SOSYAL POLİTİKA II - Deneme Sınavı - 9

Kayıt dışı çalışmanın yaygın olmasında eğitim yetersizliği, kadınların gelirlerinin ekonomik destek olarak görülmesi, kayıt dışı işlerin aile üyeleri ile birlikte yapılması, düzenlilik gerektirmemesi, bu tür işlere ulaşma kolaylığı ve cinsiyete dayalı iş bölümü gibi nedenler önemli rol oynamaktadır.

Türkiye’de kadınların işgücüne katılım oranı 2014 verilerine göre %30.3’dür. Türkiye Ekonomik İşbirliği ve Kalkınma Örgütü (OECD) ve AB ülkeleri dikkate alındığında en düşük kadın işgücü katılım oranına sahip ülkedir (Uraz-Aran-Hüsamoğlu-Okkalı Şanalmış-Çapur, 2010:1).

Türkiye’de kadınların işgücüne katılım oranının düşük olmasında; din, gelenekler, aile içinde kadına yüklenilen rol, kadının eğitim düzeyinin düşük olması, ailenin gelir düzeyi, çocuk, engelli ve yaşlı bakımı ile ilgili kamusal hizmetlerin yetersizliği işyerlerinde yaşanan ayrımcı uygulamalar önemli rol oynamaktadır (Tokol, 2011:545).

Türkiye'de sanayi sektöründe kadın işgücü sayısı sınırlıdır. Sanayi sektöründe tekstil, gıda, hazır giyim, tütün gibi emek yoğun iş kollarında kadın istihdamı yoğundur.

Dünya Bankası (World Bank): Dünya Bankası, II. Dünya Savaşı’nın ardından 1945 yılında Uluslararası Yeniden Yapılanma ve Kalkınma Bankası (IBRD=International Bank for Reconstruction and Development) adıyla kurulmuş, 1947 yılında Birleşmiş Milletler ’in özerk uzman kuruluşlarından biri olma özelliği kazanmıştır. Üye ülke sayısı 185 dir, ancak bunlardan 11’i banka sermayesinin % 55’ine sahiptir. Türkiye’nin payı ve oy gücü yalnızca % 0,5 (binde 5) dir.

IMF’ye göre, ekonomik küreselleşme, teknolojik gelişmenin ve insanoğlunun geliştirdiği yeniliklerin doğal sonucu olarak yaşanan bir süreçtir. Küreselleşme, yalnızca mal ve hizmetlerin    değil, insan gücünün (emek) ve bilginin (teknoloji) de ülkeler arası hareketliliği anlamına gelmektedir.   Geniş anlamda küreselleşme,    ekonomik göstergelerle ilgili değişimin yanı sıra küreselleşmenin kültürel, siyasal ve çevre ile ilgili boyutlarını da kapsamaktadır.

En fazla taraftar bulan yaklaşıma göre bugünkü anlamda küreselleşme 20. yüzyılın ikinci yarısında ortaya çıkan II. Dünya Savaşı sonrasında yaşanan hızlı ekonomik gelişme ile sağlanan üretim artışı, 1970’li yıllarda yaşanan ekonomik kriz sonrası 1980’li yıllarda başlamıştır.

OECD, hazırlamış olduğu uluslararası kodlarla (Codes of Liberalisation of Capital Movements and Codes of Liberalisation of Invisible Operations) sermaye hareketlerinin, doğrudan yatırımların ve görünmeyen işlemlerin serbestleşmesini (liberalleşmesine) sağlamıştır. OECD, birçok gelişmekte olan ülkede ve özellikle Doğu Asya ülkelerinde küreselleşme sürecini hızlandıran ekonominin serbestleştirilmesine yönelik politikaları desteklemiştir.

Dönüşümcülere göre ulus devletin-sosyal devletin ortadan kalkması değil, küreselleşme sürecinin dinamiklerine daha iyi cevap verecek ve sorunlarını çözebilecek yeni bir yapıya kavuşturulması gerekecektir. Aşırı küreselleşmecilerin ulus devlet ve temsil ettiği bütün kurumları bitti görüşüne karşı çıktıkları gibi, şüphecilerin Değişen bir şey yok, her şey eskisi gibi tezini de ret etmektedirler.

Dünya mal ticareti giderek daha fazla sayıda ülkenin artan pay aldığı bir alan olurken, hizmet ticareti sınırlı sayıda ülkenin hâkimiyetinde kalmıştır. Hizmet ihracat ve ithalatı bakımından lider ülke ABD’dir ve mal ticaretinin aksine hizmet ticareti 105 milyar $ ticaret fazlası vermiştir.

Küreselleşmenin sermaye hareketlerine yönelik boyutunu incelerken finansal piyasaların para ve sermaye piyasası olarak ikiye ayrıldığını; para piyasaları kısa dönemli talepler (hazine bonoları ve kısa dönemli borçlanmalar), sermaye piyasaları ise uzun dönemli taleplerin (süresi 1 yıldan fazla) piyasasını temsil eder.

Elde edilen veriler incelendiğinde, doğrudan yabancı sermaye yatırımlarının ağırlıklı olarak  gelişmiş ülkelere yapıldığını, ilk 5 sıradaki ülkenin gelişmiş ülkeler olduğunu, gelişmekte olan ülkeler içinde en dikkat çeken ülke olarak Çin’in bile ancak 6. Sırada yer bulabildiğini ortaya koymaktadır. Sıralamanın ötesinde ilk sıradaki ABD ile 6. sıradaki Çin arasındaki fark 3 kat civarındadır. sermaye hareketleri

Örgütün 1990’lı yıllardan itibaren geliştirdiği insana yakışır iş gündemi ve bu gündemle  ilgili dört stratejik amacını hayata geçirecek şekilde güçlendirilmesini sağlayacak ilkelerle hazırlanmıştır (Kapar, 2009: 61).Birbirleri ile karşılıklı etkileşim içinde ve eşit derecede önemli olan bu dört hedef; 1) İstihdamın desteklenmesi, 2) Sürdürülebilir bir sosyal koruma sisteminin oluşturulması, 3) Sosyal diyalogun desteklenmesi ve güçlendirilmesi,  4) Çalışma hayatına ilişkin temel hakların kullanılmasına imkân verecek şartların oluşturulması.

Çözüm: Gini Katsayısı (İndeksi): Gini katsayısı, bir ülkede milli gelirin dağılımının adaletli olup olmadığını ölçmeye yarayan bir katsayıdır. Katsayı 0 ile 1 arasında değerler alır ve yüksek değerler daha büyük eşitsizliğe tekabül ederler. Örneğin herkesin aynı gelire sahip olduğu bir toplumun Gini katsayısı 0 iken tüm gelirin bir kişide toplandığı (birden çok kişinin mensup olduğu) toplumun Gini katsayısı 1’dir. Gini katsayısı Lorenz Eğrisinin üstündeki alanın, 45 derecelik eşitlik doğrusunun altında kalan tüm alana bölünmesiyle bulunur.

Kadınlar ücretli, kendi hesabına çalışan veya ücretsiz aile yardımcısı olarak çalışma yaşamında yer almaktadır. Dünya genelinde 2012 yılı ILO verilerine göre istihdam edilen kadınlar içinde kendi hesabına çalışanlarla ücretsiz aile yardımcılarının oranı %50.4 ile yüksek bir düzeydedir. Bu oran kadın istihdamının yarısından fazlasını oluşturmaktadır.

Kadınlar işe alınırken dolaylı veya dolaysız ayrımcılıkla karşı karşıya kalabilmektedirler. Bazı araştırma sonuçlarına göre ayrımcılık, en belirgin şekilde işe alınma sırasında ortaya çıkmaktadır. İşe alım sürecinde işverenler adaylar hakkında fazla bilgi sahibi olmadıkları için bu aşamada önyargılar daha fazla devreye girmekte böylece ayrımcı davranışlar oluşmaktadır. İşte girdikten sonra da kadınlar eğitim düzeyi ve deneyim yetersizliği, evlenme veya doğum nedeniyle işlerinden ayrılmaları veya ara vermeleri, buna bağlı olarak vasıf kaybına uğramaları, ev ile iş arasında denge sağlamakta zorlanmaları gibi nedenlerle işlerinde yeterli yükselme olanaklarına sahip olamamaktadırlar. İş için erkeklerle aynı eğitim ve deneyime sahip olan, onlarla eşit verimde çalışan kadınlar bile günümüzde işlerinde yükselme aşamasında cam tavan olarak bilinen engelle karşı karşıya kalmaktadırlar.

Kanunlarla kadın ve erkek arasında eşitlik sağlanmasına yönelik ilk düzenleme 1963 yılında ABD’de Eşit Ücret Kanunu ile yapılmış, bu düzenleme ile kadın- erkek arasında ücret ayrımcılığı yapılmaması hukuki teminat altına alınmıştır.

Ebeveyn izni ilk olarak 1974 yılında İsveç’te kabul edilen bir kanun ile uygulanmaya başlanmış, daha sonra AB üyesi diğer ülkelerde de uygulama alanı bulmuştur.

Fenomen (phenemonen): Fransızca kökenli bir kelimedir. Olaylar dizisi, olaylar zinciri, olgu. Bir olgu veya süreçle ilgili gözlenebilen bütün değişiklikleri ifade etmek için kullanılır. Günümüzde yaygın olarak; kendi alanında öne çıkmış, karizmatik gücü olan, etkileyici, liderlik ve belirleyicilik özelliği olan kişi, karakter veya varlıklar ile durum, süreç ve olguları ifade için kullanılmaktadır.

Dünya Bankası, II. Dünya Savaşı’nın ardından 1945 yılında Uluslararası Yeniden
Yapılanma ve Kalkınma Bankası (IBRD=International Bank for Reconstruction and Development) adıyla kurulmuştur.