SOSYAL POLİTİKA II - Deneme Sınavı - 8

Yoksulluk

İngiltere

Biyolojik yaşlılık

Depremler

Huzurevleri

1890 Berlin Konferansı

Dünya Sağlık Örgütü (WHO) tarafında 1980 yılında geliştirilen Uluslararası Sakatlık, Özürlülük ve Engellilik sını aması (International Classification of Impairments, Disability and Handicaps-ICIDH) kavramı üç ayrı kategoride ele almaktadır. Buna göre;

Dış ve iç organların zarar görmesi veya tahrip olması (Sakatlık/Impairment): Sağlık bakımından psikolojik, fizyolojik ve anatomik yapı veya fonksiyonlardaki ek- sikliği ve anormalliği,

Organların zarara uğraması nedeniyle ruhsal, psikolojik veya fiziki yönden fonksi- yonel engellerin ortaya çıkması (Özürlülük, Disability): Bir aktiviteyi normal tarzda veya normal kabul edilen sınırlar içinde gerçekleştirmedeki kısıtlılık ve yetersizliği,

Sosyal engellerin belirlenmesi (Engellik, Handicap): Bir yetersizlik veya özür nede- niyle yaşa, cinsiyete, sosyal ve kültürel faktörlere bağlı olarak kişiden beklenen rollerin kısıtlanması veya yerine getirilememesini ifade etmektedir (Murat, 2009: 27-28).

Sınıflamada sakatlık organ alanını, özürlülük kişi alanını, engellilik ise toplum alanını yansıtmaktadır.

Tanımı verilen kavram rehabilitaston kavramıdır.

BM dışında BM’e bağlı birçok örgüt engellilerle ilgili çalışmalar yapmaktadır. Bun- lardan UNESCO, özel eğitimle ilgili faaliyetleri yürütmekte, WHO sağlık ve engelliliğin önlenmesi konusu ile ilgili teknik destek vermekte, BM Çocuk Fonu (UNICEF) çocuklara yönelik programları desteklemekte, ILO iş piyasasına engellilerin erişimini, uluslararası çalışma standartları aracılığıyla ekonomik bütünleşmenin ve teknik işbirliğinin sağlanmasını temin etmektedir.

BM dışında BM’e bağlı birçok örgüt engellilerle ilgili çalışmalar yapmaktadır. Bun- lardan UNESCO, özel eğitimle ilgili faaliyetleri yürütmekte, WHO sağlık ve engelliliğin önlenmesi konusu ile ilgili teknik destek vermekte, BM Çocuk Fonu (UNICEF) çocuklara yönelik programları desteklemekte, ILO iş piyasasına engellilerin erişimini, uluslararası çalışma standartları aracılığıyla ekonomik bütünleşmenin ve teknik işbirliğinin sağlanmasını temin etmektedir. YANIT A'dır

BM dışında BM’e bağlı birçok örgüt engellilerle ilgili çalışmalar yapmaktadır. Bunlardan UNESCO, özel eğitimle ilgili faaliyetleri yürütmekte, WHO sağlık ve engelliliğin önlenmesi konusu ile ilgili teknik destek vermekte, BM Çocuk Fonu (UNICEF) çocuklara yönelik programları desteklemekte, ILO iş piyasasına engellilerin erişimini, uluslararası çalışma standartları aracılığıyla ekonomik bütünleşmenin ve teknik işbirliğinin sağlanmasını temin etmektedir. YANIT A'dır.

I ve II tıbbi modelin dayandığı görüşleri ifade ederken, III sosyal model yaklaşımının gürüşlerindendir. Yanıt D'dir.

Göçmenler genelde üç gruba ayrılmaktadır. Bunlar; gönüllü-zorunlu göçmenler; ekonomik ve siyasi göçmenler; yasal (düzenli) ve yasa dışı (düzensiz) göçmenler şeklindedir. Yanıt B'dir

Tüm Göçmen İşçilerin ve Ailelerinin Haklarının Korunmasına Dair Sözleşme’ye göre; sınır işçisi kavramı komşu bir devlette mutad ikâmetgahını muhafaza eden ve normal olarak her gün veya en az haftada bir defa normal ikâmetgahına dönen bir göçmen işçiyi ifade etmektedir.

Türkiye göç ülkesi olmasının yanında aynı zamanda göç veren bir ülkedir. Türkiye’den Avrupa’ya göçler ilk olarak F.Almanya ile 30.10.1961 tarihinde imzalanan İşgücü Alımı Anlaşması ile başlamış, 1963 yılında Avrupa Ekonomik Topluluğu Ortaklık Anlaşması’nın imzalanmasıyla hızlanmıştır.

Hiç kimse sosyal güvenlik sistemi dışında değildir. Sosyal güvenlik, herkesi kapsadığı gibi, herkesi doğumundan ölümüne bütün hayatı boyunca ilgilendirir. Hatta analık sigortası ve ölüm sigortasından sağlanan haklar dikkate alınırsa bu süre bir insan hayatından daha uzun bir süreyi ifade eder (Alper, 2014: 7).

Çalışma hayatı ile ilgili temel norm ve standartları belirleyen Uluslararası Çalışma Örgütü’ne (ILO) göre sosyal güvenlik; çalışanlar, aileleri ve bir bütün olarak bütün toplumun refah ve huzurunun sağlanması bakımından son derecede önemlidir. Bir temel insan hakkı olmasının ötesinde, toplumsal hayatta sosyal dayanışma ve yardımlaşmayı geliştirerek sosyal barışı ve sosyal içermeyi sağlamanın temel aracı olarak fonksiyon göstermektedir. ILO’ya göre sosyal güvenlik yoksulluğu önlemeye yönelik sosyal politikaların vazgeçilmez aracıdır ve eşitlik ve sosyal adaletin gelişmesine sağladığı katkı oranında politik istikrarın sağlanması; demokrasinin güçlendirilmesi ve gelişmesine de katkıda bulunmaktadır (ILO, 2001: 1-2).

2010’lu yılların başında kamu sosyal güvenlik harcamalarının Gayri Safi Yurt İçi Hasıla’ya (GSYİH) oranı dünya ortalaması için % 8.60 iken gelişmiş Batı Avrupa ülkeleri için ortalama % 26.70 olarak gerçekleşmiştir. Bu oran Kuzey Amerika için % 19.04, Asya-Pasifik ülkeleri için % 5.30 ve Afrika için % 5.10 olarak gerçekleşmiştir (ILO, 2014: 297).

ILO’nun 1952 tarih ve 152 sayılı Sosyal Güvenliğin Asgari Normları Sözleşmesi sosyal güvenlik kavramının anlam ve sınırlarının somut olarak belirlendiği en kapsamlı uluslararası belge niteliği kazanmıştır. Bu tarihten itibaren çok sayıda diğer uluslararası ve bölgesel sözleşme ve belge yanında birçok ülkenin Anayasalarında ve sosyal güvenlikle ilgili özel yasalarında da sosyal güvenlik terim olarak yaygın şekilde kullanılmıştır.

Sosyal güvenlik, mesleki, fizyolojik veya sosyo-ekonomik bir riskle karşılaşan ve geliri veya kazancı geçici veya sürekli olarak kesilen ve/veya gider artışı ile karşılaşanların geçinme ve yaşama ihtiyaçlarını karşılayan bir sistemdir (Tuncay ve Ekmekçi, 2008: 1). Önce İnsan Hakları Evrensel Bildirgesi, sonra da ILO’nun 102 sayılı sözleşmesinde bu sosyal riskler; hastalık, iş kazaları ve meslek hastalıkları, analık, malullük, yaşlılık, ölüm, işsizlik ve aile gelirinin yetersizliği olarak sıralanmıştır. Dar anlamda sosyal güvenlik, sayılan bu riskler dolayısıyla çalışan kişinin gelirinde meydana gelen kesilmeyi veya azalmayı telafi edecek gelir garantisinin sağlanması ile tedavi hizmetlerinin temini anlamına gelmektedir (Alper, 2011: 162; Arıcı, 1999: 3).