SOSYAL MEDYA VE PROPAGANDA

Dördüncü nesil savaş; savaş ve barışın, asker ve sivilin, güvenli ve güvenliksiz alanın belirsizleştiği, konvansiyonel savaşı geçersiz kılan, daha ziyade devlet dışı aktörlerden yararlanılarak yapılan, kazanan ve kaybeden arasında- ki farkın da belirsizleştiği savaş türüdür.

19. yüzyılda ilk olarak gazete ve telgraf ile hayatımıza giren modern iletişim, 20. yüzyıl ile birlikte telefon, ardından radyo ve televizyonla birlikte toplumların haber alma faaliyetlerinin giderek artmasına katkı sunmuştur.

Önceden “CNN Effect (etkisi)” olarak bilinen politikacıları belirli bir politik konu hakkında karar almaya sevk eden veya zorlayan yayıncılık ya da medyanın karar alıcıları kritik politik konular üzerinde yönlendirmesi ve etkilemesi durumu artık sosyal medya etkisi tarafından ikame edilmektedir.

Terör tehdidinin evrimleşmesine katkıda bulunan üç temel faktör olup bu faktörler birbiriyle de bağlantılıdırlar. Birinci faktör internet olarak öne çıkmakta, ikincisi sosyal medya ve üçüncüsü de homegrown terörist kavramları olarak bilinmektedir.

Fundamentalist örgütlerin yürüttüğü terör faaliyetleri siber savaşa odaklı ve lidersiz, birbirinden bağımsız ve hatta habersiz küçük hücre yapılanmaları yoluyla şiddetli terör eylemleri yapan bir formasyona evrilmiştir. Buna literatürde bireysel terörizm adı da verilmektedir.

Propaganda kavramının tanımına kısaca baktığımızda; NATO’nun propagandayı “her türlü bilgi, fikir ve doktrinin belirli bir grubun fikir, his, davranış ve tavırlarını etkileme gayesi güderek dolaylı ve dolaysız şekilde kullanımı” olarak ifade ettiği görülür.

19. yüzyılda ilk olarak gazete ve telgraf ile hayatımıza giren modern iletişim, 20. yüzyıl ile birlikte telefon, ardından radyo ve televizyonla birlikte toplumların haber alma faaliyetlerinin giderek artmasına katkı sunmuştur.

Propaganda, her türlü bilgi, fikir ve doktrinin belirli bir grubun fikir, his, davranış ve tavırlarını etkileme gayesi güderek dolaylı ve dolaysız şekilde kullanımı olarak tanımlanmaktadır.

Terörizm ve propaganda belirli bir kitleyi etkilemek için kullanılır.

Literatürde terörizmin klasik, modern ve postmodern olmak üzere üç alt başlıkta incelendiği ve tanımlandığı görülür.

Reklam yapma

Z kuşağı tamamen internet ve mobil teknolojileriyle büyüyen bireyleri ve yeni nesli ifade etmektedir.

CNN etkisi

X ve Y kuşağı döneminde.

Twitter.

İnternet

Terör örgütleri sosyal medya üzerinden propagandalarını yapmakta ve bu yolla çok geniş kitlelere, denizaşırı hedef gruplara ulaşmakta, böylece propaganda yapabilmekte, bireyleri kolayca etkileyerek örgütün fikirlerini benimsetebilmekte ve onları örgüte akredite edebilmektedirler.

Sosyal medya üzerinde yazılı ve görsel medya (basın ve TV) gibi herhangi bir otorite kurulabilmesi veya denetim yapılabilmesi zor olduğu için terör örgütlerinin faaliyetlerinin de kısıtlanabilmesi veya engellenebilmesi oldukça güç olmaktadır.

Son yıllarda da terör örgütlerinin sosyal medyayı tercihlerinde de kitleler tarafından iletişim ve haber alma kanalı olarak normal medyadan ziyade artık sosyal medyanın daha yoğun tercih edilir hâle gelmesi de etkilidir. Dolayısıyla propaganda yürütme, hedef kitleleri etkileme ve yönlendirme, dehşet ve korku salma, insan kaynağı devşirme ve mali kaynak elde etme konularında sosyal medya hepsinin işlevini gören hizmetlerin toplamını sunmaktadır. Ancak bunların içinden propaganda olmazsa olmazı temsil etmektedir.

Literatürde terörizmin klasik, modern ve postmodern olmak üzere üç alt başlıkta incelendiğini ve tanımlandığı da görülür. Klasik terörizmde her iki tarafın doğrudan çatışma içine girmekte, kurban sayısı da görece az olmakta ve belirli bir siyasi hedef doğrultusunda gerçekleştirilmesinden ötürü sonuçları da daha az yıkıcı gerçekleşmektedir. Modern terörizme baktığımızda ise konvansiyonel silahlara başvurulduğu ve yapılan saldırılar neticesinde daha geniş çaplı kitlesel ölümler görülmektedir. Yapılan sınıflandırmada üçüncü tür olan postmodern terörizme bakıldığında ise konvansiyonel silahların yanında kimyasal, biyolojik, radyolojik ve nükleer saldırı gibi topyekûn yıkıcı sonuçlar meydana gelir.