SOSYAL POLİTİKA II - Deneme Sınavı - 11

Türkiye’de çocukların çalışma yaşamında yer almaları çok eski tarihlere dayanır. Ancak çocuk istismarı hiçbir zaman için Sanayi Devrimi sonrası batılı ülkelerde görülen boyutlara ulaşmamıştır. Çocukların çalışma yaşamında korunması ile ilgili ilk düzenleme ise 1921 yılında kabul edilen 151 sayılı Ereğli Havzai Fahmiyesi Maden Amelesinin Hukukuna Mütealik Kanun’dur. Belirli bir bölge ile sınırlı olan bu kanun en az çalışma yaşını düzenlemiş, iş sağlığı ve güvenliği ile ilgili koruyucu düzenlemeler getirmiştir.

4857 sayılı İş Kanununun 71. maddesindeki düzenlemeden 15 yaşını doldurmamış olanların çocuk işçi, 15 yaşını doldurmuş olanların genç işçi olarak kabul edildiği anlaşılmaktadır. Çocuk ve Genç İşçilerin Çalıştırılması Usul ve Esasları Hakkındaki Yönetmelik’te ise genç isçi 15 yaşını tamamlamış ancak 18 yaşını tamamlamamış kişi olarak belirtilmektedir.

Dünyada gençler arasında işsizlik oranı coğrafi farklılıklar göstermekle birlikte 2013 yılında en yüksek işsizlik oranı %30.2 ile Kuzey Afrika ve %28.3 ile Ortadoğu; en düşük işsizlik oranı %10.1 ile Doğu Asya ve Güney Asya bölgelerindedir. Gençler arasında işsizlik oranı yetişkinlere göre bölgesel olarak değişmekle birlikte 2014 yılı itibariyle 2.9 kat daha fazladır. Uzun süreli işsizlik gençler arasında yaygındır.

İşe yerleştirme hizmetleri: Bu hizmetler kamu istihdam kurumları veya özel istihdam büroları tarafından verilmektedir. Kurumlar tarafından önce gençlere uygun işler ve farklı seçenekler hakkında bilgi verilmekte ve gençlerin uygun işlere yerleştirilmeleri sağlanmaktadır.

Dünya Sağlık Örgütü (WHO) yaptığı bir ayırımda kronolojik yaşı dikkate alarak, 45-59 yaş arasını orta yaş, 60-74 yaş arasını yaşlılık,
75-89 yaş arasını ileri yaşlılık, 90 ve üstünü ihtiyarlık şeklinde sınıflandırmıştır.

Bakım sigortası: Bakıma muhtaçlık riskinden doğan bedeni, maddi, ruhi ve manevi zararların giderilmesini sağlamak amacıyla sosyal sigortalar sistemi içinde oluşturulan sigorta türüdür. Almanya ve Japonya’da uygulanmaktadır.

Yaşlılık farklı açılardan “Biyolojik yaşlılık, Fizyolojik yaşlılık, Fonksiyonel yaşlılık, Kronolojik yaşlılık, Sosyal yaşlılık ve Duygusal yaşlılık başlıkları altında tanımlanabilmektedir. Biyolojik yaşlılık, zamana bağlı olarak insan vücudunun yapı ve fonksiyonlarında meydana gelen değişiklikleri ifade etmektedir. Fizyolojik yaşlılık, değişikliklere bağlı olarak ortaya çıkan kişisel ve davranışsal özelliklerdir. Fonksiyonel yaşlılık, aynı yaşta kişilerle karşılaştırıldığında, kişilerin fiziksel görünüş, hareketlilik, dayanıklılık, koordinasyon, düşünsel kapasite gibi gözlenebilir özelliklerine göre belirlenen yaşlılıktır. Kronolojik yaşlılık, kişinin doğumundan itibaren geçen zamana göre bir yıllık birimler esas alınarak yapılan yaşlılık tanımıdır. Sosyal yaşlılık, kültürel yapıya ve sosyal özelliklere göre toplumlara göre değişen, toplumun diğer üyeleri tarafından ve kişilerin kendilerine yükledikleri sosyal rol ve beklentilerdir. Duygusal yaşlılık, kişinin kendini yaşlı hissetmesine bağlı olarak yaşam görüşü ve şeklinin değişmesidir”

18 yaşın altındaki

5-14 yaş aralığındaki çocukları

Sanayi Devrimi ile

10 yaş

İngiltere

18 yaşın altındaki işçiyi

ILO

İşgücü piyasasına yönelik eğitim politikaları

Biyolojik yaşlılık

Başarılı yaşlanma

Sakat, özürlü ve engelli kavramları aralarında bazı farklılıklar bulunmakla birlikte, çoğunlukla birbiri yerine kullanılmakta, bu kavramların tanımı konusunda literatürde genel kabul gören bir tanıma rastlanmamaktadır. Kavramların ifade ettiği anlam ülkelere, kültürlere, uluslararası örgütlere ve zamana göre farklılık göstermektedir. Tıbbi model yaklaşımını benimseyen ülkelerde sakatlık kavramı, sosyal model yaklaşımını benimseyen ülkelerde özürlülük ve/veya engelli kavramı daha fazla kabul görmektedir.

“Uluslararası Çalışma Örgütü (ILO) özürlüyü, çalışma yaşamına katılım açısından
tanımlamaktadır. Örgüt; önce özürlüyü; fiziksel ve zihinsel yeteneklerinin azalması sonucu, uygun bir iş elde etme veya koruma olanağını ileri derecede kaybetmiş kişi” olarak tanımlamıştır. Ancak 1983 yılında tanımı yeniden ele alarak, bu defa özürlüyü, “fiziksel ve ruhsal noksanlık sonucu uygun bir iş sağlama, bu işi koruma ve bu işte ilerleme olasılığı önemli ölçüde azalmış kişi olarak belirtmiştir”

Engellilerin temel sorunlarının başında içinde bulundukları sosyo-ekonomik grubun
bir bütün olarak yaşadığı yoksulluk gelir. Yoksulluk aynı zamanda diğer sorunların da
kaynağını oluşturur. Dünya Bankası dünyanın en yoksul insanlarının %20’sinin engellilerden oluştuğunu belirtmektedir.