Sosyal Medya ve Siyasal İletişimin Genel Özellikleri

Arapça kökenli siyaset kelimesi, Türk siyasal hayatı açısından, geçmiş yüzyıllarda farklı anlamlara sahip olsa da günümüzde “Yönetim sanatı, bilgisi, siyasa” anlamlarında kullanılmaktadır (Mardin, 2015, s.45).

Siyasal iktidar; kendi aldığı veya parlamento gibi başka kurumlarca alınan siyasal kararları uygulama yetkisine sahip olan, bu kararları zorla uygulatma gücü bulunan ve bu işlemleri yerine getirmek adına toplumun onayını almış bir ülkedeki en üstün iktidardır.

Siyasal kültür; bir toplumun kendi ülkesindeki siyasal sisteme, kurumlara, değerlere, sembollere ve uygulamalara ilişkin düşünce, inanç, kanat ve eylemlerini ifade etmektedir.

Siyaset ile toplum arasında birbirini destekleyen ve besleyen bir ilişki olduğu söylenebilir. Siyasetin toplumsal bir faaliyet olması onun belirli bir toplumsal düzlemde gerçekleştirilmesini gerektirirken, toplumsal hayatın sürdürülmesinde de siyasetin önemli rolü bulunur. Böyle bir denklemde siyaset toplumsal yapının bir ürünü olarak ortaya çıkar.

Vatandaşların, özellikle demokratik cumhuriyet rejimlerinde, siyasal kararların alınmasını sağlayacak birtakım görevleri de yerine getirmeleri beklenmektedir. Temsilcilerini seçerek veya doğrudan söz sahibi olarak siyasal kararların alınmasını ve uygulanmasını sağlamaları bu görevin özünü teşkil etmektedir. Temsilî demokratik siyasal sistemlerde bu görev vatandaşların kendi temsilcilerini düzenli, adil, periyodik ve denetimli seçimlerle belirlemeleri şeklinde kendisini göstermektedir (Schmitter ve Karl, 1999, s.6). 

Toplum ve siyaset arasındaki ilişkinin görünürlük kazanmasında kamuoyunun önemli payı vardır. Kamuoyu, insanların kendi hayatlarını ilgilendiren siyasal, ekonomik ve toplumsal konulardaki görüş çeşitliliği olarak değerlendirilir.

Soğuk Savaş; İkinci Dünya Savaşı sonrası dönemde süper güç olarak adlandırılan ABD ile SSCB arasında 1955 ilâ 1991 yıllarını kapsayan mücadelenin askerî çatışmadan ziyade ideolojik, siyasal, ekonomik, kültürel ve nüfuz alanı çatışmasına dayandığını ifade eden uluslararası ilişkiler kavramıdır.

Kentleşme; ekonomik gelişmeye paralel olarak kent sayısının artması ile mevcut kentlerin nüfus ve yüzölçümü bakımından büyümesi sonuçlarını doğuran ve insan ilişkilerinde kente özgü değişikliklere neden olan sürece karşılık gelmektedir (Keleş, 2000, s.19).

Orta sınıf; bir toplumda yaşam standartları açısından orta gelir düzeyine sahip ve sosyokültürel ve ekonomik açıdan yoksul kesimin üzerinde, üst gelir gruplarının ise altında yer alan geniş kesime denmektedir.

Siyasetin etkisini koruyor olmasında günümüz toplumlarının bilgi toplumu olarak adlandırılmasının da büyük etkisi vardır. Bilgi toplumu kısaca siyasal, ekonomik ve toplumsal iş ve işlemlerde teknik bilgiden azami ve kesintisiz şekilde yararlanan toplulukları ifade etmektedir. Bu hâliyle nasıl ki enerji, sanayi toplumunun temel kaynağı olarak görülüyorsa, bilgi de bu yeni toplumun temel kaynağı olarak değerlendirilir.

Dijital ortamda üretilen bilgiye dayanan yeni medya, bilgiyi sadece üretildiği bölgeyle sınırlı kalmaktan kurtarıp; bilginin bir ülkenin farklı şehirlerine veya dünyanın farklı bölgelerine hızla transferini mümkün hâle getirmiştir.

İnsanın iletişim kurmasındaki temel amaç, çevresi üzerinde bilgi sahibi olmaya ve bu bilgiye göre hareket etmeye çalışmasıdır. İletişimin kurulmasıyla birlikte bilgi edinme süreci başlar ve insanlar kendilerine özgü beklenti ve amaçları gerçekleştirme imkânına kavuşurlar.

İletişimin yapısal unsurları “Kaynak, Mesaj, Hedef, Kanal, Geri Besleme ve Gürültü” olarak sıralanabilir.

Kültür, kişi veya toplulukların yüzyıllar içinde doğal bir şekilde geliştirdikleri düşünce, inanç, örf, adet ve düzenli davranışlarının meydana getirdiği sosyal yapıya denmektedir.

İletişimin nasıl gerçekleştiği meselesi de onun özelliklerini anlamada önemli bir yere sahiptir. Nitekim iletişimde kullanılan kanalın niteliği onun meydana gelme şeklini belirlemektedir. Bu açıdan bakıldığında iletişim türleri; sözlü, yazılı, sözsüz, yüz yüze, uzaktan, görsel ve sesli olarak tasnif edilebileceği gibi kamusal, kitlesel veya kurumsal olmak üzere bağlamı dikkate alınarak da sınıflandırılabilir (Aziz, 2016).

Norm, toplumsal hayatının düzenli ve öngörülebilir şekilde oluşabilmesi için insanların uymaları gereken genel kuralları ve yapmaları gereken davranışları içeren üst sosyal değerlere denmektedir.

Bütün siyasal kaynaklar, ister kurum içi ister ülke içi isterse uluslararası olsun, kendi mesajlarının mesajı ilettikleri hedef kitle tarafından konuşulan, tartışılan ve kabul edilen bir güce sahip olmasını arzularlar. Bu nedenle siyasal hayatta gündem belirleme önemli bir yere sahiptir. 

İletişimi yüz yüze olmaksızın kitlesel düzeyde anında gerçekleştiren araçlar ise, kitle iletişim araçları olarak tanımlanmaktadır. Bu tanım kitaptan müziğe kadar pek çok unsurun kitle iletişim aracı olarak değerlendirilmesine olanak sağlar gibi gözükse de bu araçlar geleneksel manada gazete, dergi, sinema, radyo ve televizyon olarak tasnif edilmektedir (Türkoğlu, 2004, s.68). 20. yüzyılın sonlarında bu araçlara internet ve bu yüzyılda ise sosyal medya uygulamalarının eklenmesiyle kitle iletişim araçları kendi içinde geleneksel ve yeni şeklinde iki farklı şekilde değerlendirilmeye başlanmıştır.

Sosyal bilimler disiplininde toplum mühendisliği kavramı, siyasal güce sahip bir yapının bir toplumdaki herkesin aynı inancı ve düşünceyi benimsemesini sağlamak adına toplumsal düzene belirli bir şekil verme çabasına verilen addır

Sosyal medyanın yapısal özellikleri sayesinde siyasal aktörlerin daha çok hedefle ve daha hızlı şekilde etkileşimde bulunmalarını sağlamıştır. Bu süreçte iletişimin daha da artmasıyla hedefler mesajlara anında ve kolayca tepki verme imkânına kavuşmuşlardır.