"Taşıdığı birtakım özelliklerden dolayı toplum tarafından kişiye verilen değerdir. Kişinin insan olmasından dolayı sahip olduğu değerlerdir."
Yukarıda verilen tanımlama aşağıdaki kişilik hakkını oluşturan önemli unsurlardan hangisine aittir?
Çözüm Açıklaması
Şeref ve haysiyet, taşıdığı birtakım özelliklerden dolayı toplum tarafından kişiye verilen değerdir. Şeref ve haysiyet, kişinin insan olmasından dolayı sahip olduğu değerlerdir. Kişinin toplum içinde bulunduğu konumu sarsan, kişinin insan olmak sıfatıyla sahip olduğu özelliklerin veya niteliklerin olmadığı veya eksik olduğunu fikrini uyandıran, toplumda küçük düşüren, söz, yazı, jest, resim veya benzeri sanat eserleri ile yapılan ifade ve beyanlar, kişinin şeref ve haysiyetini, yani kişilik haklarını ihlal eden niteliktedir.
Soru 2
"Kişilerin çok yakınları ile yaşadığı ve onlarla paylaştığı alandır. Kişinin yakın olduğu kişilere açık olan, sadece onların öğrenebileceği bilgilerden ve ilişkilerden meydana gelir."
Yukarıda verilen tanım kişilik hakkını oluşturan hangi unsur ile ilgilidir?
Çözüm Açıklaması
Özel Hayat Özel hayat kişilerin çok yakınları ile yaşadığı ve onlarla paylaştığı alandır. Özel hayat, kişinin yakın olduğu kişilere açık olan, sadece onların öğrenebileceği bilgilerden ve ilişkilerden meydana gelir. Özel hayat içine giren yakınlık, birlikte yaşamaktan, birlikte çalışmaktan veya belirli bir dereceye kadar hısımlıktan kaynaklanabilir. Kişinin aile üyeleri veya yakın arkadaş çevresi bu kapsamda yakınlar arasında sayılabilir.
Soru 3
I. Sosyal medya hizmetini sağlayan hizmet sağlayıcı
II. Sosyal medya hizmetinden yararlanan kullanıcılar
III. Sisteme dışarıdan müdahil olan üçüncü kişiler
Sosyal medya aracılığı ile gerçekleşen kişilik hakları ihlalleri yukarıda verilenlerden hangisi ya da hangileri tarafından gerçekleştirilmektedir?
Çözüm Açıklaması
Sosyal medya aracılığı ile gerçekleşen kişilik hakları ihlalleri, sosyal medya hizmetini sağlayan hizmet sağlayıcı, bu hizmette yararlanan kullanıcılar veya sisteme dışarıdan müdahil olan üçüncü kişiler tarafından gerçekleştirilmektedir.
Soru 4
"Sosyal medya aracılığı ile ulaşılabilir hâle gelmiş, kullanıcıların paylaştığı düşünceler, duygular, kişisel hâl ve durumlar, siyasi eğilimler, fotoğraflar, videolar, yazı ve yazışmalar, yorumlar, ticari ve mesleki faaliyetler gibi değerlerden oluşmaktadır."
Yukarıda verilen tanım hangisine aittir?
Çözüm Açıklaması
İçerik; sosyal medya aracılığı ile ulaşılabilir hâle gelmiş, kullanıcıların paylaştığı düşünceler, duygular, kişisel hâl ve durumlar, siyasi eğilimler, fotoğraflar, videolar, yazı ve yazışmalar, yorumlar, ticari ve mesleki faaliyetler gibi değerlerden oluşmaktadır.
Soru 5
I. Kişilik haklarına saldırılan kişinin rızası
II. Üstün nitelikte özel veya kamusal yarar
III. Kanunun verdiği bir yetkinin kullanılması
Yukarıdakilerden hangisi ya da hangileri kişilik haklarına yapılan saldırılarda hukuka aykırılığı ortadan kaldırır?
Çözüm Açıklaması
Kişilik haklarına saldırılan kişinin rızası, üstün nitelikte özel veya kamusal yarar ya da kanunun verdiği bir yetkinin kullanılması, kişilik haklarına yapılan saldırılarda hukuka aykırılığı ortadan kaldırır.
Soru 6
Türk Medeni Kanunu’nun kaçıncı maddesinde kişilik haklarının korunmasına ilişkin davalar düzenlenmiştir?
Çözüm Açıklaması
Türk Medeni Kanunu’nun 25. maddesinde kişilik haklarının korunmasına ilişkin davalar düzenlenmiştir.
Soru 7
- önleme davası
- durdurma davası
- maddi tazminat davası
- manevi tazminat davası
- tespit davası
- elde edilen kazancın verilmesi davası
Yukarıda verilenlerden kaç tanesi kişilik haklarına saldırı durumlarında açılabilecek davalardandır?
Çözüm Açıklaması
Yukarıda verilenlerin hepsi kişilik haklarına saldırının öncesinde, saldırı esnasında veya saldırı sona erdikten sonra da açılabilmektedir.
Soru 8
I. haksız fiilden kaynaklı tazminat davası
II. haksız rekabetten kaynaklı tazminat davası
III. kişilik haklarının zedelenmesi sebebiyle manevi tazminat
Yukarıdakilerden hangisi ya da hangileri Türk Borçlar Kanunu’nda yer alan korunma yollarındandır?
Çözüm Açıklaması
Türk Borçlar Kanunu’nda yer alan korunma yolları; haksız fiilden kaynaklı tazminat davası, haksız rekabetten kaynaklı tazminat davası ve kişilik haklarının zedelenmesi sebebiyle manevi tazminat olarak ifade edilmektedir.
Soru 9
Kişilik haklarına ilişkin yukarıdakilerden hangileri doğrudur?
Çözüm Açıklaması
Kişilik hakları; para ile ölçülemeyen, devredilemeyen kural olarak mirasçılara geçmeyen haklardır. Kişilik hakkına sahip olma açısından insanlar arasında bir fark yoktur. Başka bir ifade ile her insan kişilik hakkına sahiptir. Tüzel kişiler de insanlara özgü olan dışında kişilik haklarına sahiptir. Kişilik hakkı, kişiliğin başlaması ile ortaya çıkan haklardır. Gerçek kişilerde, yani insanlarda sağ ve tam doğumla başlar. Tüzel kişilerde ise, tüzel kişinin kurulması ile başlar. Kişilik hakkına sahip olmak için, kişiliğin başlamasından başka şart aranmaz. Kişiliğin sona ermesi ile de kişilik hakkı kendiliğinden sona erer. Kişilik hakları şahıs varlığı haklarındandır. Kişilik haklarının hiçbir ekonomik değeri yoktur. Başka bir ifade ile parasal değeri olan haklar değildir. Kişilik haklarının ihlal edilmesi hâlinde, maddi veya manevi tazminat talep edilmesi, kişilik hakkının ekonomik bir değeri olduğu anlamına gelmez. Doğru cevap D'dir.
Soru 10
Aşağıdakilerden hangisi kişilik haklarının konusu oluşturan değerlerden değildir?
Çözüm Açıklaması
Kişilik hakkının korunmasına ilişkin hükümlerde, kişilik hakkının konusunu oluşturan unsurlar belirtilmemiştir. Kişilik hakkını oluşturan değerlerin tek tek sayılması zaten mümkün değildir. Korunması gereken ve kişiyi kişi yapan bütün değerler kişilik hakkının konusunu oluşturur. Kişinin hayatı, sağlığı, adı, şeref ve haysiyeti, vücut tamlığı, özgürlüğü, resmi ve sesi kişilik hakkının konusu oluşturabilir. Mülkiyet hakkı ise ayni bir hak olup kişilik hakkı değildir. Doğru cevap E'dir.
Soru 11
Hak ve fiil ehliyetlerine ilişkin yukarıdaki ifadelerden hangileri doğrudur?
Çözüm Açıklaması
Kişinin hak ehliyeti ve fiil ehliyeti olmak üzere iki ehliyeti vardır. Hak ehliyeti haklara ve borçlara sahip olabilme ehliyetidir. Hak ehliyetine sahip olmak için kişi olmak yeterlidir. Gerçek kişilerde hak ehliyetinin kazanılması için sağ ve tam doğmak yeterlidir. Hak ehliyetinden tamamen vazgeçmek, hak ehliyetini genel ahlaka aykırı olarak sınırlandırmak mümkün değildir. Fiil ehliyeti, bir kişinin kendi fiil ve iradesiyle lehine haklar ve aleyhine borçlar yaratabilme ehliyetidir. Fiil ehliyeti, hak ehliyetinde olduğu gibi sağ ve tam doğumla kazanılmaz. Fiil ehliyetine sahip olabilmek için ayırt etme gücüne sahip olmak, ergin olmak ve kısıtlı olmamak gibi şartlar aranır. Fiil ehliyetine kişilik haklarını konusu kapsamında olduğundan kişiyi ehliyetsiz konuma sokacak, hukuka aykırı sınırlandırmalar, kişilik hakkının ihlali teşkil edecektir. Doğru cevap B'dir.
Soru 12
Aşağıdaki durumlardan hangisi haberleşme gizliliğinin ihlali niteliğindedir?
Çözüm Açıklaması
Özel hayatın gizliliğine saldırı şeklinde olan sosyal medya paylaşımları, bir diğer yaygın kişilik hakkı ihlali halleridir. Kişilerin sosyal medyada paylaştığı, özel hayatlarına ilişkin örneğin; eğlence mekânı plaj, ev parti gibi ortamlarda çekilmiş fotoğraf video ve diğer görsel ve işitsel verilerin, kişinin rızası dışında veya verdiği iznin sınırları aşılarak ele geçirilmesi, kullanılması, yayınlanması veya paylaşılması, kişilik hakkı ihlalidir. Başkalarına ait fotoğraf, video, film veya ses gibi görsel ve işitsel verilerin kişinin rızası olmadan veya verilen iznin sınırları aşılarak sosyal medyada paylaşılması da kişilik haklarının ihlalidir. Kişinin sosyal medyada sadece arkadaşları tarafından görülebilecek şekilde paylaştığı bir fotoğrafın ele geçirilerek, herkesin görebileceği şekilde paylaşılması, kişinin verdiği rızasını sınırlarının aşılması suretiyle özel hayatının gizliliğinin ihlaline örnek olarak verilebilir. Kişinin gizli yazışma, mesajlaşma veya elektronik postalarının rızası dışında ve hukuka aykırı yollarla ele geçirilerek sosyal medyada yayılması veya paylaşılması da haberleşme gizliliğinin ihlalini oluşturur. Gerçek veya tüzel kişilerin mesleki ve ticari faaliyetlerinin, ürettikleri mal ve hizmetlerin, sosyal medyada, mesleki faaliyetinin zarar görmesi amacıyla haksız yere ve gerçek dışı bir şekilde kötülenmesi veya mesleki sırlarının açıklanması, kişinin ekonomik bütünlüğe veya varlığa ilişkin saldırı olacağından kişilik haklarının ihlali kapsamındadır. Sosyal medya hizmet sağlayıcıları, kullanım için gerekli ve yeterli önlemlerini almış olduklarını her zaman beyan ediyor olmalarına rağmen, en büyük ve yaygın şekilde kullanılan sosyal medya platformlarında dahi güvenlik açıkları oluşabilmektedir. Sosyal medya platformları hacklenebilmekte, kullanıcı bilgileri ele geçirilebilmekte veya bu sitelere bilişim teknolojileri aracılığı ile girilerek birçok bilişim suçu işlenmektedir. Sosyal medya platformlarındaki güvenlik açıkları ve eksikliklerinden dolayı, kişisel veriler saldırıya uğramakta ve böylelikle kişilik hakları ihlal edilmektedir. Sosyal medya platformları, kullanıcıların kişisel verilerinin, profil bilgilerinin ve şifrelerinin başkalarınca kolayca ele geçirilebildiği ortamlardır. Kişisel veri ve bilgiler sosyal medya platformlarında çeşitli hileler, teknik yöntemler veya her ikisi kullanılarak elde edilmektedir. Sosyal medya platformlarının oluşturulan sahte web sayfaları dolayısıyla kişilerin bilgi, hesap ve şifreleri, kendilerinden platforma giriş yapılıyor izlenimi verilerek istenilmekte, kullanıcılar tarafından platforma giriş yapıldığı düşünülerek verilen bu bilgiler kolayca ele geçirilmektedir. Doğru cevap C'dir.
Soru 13
Aşağıdakilerden hangisi kişilik hakkı ihlallerinde hukuka aykırılığı ortadan kaldıran nedenlerden biri değildir?
Çözüm Açıklaması
Kişilik haklarına saldırılan kişinin rızası, üstün nitelikte özel veya kamusal yarar ya da kanunun verdiği bir yetkinin kullanılması, kişilik haklarına yapılan saldırılarda hukuka aykırılığı ortadan kaldırır. Doğru cevap A'dır.
Soru 14
Yukarıda verilen örnekler sırası ile kişilik hakkı ihlallerini hukuka uygun hale getiren hangi nedenlerdir?
Çözüm Açıklaması
Kamu makamlarının ve görevlilerinin kanunların verdiği yetkileri, yetkinin sınırlarını aşmadan kullanmaları hâlinde, bu yetki kişinin kişilik haklarını zedelese dahi, hukuka aykırı kabul edilmez. Örneğin; Emniyet Müdürlüğünün aranan bir suçlu veya şüphelinin bulunabilmesi için onun resmini veya birtakım kişisel bilgilerini kendi resmî sosyal medya hesabında paylaşması, hukuka aykırı değildir ve o kişinin kişilik haklarının ihlalini oluşturmaz. Kişilik hakları ihlal edilen kişi, saldırıya geçerli olarak rıza göstermiş ise kural olarak saldırı hukuka aykırı olmaz. Örneğin; bir kişi fotoğrafının veya videosunun sosyal medyada paylaşabilmesi için bir başkasına izin vermişse, yapılan paylaşım hukuka uygundur. Kişilik hakları ihlal edilen kişinin, gerçekleştirilen saldırıda üstün nitelikte özel bir yararı varsa, yapılan saldırı hukuka uygundur. Örneğin kaybolan bir kişinin bulunabilmesi için sosyal medya aracılığı ile resminin ve bazı kişisel bilgilerinin paylaşılması kişilik haklarının ihlali teşkil etmez. Üstün nitelikte kamu yararının bulunduğu hâllerde kişilik haklarına yapılan saldırılar hukuka aykırı değildir. Basın özgürlüğü ve haber alma özgürlüğü kapsamında kamuya mal olmuş kişiler hakkında sosyal medyada yapılan haberler, eleştiriler ve yorumlar, gerçek dışı, çarpıtma veya suç olmadığı müddetçe kişilik haklarının ihlali olarak değerlendirilmez. Doğru cevap E'dir.
Soru 15
Aşağıdakilerden hangisi kişilik hakkı ihlallerine karşı Türk Medeni Kanunu'nda yer alan korunma yollarından değildir?
Çözüm Açıklaması
Türk Medeni Kanunu’nun 25. maddesinde kişilik haklarının korunmasına ilişkin davalar düzenlenmiştir. Bu davalar kişilik haklarına saldırının öncesinde, saldırı esnasında veya saldırı sona erdikten sonra da açılabilmektedir. Bunun yanında ilgili hükümde maddi ve manevi tazminat davaları ile elde edilen kazançların vekâletsiz iş görme hükümlerine göre geri verilmesi hususları düzenlenmiştir. Türk Borçlar Kanunu’nda yer alan korunma yolları; haksız fiilden kaynaklı tazminat davası, haksız rekabetten kaynaklı tazminat davası ve kişilik haklarının zedelenmesi sebebiyle manevi tazminat olarak ifade edilmektedir. Doğru cevap C'dir.
Soru 16
Yukarıdakilerden hangileri sosyal medyada meydana gelen kişilik hakkı ihlallerine karşı Medeni Kanun ve Borçlar Kanunu ile öngörülmüş korunma yollarından değildir?
Çözüm Açıklaması
Erişimin engellenmesi 5651 Sayılı İnternet Ortamında Yapılan Yayınların Düzenlenmesi ve Bu Yayınlar Yoluyla İşlenen Suçlarla Mücadele Edilmesi Hakkında Kanun Kapsamında düzenlenmiş olan korunma yollarındandır. Sosyal medya platformlarından bazıları, bir şikâyet sayfası oluşturarak, kişilik haklarını korumaya çalışmaktadır. Kullanıcı kendi kişilik haklarını ihlal eden paylaşımlar söz konusu olduğunda, şikâyet sayfasından, kişilik haklarını ihlal eden paylaşım hakkında şikâyette bulunabilmektedir. Sosyal medya platformu ilgili hesabı askıya alarak, koruma sağlayabilmektedir. Diğer korunma yolları ise Medeni Kanun ve Borçlar Kanunu ile öngörülmüştür. Doğru cevap B'dir.
Soru 17
5651 Sayılı İnternet Ortamında Yapılan Yayınların Düzenlenmesi ve Bu Yayınlar Yoluyla İşlenen Suçlarla Mücadele Edilmesi Hakkında Kanun Kapsamında korunma yollarına ilişkin yukarıdakilerdne hangileri doğrudur?
Çözüm Açıklaması
5651 sayılı Kanun’un 9. maddesinde internet ortamında yapılan yayınlar dolayısıyla kişilik haklarının ilan edilmesi hâlinde, iki tane koruma yolu öngörülmüştür. Bunlardan biri, içerik veya yer sağlayıcısına başvurarak içeriğin, yayının kaldırılmasını istemektir. Diğer koruma yolu ise, doğrudan mahkemeye başvurarak içeriğe erişimin engellenmesini talep etmektir. İnternet ortamında yapılan yayın içeriği nedeniyle kişilik haklarının ihlal edildiğini iddia eden gerçek ve tüzel kişiler ile kurum ve kuruluşlar, içerik sağlayıcısına, buna ulaşamaması hâlinde yer sağlayıcısına başvurarak uyarı yöntemi ile içeriğin yayından çıkarılmasını isteyebileceği gibi doğrudan sulh ceza hâkimine başvurarak içeriğe erişimin engellenmesini de isteyebilir. İnternet ortamında yapılan yayın içeriği nedeniyle kişilik haklarının ihlal edildiğini iddia eden kişilerin talepleri, içerik ve/veya yer sağlayıcısı tarafından en geç yirmi dört saat içinde cevaplandırılır. İnternet ortamında yapılan yayın içeriği nedeniyle kişilik hakları ihlal edilenlerin talepleri doğrultusunda hâkim bu maddede belirtilen kapsamda erişimin engellenmesine karar verebilir. Zorunlu olmadıkça internet sitesinde yapılan yayının tümüne yönelik erişimin engellenmesine karar verilemez. Doğru cevap C'dir.
Soru 18
Kişilik hakları bir gerçek kişinin sadece insan olmasından dolayı sahip olduğu haklardır. Kişilik hakları bir kişinin, kendi kişiliği üzerinde sahip olduğu manevi değerlerdir. Seçeneklerden hangisi bu değerlere örnek olarak gösterilemez?
Çözüm Açıklaması
Kişilik hakları bir kişinin, kendi kişiliği üzerinde sahip olduğu yaşama hakkı, vücut bütünlüğü, resim ve ad, şeref ve haysiyet, özgürlükler, sırlar ve özel hayat gibi manevi değerlerdir.
Soru 19
Kişiler ne zamandan itibaren kişilik haklarını kazanırlar?
Çözüm Açıklaması
Kişiler, hukuken kişi sıfatını kazandıkları andan itibaren kişilik haklarını kendiliğinden kazanırlar.
Soru 20
Kişilik haklarına yapılan saldırılar daha çok görsel ve işitsel iletişim araçları ile yapılmaktadır. Günümüzde kişilik haklarına yapılan ihlaller en çok ne üzerinden yapılmaktadır?
Çözüm Açıklaması
Günümüzde özellikle sosyal medya aracılığı ile yapılan ihlaller, sosyal medya kullanımının çok fazla yaygınlaşmasından dolayı, epeyce artmıştır. Sosyal medyanın herkese açık olması, ulaşılabilmenin kolay olması ve masrafsız olmasından dolayı kişilik hakkı ihlalleri diğer iletişim araçlarına göre daha fazla olmaktadır.
