SOSYAL POLİTİKA II - Deneme Sınavı - 1

En küçük yönetsel yerleşim birimi olan köy yönetimi ile ilgili ilk düzenleme 18.3.1924 tarih ve 442 sayılı Köy Kanunu ile yapılmıştır.

Yerel yönetimlerin sosyal politikadaki rolleri; ülkelerin ekonomik, sosyal, siyasi yapısına, ülke geleneği, kültürü, kamu yönetim anlayışı, ülkelerin gelişmişlik düzeyi ve zamana göre farklılık göstermektedir.

1980 sonrası gelişmiş ülkelerde uygulanan Neo-liberal politikalara bağlı olarak, yerel yönetimlerin yönetim ve hizmet sunma anlayışlarında da önemli değişiklikler olmuştur. Daha önce yerel yönetimler tarafından yerine getirilen birçok hizmet, artan biçimde farklı yöntemler kullanılarak, özel sektörden, sivil toplum örgütlerinden ve diğer yerel unsurlardan sağlanmaya çalışılmaktadır. Yerel yönetimler, refah hizmetlerini doğrudan üreten kurumlar olmak yerine bu hizmetlerin sağlanmasında garantör olan, güvence veren kurumlar haline gelmişlerdir. Halen ülkelere göre değişmekle birlikte yerel yönetimlerin görev, yetki ve işlevleri piyasalaşmakta, yerel yönetimlerin hizmet sunma anlayışında piyasa kuralları hâkim olmaktadır (

Bazı Avrupa ülkelerinde uygulanan decentralization (adem-i merkeziyetçi- yerinden yönetim) politikaları ise yerel yönetimlerin daha fazla yetki ve sorumluluk almasına yol açmıştır. Örneğin, İskandinav ülkelerinde kamu bakım hizmetlerinin uygulanmasında yerel yönetimlere geniş yetkiler verilmiş, bu ülkelerde yerel yönetimler refah belediyeciliği kavramı ile anılmaya başlanmıştır.

5393 sayılı Belediyeler Kanunu’nda da sosyal belediyecilik anlayışına uygun düzenlemelere yer verilmiştir. Belediyelerin görev ve sorumluklarının sayıldığı, kentsel görevlerinin yanında sosyal politika alanındaki zorunlu ve isteğe bağlı görevlerinin de yer aldığı 14. maddede; belediyelerin bu kapsamdaki görevleri arasında sosyal yardım ve hizmet sağlamak sayılmış, bu çerçevede belediyelerin gıda bankacılığı yapabileceği belirtilmiştir. Belediyelerin sporu teşvik etmelerine yönelik düzenleme yapılmıştır. Büyükşehir belediyesi ile nüfusu 100.000’in üzerindeki belediyelere, kadın ve çocuklar için konukevleri açma zorunluluğu getirilmiştir.

Joseph Chamberlain öncülüğünde 1870’li yıllarda İngiltere’nin Birmingham kentinde ortaya çıkan belediye sosyalizmi akımı 1890-1940 yılları arasında İngiltere’de Birmingham ve Londra’da gaz, su, ulaşım, aydınlatma, sağlık sorunlarının çözümünde etkili olmuştur. Bu akım etkisini Avrupa’nın diğer kentlerinde de göstermiş, Budapeşte ve Verona’da konut, ekmek fabrikası, balık pazarı, Münih’te belediye emlak girişimleri, mağazalar, Lille’de sosyal yardım, çocuk ve yaşlılara yönelik sübvansiyonlar, kreşler, burslar ve halk sağlığı merkezleri yerel yönetimler tarafından kurulmuştur.

Kısmi Süreli Çalışma: Normal çalışma süresinden önemli ölçüde kısa, isteğe bağlı ve düzenli bir çalışma şeklidir.

Kadınların çalışma yaşamındaki yerine tarihsel bir bakışla bakıldığında kadınlar XV ile XVIII. yüzyıllar arasında lonca düzeni içinde bazı sanat kollarında çok yaygın olmamakla birlikte kadınlar da yer almışlardır.

Kadınların ücretli işçi statüsünde çalışmaları, XVIII. yüzyılın ikinci yarısında Sanayi Devrimi ile birlikte başlamıştır.

Cam Tavan/ Şeffaf Tavan: Örgütsel önyargılar ve kalıplar tarafından yaratılan, kadınların üst düzey yönetim pozisyonlarına gelmelerini engelleyen görülmez, yapay engellerdir. Cam tavan ile anlatılmak istenen karşılaşılan sorunların belirsizliğidir.

Hemşire olmaya zorlanma, kadınların iş yaşamında meslek seçiminde ayrımcılık örneğidir.

Ebeveyn izni konusunda ise Türk hukukunda henüz bir düzenleme bulunmamaktadır.

2013 tarihli Gebe ve Emziren Kadınların Çalıştırılma Şartlarıyla Emzirme Odaları ve Çocuk Bakım Yurtlarına Dair Yönetmelik’te gebe ve emziren kadın işçilerin çalışma koşulları ayrıntılı olarak düzenlenmekte, işverenin emzirme odası ile yuva açması ile ilgili esaslar belirlenmektedir.

Türkiye’de giriş, katkı ve yardımlar konusunda 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel
Sağlık Sigortası Kanunu’nda cinsiyete dayalı bir ayrımcılık söz konusu değildir. Ancak
yaşlılık aylığına hak kazanma açısından kadınlar lehine yaş, ölen sigortalıların çocuklarına yetim aylığı bağlanması açısından da kız çocukları bakımından olumlu/pozitif ayrımcılık söz konusudur.

Kadın işçilerin fizyolojik özellikleri nedeniyle korunmasına yönelik olarak; 4857 sayılı İş Kanunu’nun 72. maddesinde kadın işçilerin yer altı ve su altında çalıştırılmaları yasaklanmaktadır.

4857 sayılı İş Kanunu’nun 73. maddede sanayiye ait işlerde 18 yaşını doldurmuş kadın işçilerin gece postalarında çalıştırılmalarının yönetmelikle düzenleneceği belirtilmektedir.

Türkiye’de Beş Yıllık Kalkınma Planları’nda farklı genç nüfus tanımlarına rastlanmaktadır. Buna göre; genç nüfus tanımları II. Beş Yılık Kalkınma Planı’nda 14-24; III. Beş Yıllık Kalkınma Planı’nda 14-22, IV. ve V. Beş Yıllık Kalkınma Planlarında 12-24, daha sonraki planlarda 15-24 yaş arasındaki nüfus için yapılmıştır. buna göre doğru yanıt D seçeneğidir.