SOSYAL POLİTİKA I

Başlıca yoksulluk ölçüm yöntemleri arasında, Kafa Sayısı Endeksi, Yoksulluk Açığı Endeksi ve Sen Endeksi’nden söz edilebilir.

Sen Endeksi, Kafa Sayısı Oranı, Gelir Açığı Oranı ve yoksullar arasındaki gelir dağılımını gösteren gini katsayısı olmak üzere üç parametreye dayanmaktadır.

Ekonomi politikalarının neoliberal politikalar ekseninde yeniden şekillenmesi, artan rekabet ve teknolojik gelişmeler 1980 sonrası süreçte işgücü piyasalarında önemli dönüşümlerin yaşanmasına neden olmuştur.

Küreselleşme olarak adlandırılan süreçte, ülkeler dünya ekonomisiyle giderek daha fazla bütünleşmektedir. Bu bütünleşmede, mal ve hizmetlerin yanı sıra teknolojiler, finansal akımlar, doğrudan yabancı sermaye yatırımları, emek, bilgi ve kültürel akımlar öne çıkmaktadır.

Liberal refah rejiminde devlet, ya sadece asgari bir refah düzeyini garanti etmek yoluyla pasif olarak ya da özel refah programlarını teşvik ederek aktif olarak piyasayı desteklemektedir.

Klientalizm: Politika uygulayıcılarının kamu kaynaklarını, toplumun bütününü gözetmek yerine, belirli toplumsal kesimlerin ya da kendilerine oy veren veya oy verme potansiyeli bulunan seçmen kitlelerinin kayırılması doğrultusunda kullanmalarını ifade etmektedir.

Çok boyutlu yoksulluk aynı zamanda, hanehalkı reisinin kadın olduğu, 60 yaş ve üzerinde bir kişinin ikamet ettiği ya da küçük çocuğa sahip ha nehalklarında daha yaygındır.

Eğitim, yoksulluk riskini azaltıcı önemli bir beşeri sermaye unsurudur. Eğitim düzeyi düşük kesimler yoksulluk riski karşısında daha savunmasızdırlar. Eğitimin en önemli işlevlerinden biri, işgücü piyasasında istihdam edilebilirliği artırmasıdır.

Yoksullukla mücadele konusu, ağırlıklı olarak 1990’lı yıllardan itibaren uluslararası alanda yoğun olarak tartışılmaktadır. Bu süreçte, şüphesiz 1980’li yıllardan itibaren Dünya Bankası ve IMF öncülüğünde az gelişmiş ve gelişmekte olan ülkelerde uygulanan yapısal uyum politikalarının gelir dağılımını eşitsizliği ve yoksulluk açısından yarattığı olumsuz gelişmeler etkili olmuştur.

İstihdam politikaları yoksullukla mücadelede sosyal politikaların önemli bir ayağını oluşturmaktadır. Bunun yanında sosyal güvenlik politikaları, asgari ücret düzenlemeleri, reel ücretin korunması, çocukların, gençlerin, yaşlıların ve engellilerin korunması, eğitim, sağlık, konut hizmetlerinin geliştirilmesi, yoksullukla mücadelede öne çıkan diğer sosyal politika tedbirleridir.

Mutlak yoksulluk kavramı kültürel ihtiyaçlara değil, beslenme, giyinme, barınma gibi temel ihtiyaçlara vurgu yapmaktadır.

İnsani yoksulluk kavramı, insani gelişme ve insanca yaşam için parasal olanakların yanısıra temel ihtiyaçların karşılanabilmesi için ekonomik, sosyal ve kültürel bazı olanaklara sahip olmanın da gerekli olduğu fikrine dayanmaktadır. Doğru cevap D'dir.

Sübjektif yoksulluk kavramında ise gerekli ya da yeterli düzeyin altında olma konusunda kişilerin kendi değerlendirmelerine başvurulmaktadır (Lipton, 1997: 158).

Kişiler yoksul olmasalar da çeşitli nedenlerle sosyal dışlanmaya maruz kalabilmektedirler. Örneğin, engelliller, eski hükümlüler, etnik ya da ırksal temelde ayrımcılıkla karşı karşıya kalanlar, göçmenler bu kapsamda belirtilebilir.

Kişilerin yaşamları boyunca karşı karşıya kaldıkları bir takım riskler (işsizlik, maluliyet, hastalık, boşanma vb.) karşısında uğradıkları gelir kayıplarının neticesinde geçici ya da uzun süreli yoksulluk içine düşmeleri sonucunu doğuran nedenler bireysel nedenlerdir.

İşsizlik, istihdamın niteliği ve kayıt dışı istihdam, düşük ücretler, işgücü piyasalarının yapısı, kişilerin nitelik düzeyleri gibi işgücü piyasalarıyla ilişkili etmenler ve yoksulluk arasında güçlü bir bağ bulunmaktadır.

Politika uygulayıcılarının kamu kaynaklarını, toplumun bütününü gözetmek yerine, belirli toplumsal kesimlerin ya da kendilerine oy veren veya oy verme potansiyeli bulunan seçmen kitlelerinin kayırılması doğrultusunda kullanmalarını ifade etmek için kullanılan terim klientalizmdir.

İsveç, Norveç, Danimarka gibi İskandinav ülkelerinin dâhil olduğu sosyal demokrat refah rejiminde amaç, aileye olan bağımlılığı azaltarak ailenin maliyetlerini sosyalleştirmek için önceden harekete geçmektir.

Küresel yoksulluk sınırı 2011 yılı fiyatları temel alınarak, Ekim 2015’ten itibaren günde 1,90$ olarak
belirlenmiştir.

İktisadi faaliyet kolları itibariyle kişilerin yoksulluk oranlarına bakıldığında, Türkiye'de en yüksek yoksulluk oranı tarım sektöründe görülmektedir.