SOSYAL POLİTİKA I - Deneme Sınavı - 6

Sanayi Devrimi, nüfusun artması, topraktaki çözülme ile buradaki nüfusun sanayi merkezlerine yönelmesi ve fabrika üretimi ile başa çıkamayan zanaatkârların faaliyetlerini terk etmesi ile gittikçe büyüyen bir işçi sınıfının oluşmasına neden olmuştur.

Toprağın, temel değer olduğu Orta Çağ ekonomik yapısı ve onun şekillendirdiği sosyal yapı Sanayi Devrimi etkileri ile hızlı bir dönüşümün içerisine girmiştir. Yeni ticaret yollarının bulunmasından itibaren Avrupa’da nüfuzunu sürekli artıran burjuva sınıfı, Fransız İhtilali ile bu gücü siyasal alana taşıma imkânına da sahip olmuştur.

Temel felsefesini tabiatçılık ve bireysellik üzerine kuran liberal düşünce, toplumu devletin ve diğer kuruluşların müdahalesinden kurtarmayı amaçlayan, bırakınız yapsınlar, bırakınız geçsinler şeklinde özetlenen sloganları ile iktisadi düşüncelerine uygun bir sosyal yapılanmayı hedeflemiştir.

Anarşizmin başarıya ulaşamaması 19. yüzyılın sonunda sendikalizm hareketinin doğuşunu getirmiştir. Bu hareketin önemli temsilcisi Fernand Pelloutier’dir. Sendikalizm, kapitalist sistemin ortadan kaldırılmasını ve bunun yerine işbirliğine dayanan bir sosyal düzenin kurulmasını öngörmüştür. Seçeneklerden Sosyal Hristiyanlık, yaşanan sosyal sorunların nedenini dinin emirlerine uyulmamasında bulan bir  yaklaşımdır, emek ve sermaye arasındaki uyumun sağlandığı bir lonca düzenini öngörmektedir. Dayanışmacılık ise, toplum içerisinde yaşayan insanların doğumlarından önce mevcut olan bir bağ ile birbirlerine bağlı olduklarını, bunun da bir borçluluk ilişkisi olduğunu ortaya atan Fransız Leon Bourgeois’in geliştirdiği ekoldür. Anarşizm,19.yüzyılın en aşırı sosyal protesto hareketlerinden biri de anarşizmdir. Bireyin üstünlüğü düşüncesine dayanan yaklaşım, gücünü baskıcı otoriteden alan siyasi, sosyal, ekonomik ve dini bütün kurumlara karşıdır.

Aynı bölgede yaşayan esnaf ve zanaatkarların örgütlendiği Orta Çağ üretim ve iş gücü yapısının temelini oluşturan meslek organizasyonlarına Lonca denirdi. Doğru cevap A'dır.

Orta Çağ'da aynı meslek ve sanat dalında faaliyet gösterenlerin üretim birlikleri şeklinde oluşturdukları yapılara korporasyon adı verilirdi.Doğru cevap B'dir.

I. Dünya savaşı 20. yüzyılda meydana geldiği için 18. yüzyıldaki Sanayi Devrimine alt yapı sunmuş olması tarihsel olarak mümkün değildir. Doğru cevap E'dir.

Sanayi Devrimi ilk olarak İngiltere'de ortaya çıkmıştır? Doğru cevap C'dir.

Sanayi Devrimi sonucu ortaya çıkan liberal iktisadi düşünce ile özdeşleşen slogan Bırakınız yapsınlar, bırakınız geçsinler'dir. Doğru cevap D'dir.

Uluslararası sendikacılık hareketinin en önemli olaylarından birisi olan Birinci Enternasyonel 1864 yılında Londra'da toplanmıştır. Doğru cevap A'dır.

Çalışanların mevcut düzen içerisinde ekonomik ve sosyal durumlarını düzeltmeye başlamaları, kendi gelecekleri üzerinde söz sahibi olmaları ve amaçlarının gerçekleşmesine katkı sağlamaları, sendikaların kurulmasıyla mümkün olmuştur. Doğru cevap B'dir.

Klasik liberal düşüncede piyasa mekanizması ve fiyatlar sistemi her türlü ekonomik ve sosyal sorunu kendiliğinden çözümleyen gizli bir el işlevi görmektedir. Doğru cevap D'dir.

1942 yılında İngiliz Hükümetine hazırlanan, işsizliği azaltmayı, ulusal bir sağlık sistemi kurmayı ve asgari bir ücreti garanti etmeyi hedefleyen, günümüz modern sosyal güvenlik sistemlerinin de temelini oluşturan belge Beveridge raporudur. Doğru cevap C'dir.

Modern anlamda sosyal politikanın doğuşu ve gelişimi 18. yüzyıl'da Sanayii devrimi ile başlayarak onu takip eden dönemde ele alınmaktadır.

Orta çağ'da egemen güç hiyerarşisinde en tepede Hükümdarlıklar, İmparatorluklar yer almaktadır. Kilise İmparatorluğa bağlı bir kurumdur.

18. yüzyılın ikinci yarısında bilimsel ve teknolojik gelişmelerin ortaya çıkardığı üretim anlayışı, toplumsal yapının ve tüm kurumlarının da değişimini beraberinde getirmiştir. Sanayi Devriminin ortaya çıkmasında rol alan unsurlar daha önceki dönemlerde ortaya çıkmış, çeşitli safhalardan geçerek ve birbirini tamamlayarak biriken bilimsel ve teknolojik bilgiler, iktisadi ve sosyal hayatı etkileyen bir güç haline gelebilmiştir. Bu çerçevede Haçlı Seferleri, Coğrafi Keşifler ile deniz ticaret yollarının keşfedilmesi, Rönesans ve Reform hareketleri ile kilisenin gücünü yitirmesi 18. yüzyıldaki dönüşüme altyapı hazırlayan ve birbirini tamamlayarak ilerleyen bazı gelişmeler olarak değerlendirilebilir.

Korporasyonlar, bir sosyal teşkilatlanma biçimi olarak Orta Çağ'da oluşmuşlardır. Orta Çağ’ın emek-sermaye ilişkilerini atölye-dükkân çerçevesi içinde karakterize eden korporasyonlar, esnaf kuruluşları olarak kendilerine özgü bir üretim tarzı ve bir sosyal teşkilatlanma biçimi olarak gelişmişlerdir.

Sanayi Devrimi ile birlikte kentlere akın eden grupların çalışmak zorunda olmaları emeklerini satarak geçinmeleri durumunu ortaya çıkarmıştır. Emeğin arz ve talep kanunları çerçevesinde bir mal sayılması düşüncesi ve arzın yüksek olması yeni emekçi sınıfın bu yasaların oluşturduğu kurallar bütününü kabul etmesini zorunlu kılmıştır. Devletin koruyucu düzenlemelerinin olmadığı, örgütlenme hakkının yasaklandığı bu ortamda işçi, kendisine teklif edilen ücreti kabul etmek zorunda kalmıştır Üretimin Sanayi Devrimi sürecinde basitleşmesi önceki dönemlerde olduğu gibi bedensel güç ve üstünlük gereksinimini ortadan kaldırmış üretim, kadın ve çocukların işgücünden de yararlanılabilecek düzeyde basitleşmiştir. Bu nedenle Sanayi Devriminin başlangıcından itibaren kadın, çocuk ve genç işgücünün üretimde kullanılma düzeyinin sürekli arttığı hatta bazı kesimlerde yetişkin erkek işgücü oranını dahi aştığı görülmüştür.

Liberalizmin temelleri ilk kez Adam Smith tarafından ortaya atılmıştır

Saint Simon, Charles Fourier ve Robert Owen Ütopik sosyalizmin savunucuları iken Karl Marks ve Friedrich Engels bilimsel sosyalizm'in temsilcileri arasında yer alır.