğu ünlü sosyal psikolog Gordon W. Allport’un yaptığı sosyal psikoloji tanımını kabul ederler: “Sosyal psikoloji bireylerin, davranış, duygu ve düşüncelerinin başkalarının gerçek, hayal edilen veya ima edilen varlığından nasıl etkilendiğinin bilimsel yollarla araştırılmasıdır. Bu nedenle doğru yanıt C'dir.

Völkerpsikoloji:19. yüzyılda, Almanya’da geliştirilmiş, kültürel davranışın tarihsel ve karşılaştırmalı olarak çalışılması gerektiğini öne süren sosyal psikolojik yaklaşıma verilen isimdir. Bu nedenle doğru yanıt E'dir.

Modern sosyal psikoloji deneysel yönteme ağırlık veren bir bilim dalıdır. 19. yüzyılın sonlarında Triplett tarafından gerçekleştirilen deney, sosyal psikolojinin ilk deneyi kabul edilir ve bu deney, daha sonradan deneysel yöntemin kazandığı önem yüzünden tarihsel bir başlangıç olarak nitelendirilir. Triplett, bisiklet kullanan insanların yarışta olmasalar bile başka bisikletlilerin varlığında, tek başlarına olduğu duruma göre daha hızlı bisiklet sürdüklerini gözlemiş ve bu gözlemini laboratuvarda test etmiştir. Sonuçlar çok kesin olmasa da, sosyal psikoloji kitaplarında yeniden yazıla yazıla, deneyin, başkalarının varlığının performansı arttırdığına destek verdiği iddia edilmiştir. Bu konu,
daha sonraları sosyal psikolojide sosyal hızlandırma adı verilen deneysel çalışmalarla devam etmiştir. Bu nedenle doğru yanıt A'dır.

Gerileyen tutum çalışmalarının yerine nedensel yükleme çalışmalarının yükselişe geçmesidir. Temelini Heider’ın attığı atıf kuramı, bireylerin günlük yaşamda diğerlerinin davranışlarını nasıl açıkladıklarına odaklanan bir kuramdır. İnsanların sosyal etkileşimde neden ve sonuç ilişkilerini nasıl çıkarsadıklarını açıklamak üzere geliştirilmiş bir yaklaşımdır Bu nedenle doğru yanıt D'dir.

Deney, olgular arasındaki neden-sonuç ilişkisini göstermenin tek yolu olduğundan, daha çok tercih edilen bir yöntemdir. Deneysel olmayan yöntemler şunlardır: 

Seçeneklerde I, II ve III numaralı öncüllerin birlikte verildiği seçenek aranmalıdır. Bu nedenle doğru yanıt C'dir.

Arşiv araştırmasının güçlü yanları:
1. Bu yöntemde cansız materyaller kullanıldığı için, insanların yer aldığı yöntemlerde ortaya çıkan sorunlar (yanıtların kişilik, beklenti gibi etmenlerden etkilenmesi gibi) bulunmamaktadır.
2. Bu yöntemle, bir olgunun zaman içindeki değişimi ve gelişimi izlenebilir.
3. Geçmişteki bir olguyu araştırmak için tek yoludur.
Arşiv araştırmasının sınırlılıkları:
1. Araştırmacı sadece var olan bilgiyle yetinmek zorundadır.
2. Materyal çok olduğunda, materyalden örneklem seçimi, daha sonra tüm materyale bir genelleme yapılacağı için önem taşımaktadır.

Çok sayıda kişiden çok miktarda bilgi toplama olanağı ise surveyde vardır. Bu nedenle doğru yanıt D'dir.

Tanımlama zorluğunu aşmak için, bazıları sosyal psikolojiyi pratik bir biçimde “sosyal psikologların uğraştığı şey” olarak tanımlamaktadır. Modern sosyal psikologların uğraştığı “şeyler” genel olarak şunlardır: Gruba uyma davranışı, ikna, güç, sosyal etki, itaat, önyargı, önyargının azaltılması, ayrımcılık, kalıpyargılar, sosyal biliş ve sosyal algı, sosyal kategoriler, saldırganlık, özgeci davranış, kişiler arası çekicilik, tutumlar ve tutum değişimi, iletişim, izlenim oluşturma, küçük gruplar, liderlik, kitle davranışı, gruplar arası ilişkiler.