SOSYAL MEDYAYA GİRİŞ

Etik, insanların kurduğu bireysel ve toplumsal ilişkilerin temelini oluşturan değerleri ve kuralları doğru-yanlış ya da iyi-kötü gibi ahlaksal açıdan araştıran bir felsefe disiplini olarak tanımlanabilir. Doğru cevap C seçeneğidir.

Etik, doğru-yanlış ve iyi-kötüyü tanımlayarak, neyin yapılması ve neyin yapılmaması gerektiğini belirlemeye yardımcı olan bir olgudur. Dolayısıyla cevap A şıkkıdır.

Etik tanımlarından da yola çıkarak etiğin özellikleri şu şekilde ortaya konulabilir:
• Etik insanın dünyadaki varoluş amacına odaklanarak insan doğası için iyi olanla kötü olanın neler olduğunu belirginleştirir.
• Etik insanın gerek kişisel gerekse toplumsal yaşamda karşı karşıya geldiği sorunları bütün unsurlarıyla enine boyuna ele alıp çözüm önerileri ortaya koyar.
• Etik değere konu olan bütün bir yaşam alanını her yönüyle inceler.
• Etik her durumda varoluşla ilintili doğru ilke ve bilgilere erişerek, yeni etik yaklaşımları önerir.

Dolayısıyla cevap B şıkkıdır.

Ahlak davranışa odaklanırken, etik ilkelere odaklanmaktadır. İki kavram arasındaki farkı tam olarak anlamak için ahlaki davranışın koşullarına
da bakmak gerekir. Ahlaki davranışın üç temel koşulu vardır. Bunlar :
• Ahlaki davranış istemli olmalıdır. Bir davranış, kişinin isteği doğrultusunda, yani arzusuyla gerçekleştiği sürece ahlaklı davranış olur.
• Ahlaki davranış bilinçli olmalıdır. Kişi isteğiyle yaptığı davranışın aynı zamanda bilincinde de olmalıdır. Davranışın bilincinde olan birey, davranışın ne için yapıldığının ve sonuçlarının farkındadır.
• Ahlaki davranış özgür olmalıdır: İstemli ve bilinçli davranış özgür şekilde gerçekleştirilmelidir. Bu nedenle, bireyin kendi özgür iradesiyle, dışarıdan hiçbir baskı ve zorlama olmadan gerçekleştirdiği davranışlar ahlaki bir değere sahiptir.

Dolayısıyla cevap C şıkkıdır.

Sosyal medyada yer alan etik dışı davranışlar incelendiğinde başlıca etik dışı davranışların şunlar olduğu görülmektedir:
• Kişisel verileri izinsiz kopyalamak ve dağıtmak
• Kişisel verilerde tahrifat yapmak
• Ticari firmaların sırlarını ifşa etmek
• Sahte içerik hazırlayarak kullanıcıları yanıltmak
• Reklam ve sponsorluk almak için manipüle edici içerik yayımlamak
• Telif haklarının göz ardı edilmesi
• Genel ahlaka aykırı içerik oluşturmak ve yaymak
• Kaynak göstermeden içerik kullanmak
• Kişilerin gerçek kimliklerini gizleyerek sahte profiller oluşturmak
• Kurumların tüketicilerini yanıltmak için ücret ödeyerek yanlı içerik hazırlatmak
• Spam blog oluşturmak

I, II, III ve V seçenekleri bu davranışlar grubuna dahildir. Dolayısıyla cevap D şıkkıdır.

Nefret söylemi türleri genelde altı başlık altında toplanmaktadır:
1. Siyasi nefret söylemi: Siyasal bir düşünceyi ve bu düşüncenin takipçilerini hedef alan nefret söylemidir. Siyasi isimler altında şekillenen siyasi görüşlere ve söz konusu görüşleri paylaşan, bu görüşlere sempati duyan kişilere yönelik nefret söylemine işaret etmektedir.
2. Cinsiyetçi-kadınlara yönelik nefret söylemi: Temelde cinsiyetçi ifadelerden başlayıp daha ileri boyutlarda ele alınabilmektedir. Çoğunlukla açık nefret biçiminde ortaya konulmamakta, kadınların yaptıklarının ya da yapmadıklarının eleştirilmesi şeklinde ortaya çıkmaktadır.
3. Etnik kökene dayalı-ırkçı nefret söylemi: Yabancıları, göçmenleri ve/veya etnik grupları hedef alabilmektedir.
4. Homofobik-cinsel kimlik temelli nefret söylemi: Toplumda esas kabul edilen heteroseksüel cinsel kimlik dışındaki cinsel kimliklere yönelik nefret söylemidir.
Farklı cinsel kimliklere ve cinsel kimlik yönelimine sahip kişileri hedef alan nefret söylemi olarak da ifade edilir.
5. Din-inanç ve mezhep kökenli nefret söylemi: Farklı din ve mezheplere sahip kişi ya da gruplara yönelik olarak üretilen nefret söylemidir.
6. Engelli ve çeşitli hastalıklara sahip bireylere yönelik nefret söylemi: Fiziksel veya zihinsel engellilere ya da bazı hastalıklara sahip kişilere yönelik üretilmektedir. 

Dolayısıyla cevap E şıkkıdır.

Anonimlik olgusu, sahte kimlikli kullanıcı olarak da ifade edilebilir. Dolayısıyla cevap A şıkkıdır.

Sosyal medyada karşılaşılan etik sorunların başlıca üç nedeni bulunmaktadır. Bu sorunlar şu şekilde özetlenebilir :
I-) Siyasi nedenler: Sosyal medyada karşılaşılan etik sorunların temel nedenlerinden biri iktidar/güç mücadelesinden ortaya çıkabilen siyasi nedenlerdir. Siyasi güç sahipleri ellerindeki mevcut iktidarı/gücü kaybetmemek için çıkarları doğrultusunda sosyal medyaya sansür veya denetim uygulamaya
kalkışarak etik ihlallere neden olmaktadırlar.
II-) Ekonomik nedenler: Yeni medya teknolojilerini ellerinde ve kontrol altında tutmaya çalışan bazı kapitalist girişimler sosyal medyadaki etik ihlallerin ekonomik nedenlerini teşkil etmektedir. Bu durum, kullanıcıların yoğun reklamsal içeriğe maruz kalması ve haber/reklam ayrımının ortadan kalkması gibi etik ihlalleri ortaya çıkarabilmektedir.
III-) Kültürel nedenler: Toplumun genelini etkileyen-hakim kültür, sosyal medyada ortaya çıkan etik ihlallerin nedenlerinden biri olabilmektedir. Kişilik
haklarının ihlali ve mahremiyetin çiğnenmesi gibi pek çok konuda bilinç ve eğitim eksikliği kültürel unsurlardan kaynaklanan etik ihlaller arasındadır.

Dolayısıyla cevap B şıkkıdır.

Öncelikle içerik sağlayıcılar, etik dışı davranışları önleme adına şu uygulamaları hayata geçirmelidirler:

• İçerik oluşturanlarla ilgili daha etkin bir kimlik ve veri doğrulama sistemine gidilmelidir.

• Filtre sistemi sayesinde sahte profillerin önüne geçilmelidir.

• Veri gizliliği doğrultusunda verilerin ortak paylaşımda kopyalanmasına sınırlama getirilmelidir.

• Kullanıcı sözleşmesinin yanı sıra bağlayıcılığı olan etik sözleşme hayata geçirilmelidir.

Dolayısıyla cevap C şıkkıdır.

İş etiği kavramının giderek önem kazanmasının temel nedenleri şunlardır:

• Ahlaki iş yapmak için kamu baskısıyla gelişen sosyal sorumluluk anlayışı,
• İyi ahlakın, iyi işle aynı anlama geldiğinin anlaşılması,
• Örgütsel yaşamda mükemmelliği ve yüksek kaliteyi arama anlayışının gelişmesi,
• Çalışma yaşamında bazı grupların veya örgütlerin menfaatlerini ön planda tutmaya çalışmaları,
• Örgütlerin ve çalışanların karşılıklı birbirlerine güvenmelerinin ve birbirlerinin çıkarlarını korumalarının önemli hale gelmesi.

I, II, III ve V seçenekleri yukarıdaki maddeler arasında görülmektedir. Dolayısıyla cevap D şıkkıdır.

Çalışanların sosyal medya araçlarını iş kullanma nedenleri beş ana başlıkta ele alınabilir. Bunlar:
• Yeni müşteriler kazanmak
• Personel işe almak
• Müşterilerle ilişkileri güçlendirmek, irtibatta kalmak
• Pazar ve markete dair bilgi toplamak, gözlem yapmak
• Boş zamanı değerlendirmek

şeklindedir. Dolayısıyla cevap E şıkkıdır.

Dolayısıyla kültür, din ve hukuk kuralları etiğin temel ögeleri olarak kabul edilebilir.

Telif/Patent Hakları: Sosyal medyada dolaşan telif ve patent haklarıyla korunan çeşitli içerikler aslında birer enformasyondur. Enformasyonun paylaşımı ise temelde etik bir sorun değildir. Ancak telif ya da patent hakkına sahip kişi ya da kuruluşların enformasyonun sınırsızca dolaşması karşısında uğradıkları hak kayıpları söz konusu olabilir. Bu noktada belirleyici unsurlardan biri, ticari kayıplar ile etik sorunlar arasındaki farkın doğru biçimde kurulmasıdır. Başka bir kişi ya da kuruluşun emeği ile kazanç elde etmek korsanlık veya haksız kazanç olarak tanımlanmaktadır ve bu durum hem ticari hem etik açıdan sorun teşkil etmektedir.

Kişisel Verilerin Güvenliğinin Sağlanamaması: Kişisel veri; bireyin şahsi, mesleki ve ailevi özelliklerini gösteren, o bireyi diğer bireylerden ayırmaya ve niteliklerini ortaya koymaya yarayan her türlü bilgi olarak ifade edilebilir. Teknolojik gelişme sonucu ortaya çıkan dezavantajlardan biri, verilerin güvenli şekilde saklanamaması ve bir şekilde başkasının eline geçebilme olasılığıdır.

Sosyal Medyada Var Olan Etik Sorunların Nedenleri

...

Kültürel nedenler: Toplumun genelini etkileyen-hakim kültür, sosyal medyada ortaya çıkan etik ihlallerin nedenlerinden biri olabilmektedir. Kişilik haklarının ihlali ve mahremiyetin çiğnenmesi gibi pek çok konuda bilinç ve eğitim eksikliği kültürel unsurlardan kaynaklanan etik ihlaller arasındadır.

Sosyal Medyada Var Olan Etik Sorunların Nedenleri 

...

Ekonomik nedenler: Yeni medya teknolojilerini ellerinde ve kontrol altında tutmaya çalışan bazı kapitalist girişimler sosyal medyadaki etik ihlallerin ekonomik nedenlerini teşkil etmektedir. Bu durum, kullanıcıların yoğun reklamsal içeriğe maruz kalması ve haber/reklam ayrımının ortadan kalkması gibi etik ihlalleri ortaya çıkarabilmektedir.

Etik kavramının tanımından yola çıkıldığında iş etiği, iş dünyasındaki davranışları yönlendiren, onlara rehberlik eden etik prensipler ve standartların toplamı olarak ifade edilmektedir.

Siyasi nefret söylemi: Siyasal bir düşünceyi ve bu düşüncenin takipçilerini hedef alan nefret söylemidir. Siyasi isimler altında şekillenen siyasi görüşlere ve söz konusu görüşleri paylaşan, bu görüşlere sempati duyan kişilere yönelik nefret söylemine işaret etmektedir.

Etnik kökene dayalı-ırkçı nefret söylemi: Yabancıları, göçmenleri ve/veya etnik grupları hedef alabilmektedir.

Engelli ve çeşitli hastalıklara sahip bireylere yönelik nefret söylemi: Fiziksel veya zihinsel engellilere ya da bazı hastalıklara sahip kişilere yönelik üretilmektedir.