SOSYAL POLİTİKA I

Üretim faktörleri doğal kaynaklar, emek, sermaye ve girişimci şeklinde sıralanır.

Mevcut çalışma koşulları ve cari ücret düzeyinde çalışmak isteyen herkesin iş bulduğu istihdam düzeyi dar anlamda istihdamdır.

Çalışma sürelerinde bir kısıtlama olmadığı hâlde çalışılan işin niteliğinin, bireyin kapasitesini, eğitim düzeyini ve vasıflarını tam olarak kullanmasına olanak vermemesi gizli ya da görülemeyen eksik istihdam olarak tanımlanır.

1929 ekonomik buhranı talep yetersizliği nedeniyle görülebilir eksik istihdama örnektir.

İş sahibi olmayanlar, iş arayanlar, işe başlamaya hazır olanlar işsizlik tanımı içerisindedir

İş güvencesi, iş sağlığı ve güvenliği konularının iyileştirilemsi, sosyal risklere karşı koruma, belli bir gelir güvencesinin sağlanması, aktif ve pasif istihdam politikalrı sosyal politika tedbirleri arasındadır.

Üretime katılanların kendileriyle birlikte üretime katılmayanların da ihtiyaçlarını karşılayacak şekilde üretimde bulunmaları gerekliliği çerçevesinde, üretime katılan kişilere bağımlı olan nüfusun ölçüsüne bağımlılık oranı denir.

Ahlaki ve ailevi değerlerin kaybolması, toplumda huzur ve istikrar bozulması, sosyal dışlanma, sosyal ve toplumsal gerginlikler işsizliğin toplumsal etkilerindendir. Mesleki bilgi ve beceri aşınması bireysel etkilerdendir.

Belirli dezavantajlı grupların hedef alınması sırasında hedeflemenin yanlış yapılması etkinlik kaybına yol açar

Çalışma hakkı çerçevesinde düzenlenen sosyal politika tedbirleri şu şekilde sıralanabilir:
• Yeterli istihdam imkânlarının yaratılması
• Yaşam boyu öğrenme perspektifi içinde mesleki eğitim yoluyla insangücü kaynağının niteliklerinin geliştirilmesi
• İş arayanlar ile işgücü arayanların buluşturulması
• Çalışma hayatında iş güvencesi ve koruyucu standartların sağlanması
• Çalışma hayatında belirli bir gelir güvencesinin sağlanması
• İş sağlığı ve güvenliği koşullarının iyileştirilmesi
• Ücretlilere örgütlenme hakkının kazandırılması
•Aktif ve pasif istihdam politikaları aracılığıyla işsizlik karşısında koruma
• Sosyal güvenlik sistemi ile işgücünün sosyal risklere karşı korunması

İşsizliğin ekonomik etkileri:
- İşsizlik, ekonomik etkinliğin bir göstergesidir. İşsizlik oranının yükselmesi, bir ekonominin daha fazla üretebilme gücü olduğu halde bunu değerlendiremediğini ortaya koymaktadır.
- İşsizliğin yükselmesi durumunda tüketici nüfus üzerindeki baskı da artar.
- İşsizlik, bağımlılık oranını da etkilemektedir. İşsizliğin arttığı dönemlerde bağımlılık oranı yükselirken; azaldığı dönemlerde bağımlılık oranı da geriler.
- İşsizliğin artması, ekonomideki tasarruf eğiliminin azalmasına ve yatırım- ların düşmesine neden olur.
- İşsizlik, gelir dağılımı eşitsizliğini ve yoksulluğu artırır.
- İşsizliğin yükseldiği dönemlerde transfer harcamaları artar.
- İşsizlikle birlikte bağımlı çalışanların sayısındaki azalışa bağlı olarak aktif sigortalı sayısı düşer ve dolayısıyla sosyal güvenlik gelirleri azalır.
- İşsizliğin artması, çalışan sayısı ve işletme karlarını olumsuz yönde etkilediğinden vergi gelirleri azalır

İşsizliğin toplumsal etkileri:
- İşsizlik, sosyal, ahlaki ve ailevi pek çok değerin kaybolmasına yol açar. Bu sebeple, toplumda huzur, güven ve istikrarı bozar.
- İşsizlik sosyal dışlanmaya neden olur.
- İşsiz kitlelerin artışı, toplumsal çözülmeleri ve sosyal gerginlikleri artırır. Yapılan bazı araştırmalar, işsizlik ile toplumun düzeni ve istikrarı açısından tehdit unsuru olarak kabul edilen hırsızlık, kapkaç, suç işleme eğilimi, boşanma, intihar, alkol ve uyuşturucu madde kullanımı arasında pozitif yönlü bir ilişki olduğunu ortaya koymaktadır.

Çalışma hakkı çerçevesinde düzenlenen sosyal politika tedbirleri şu şekilde sıralanabilir:
• Yeterli istihdam imkânlarının yaratılması
• Yaşam boyu öğrenme perspektifi içinde mesleki eğitim yoluyla insangücü kaynağının niteliklerinin geliştirilmesi
• İş arayanlar ile işgücü arayanların buluşturulması
• Çalışma hayatında iş güvencesi ve koruyucu standartların sağlanması
• Çalışma hayatında belirli bir gelir güvencesinin sağlanması
• İş sağlığı ve güvenliği koşullarının iyileştirilmesi
• Ücretlilere örgütlenme hakkının kazandırılması
• Aktif ve pasif istihdam politikaları aracılığıyla işsizlik karşısında koruma
• Sosyal güvenlik sistemi ile işgücünün sosyal risklere karşı korunması.

Aktif istihdam politikaları şöyle sıralanabilir:
• Mesleki Eğitim Programları
•Girişimciliğin Desteklenmesine Yönelik Programlar
• Ücret ve İstihdam Sübvansiyonları
• Doğrudan Kamu İstihdamı
• Kamunun Eşleştirme ve Danışmanlık Hizmetleri.

İş kaybı tazminatı özelleştirme nedeniyle işini kaybedenlere yönelik bir tazminat olarak karşımıza çıkmaktadır. Bu kapsamdaki kişilere, iş kaybı tazminatı adı altında yapılan ödemenin yanı sıra sunulan diğer hizmetler; meslek geliştirme, edindirme ve yetiştirme eğitiminin verilmesi ve yeni bir iş bulmaya yardımcı olunması şeklindedir.

Literatürde işsizlik sigortası ile ilgili çok sayıda tanımlama mevcuttur. Ancak genel bir tanım yapmak gerekirse işsizlik sigortası, kendi iradesi dışında işini kaybeden kişilerin karşılaştıkları gelir kaybını geçici bir süre veya yeni bir iş buluncaya kadar gidermeyi amaçlayan ve sigortacılık tekniği ile faaliyet gösteren bir sigorta dalı ve sosyal politika aracıdır.