SOSYAL POLİTİKA I - Deneme Sınavı - 13

Sosyal Politika tanımlarında üzerinde birleşilen unsur; toplumun ekonomik yönden güçsüz, bağımlı çalışan ve özel olarak korunmaya muhtaç kesimlerinin korunmasına yönelik tedbir geliştirilmesidir. Bu yolla sosyal barış ve adaleti korumak amaçlanmaktadır. Esas olan ülkelerin ürettikleri ulusal politikalarla bu amaca ulaşmalarıdır. Doğru cevap B'dir.

En kaba tabiriyle ekonomi alanında ücret; üretim faktörlerinden emeğe, üretime katılması sonucu ödenen bir bedel olarak ele alınır.

Uluslararası sosyal politika araçlarının ortaya çıkışı, ülkelerin ekonomik ve sosyal politikalarının karşılıklı etkileşiminin bir sonucu olarak ortaya çıkan sorunların birlikte çözümlenmesi düşüncesinin gelişmesinin bir sonucudur. Bozulan ekonomik ve sosyal dengeleri düzeltmek, sonuçlarını hafifletmek, tehdit altındaki sosyal adaleti düzeltmek ve eşitsizlikleri azaltmak için uluslararası kurumlar aracılığı ile geliştirilen, uluslararası ya da bölgesel düzeyde tedbirler, hukuki düzenlemeler, sözleşmeler, ikili ya da çok taraflı anlaşmalar “Uluslararası Sosyal Politika Araçları” olarak tanımlanmaktadır. Doğru cevap A'dır.

Ücret genel anlamda "İşletmelerin kâr ve zararına bağlı olmayan, işveren tarafından emek sahibine üretilen malın satışı beklenmeden ödenen, miktarı önceden belirlenmiş gelir”olarak tanımlanmaktadır (Tokol, 2000: 13).

Ulusal sosyal politikaların yetersiz olması, uluslararası rekabetin eşitlenme düşüncesi, mesleki örgütlerin uluslararası organizasyonlara katılma çabaları uluslararası sosyal politika araçlarının ortaya çıkış nedenlerindendir. Doğru cevap C'dir.

Ekonomik faaliyetleri meydana getiren temel üretim faktörleri; emek, sermaye, teşebbüs ve doğa (toprak) dır. "Zeka" bunlardan biri değildir.

İşverenin yönetim masrafarı içerisinde en önemli kalem "ücret"tir.

Ülkeler arasında ortaya çıkan rekabet eşitsizliklerine çözüm üretebilmek amacı ile bir taraftan Batı toplumlarında ekonomik, sosyal ve teknolojik alanlardaki kaybedilen üstünlüğün sorumlusu olarak görülen emek yanlısı politikalar, refah politikaları ve sendikalar sorgulanmaktadır. Diğer taraftan da Çin ve Hindistan’ın başını çektiği üçüncü dünya ülkelerinde ortaya çıkan düşük ücretler ve çalışanların temel hakları gibi konularda, gelişmiş ülkeler aleyhine rekabeti bozan davranışların önüne geçilmesine ve çalışma standartları oluşturulmasına yönelik düşünceler hız kazanmıştır. Bu yöndeki çalışmalar, uluslararası sosyal politika araçlarının ortaya çıkışındaki en önemli nedeni oluşturmaktadır. Doğru cevap D'dir.

Yüksek ücretler bir toplumda işsizliği doğurabilmektedir (Talas, 1983: 15-16).

Sosyal politikanın uluslararası araçları içerisinde en önemlisi olan Uluslararası Çalışma Örgütü (ILO), sosyal adaleti sağlamak ve dünyada kalıcı bir barışı gerçekleştirmek amacıyla, 28 Haziran 1919 yılında imzalanan ve I. Dünya Savaşı’nı sona erdiren Versay Barış Antlaşması’na dayanılarak Milletler Cemiyeti ile birlikte kurulmuştur. Doğru cevap E'dir.

Devlet; tam istihdamı, fiyat istikrarını gerçekleştirmek, ekonomik kalkınmayı ve ödemeler dengesini sağlamak amacıyla ulusal gelir dağılımına ve dolayısıyla da ücretlere “ekonomik”, çalışanlara insan onuruna yakışır asgari bir hayat düzeyi sağlamak için “sosyal”, iç ve dış baskılar karşısında da “siyasal” nedenlerle müdahalede bulunmaktadır. (Tokol ve Alper, 2015: 172). E şıkkında verilen "Sosyal barışı sağlamak" bu ekonomik nedenler arasında değildir.

Milletler Cemiyeti ve ILO’nun kuruluşu, dünya barışının kurulmasına, siyasal barışın yetmeyeceğini, bunun mutlaka sosyal barış ile desteklenmesi gerektiğini göstermek bakımından önemlidir. Nitekim ILO’nun temel amacı olan evrensel barışın, ancak sosyal adalet temeli üzerine oturduğu takdirde mümkün olacağının Antlaşma’nın ön sözünde yer alması bunu doğrulamaktadır. Doğru cevap B'dir.

Emeğin belirli bir zaman veya üretim birimi başına elde ettiği para miktarına "ücret haddi" denir (Tokol ve Alper, 2015: 163).

Uluslararası Çalışma Örgütü (ILO), 1946 yılında Birleşmiş Milletler Teşkilatı ile imzaladığı özel bir anlaşma ile yaşam ve çalışma koşullarının iyileştirilmesi konusunda çaba gösteren özerk bir statüye kavuşmuş ve BM’nin ilk uzmanlık kuruluşu olarak hizmet vermeye başlamıştır. Doğru cevap D'dir.

Ücret haddinden ayrı olarak ücret gelirini artıran ücret unsurlarışunlardır:
• Fazla çalışma ücreti
• Çalışılmayan zamanlar için ücret ödenmesi
• İkramiyeler
• Primler
• Sosyal yardımlar.

"İş müddeti" bu unsurlardan biri değildir.

Nominal ücret ücretin ödendiği ülkenin cari para cinsinden yapılan nakit ödemeyi ifade ederken reel ücret ise nominal (parasal/nakdi) ücret karşılığı satın alınabilecek mal ve hizmet miktarını ifade etmektedir. Yani nominal ücret işçinin eline geçen paranın miktarını, reel ücret ise paranın satın alma gücünü temsil etmektedir.

138 Sayılı Asgari Yaş Sözleşmesi 1973 yılında kabul edilmişitir. Sözleşme, 1995 yılında yapılan Çalışma Konferansı’ndan sonra temel insan haklarını ilgilendiren sözleşmelerin arasına alınmıştır. İşe kabulde asgari yaşın zorunlu temel eğitimin tamamlandığı yaştan daha düşük olamayacağını öngörerek çocuk işçiliğinin ortadan kaldırılmasını amaçlamaktadır. Doğru cevap A'dır.

İşin karşılığı olduğu halde para ile yapılmayan her türlü ödemeler "ayni ücret" kapsamında değerlendirilmektedir (Esener,1978: 176).

Türkiye, aralarında temel çalışma haklarına ilişkin 8 sözleşmenin de bulunduğu uluslararası çalışma sözleşmelerinden 59’unu onaylayarak ulusal mevzuatına katmıştır. Ancak burada sorulması gereken asıl soru, 189 Sözleşme’ye karşılık niçin hala 59 Sözleşme onaylamış olduğumuzdur. Üye olmak için müracaat ettiğimiz Avrupa Birliği’nin üyesi ülkeler, Türkiye’nin iki katından daha fazla sözleşme onaylamıştır. Doğru cevap C'dir.

Türkiye’nin AB'ye müracaatı üzerine, kalkınma düzeyinin tam üyeliğin gereklerini yerine getirmeye yeterli olmadığı bildirilmiş ve tam üyelik koşulları gerçekleşinceye kadar geçerli olacak bir ortaklık anlaşması imzalanması önerilmiştir. Söz konusu anlaşma 12 Eylül 1963 tarihinde Ankara’da imzalanmıştır. Doğru cevap E'dir.