SOSYAL MEDYA VE PROPAGANDA

Propagandanın günümüzde yapılabileceği en popüler ve kolay alanın da sosyal medya olduğu görülmektedir. Özellikle Facebook, YouTube, Twitter gibi internetin önde gelen üç uygulamasının terör örgütleri tarafından aktif biçimde kullanıldığını görmekteyiz. Bahse konu sosyal medya uygulamaları örgütlerin propagandalarını yapabilmeleri ve yine örgütün stratejisi olan korku ve dehşet atmosferi oluşturabilmek ve bu korkuyu yayabilmek amacıyla kullandıkları araçlar hâline gelmiştir.. Yanıt E.

Klasik ya da yerinde radikalleşme olgusuna baktığımızda genel anlamda beyin yıkama ve örgütlenme süreci olduğunu ve sürecin sonunda eylemin, terör vakasının veya şiddetin meydana geldiğini görürüz. Klasik radikalleşme olgusunda bireylerin terör örgütleriyle temas kurarak tanışmaları, bu tanışma neticesinde terör örgütünün doktrin aşılama ve beyin yıkama evresini başlatması, bunun akabinde terör örgütü kamplarında eğitime tabi tutulmaları ve nihai aşamada eylem/şiddet aşamasına gelinmesi ile radikalleşme tamamlanmış olur. Yanıt A.

“homegrown” kavramı Türkçe ifadesiyle “kendi muhitinde yetişen” anlamına gelmektedir. Bu kavram çerçevesinde vatandaşı oldukları ülkelerde kendi başlarına radikalleşen bireyler için internetin ve sosyal medyanın rolü oldukça önemlidir. Bu bireyler terör örgütlerinin sosyal medya paylaşımlarından ve faaliyetlerinden etkilenerek radikalleşme sürecine girerler. Ayrıca bu kavramla bağlantılı olarak “yalnız kurt” adı verilen yeni döneme özgü farklı bir radikalleşme türüyle de karşılaşılmaktadır. “yalnız kurt radikalleşmesi” kavramına baktığımızda Batı ülkelerinde yaşayan bir kişi sosyal medya ve internet üzerinden temas kurduğu örgütlü kişiler vasıtasıyla veya kendi kendilerine ulaştıkları materyal veya görsellerle süreç içinde radikalleşebilmektedir Yanıt A.

Sosyal medyada terör propagandası dikkatle incelendiğinde internet imkânının sadece propaganda ve insan kaynağı elde etmek için değil operasyonları gerçekleştirmek için siber alan olarak da kullanıldığı görülmektedir. Terör tehdidinin evrimleşmesine katkıda bulunan üç temel faktör olup bu faktörler birbiriyle de bağlantılıdırlar. Birinci faktör internet olarak öne çıkmakta, ikincisi sosyal medya ve üçüncüsü de homegrown terörist kavramları olarak bilinmektedir. Yanıt E

Endoktrinasyon, belirli bir öğretiyi bir kitleye, bir gruba, bir kişiye empoze etmek, telkin etmek, beyin yıkama sürecine tabi tutmak anlamına gelmektedir. Yanıt A.

Fiili sözde bir devlet yapılanması gibi de hareket eden DAEŞ “Medya Divanı” adı altında sosyal medya, internet, radyo, neşriyat gibi işlerden sorumlu sözde bir bakanlık ihdas etmiştir.  Yanıt A.

Gazete.

Terör örgütleri sosyal medya üzerinden propagandalarını yapmakta ve bu yolla çok geniş kitlelere, denizaşırı hedef gruplara ulaşmakta, böy­lece propaganda yapabilmekte, bireyleri kolayca etkileyerek örgütün fikirlerini benimsetebilmekte ve onları örgüte akredite edebilmektedirler.

Çağ­daş terör hareketlerini inceleyen literatürde artık “medya merkezli terörizm” kavramı kullanılmak­tadır. Örneğin Gus Martin, medya merkezli terö­rizmi, medyanın ilgisini çekecek şekilde ve medya aracılığıyla düzenlenen terör eylemleri olarak ta­nımlamaktadır (Avşar, 2017, s.120).

Şiddet terörizmin bir aracıdır. Terörizm korku ve dehşet yoluyla amaçlarına ulaşmayı hedefler.

Müzakere ve demokrasi terör örgütlerinin sosyal medyayı kullanma nedenlerinden değildir. Birol Kartal (2018, s.66), terör örgütlerinin sosyal medya ve interneti kullanma nedenini sekiz başlık altında toplamaktadır. Bunlar; “psikolojik savaş, farkındalık yaratma ve propaganda, bilgi ve veri toplama, yardım ve bağış toplama, örgüte ele­man temini, network oluşturma, bilgi paylaşımı, eylemlerin planlanması ve koordinasyonu” olarak sınıflandırılmaktadır.

İçinde yaşadığımız dönemde artık Z kuşağının daha baskın ve hâkim olduğu bir sürece tanıklık etmekteyiz. Modern iletişim çağında literatürün bahsettiği iletişim bazlı belli başlı kuşak ayrımlarına değinecek olursak; X kuşağı, televizyondan önce ve kısmen televizyonla büyüyen bireylerden oluşurken Y kuşağı tamamen televizyon ve bunun yanında ya­vaş ya­vaş yavaş gelişmeye başlayan bilgisayar ve internet ortamında büyüyen bireyleri kapsamaktadır. Z ku­şağı ise tamamen internet ve mobil teknolojileriy­le büyüyen bireyleri ve yeni nesli ifade etmektedir (Avşar, 2017, ss.128-129).

Önceden “CNN Effect (etkisi)” olarak bilinen politikacıları belirli bir politik konu hakkında ka­rar almaya sevk eden veya zorlayan yayıncılık ya da medyanın karar alıcıları kritik politik konular üzerinde yönlendirmesi ve etkilemesi durumu artık sosyal medya etkisi tarafından ikame edilmektedir (İpek, 2018, s.159). Sosyal medya etkisi dağınık olmakla birlikte günümüzde kamuoyu ve bireyler üzerinde yaptığı etkiyle CNN’in etkisini dahi kat­lamaktadır.

Yabancı terörist savaşçı, yaşadıkları farklı ülkelerde radikalleşerek sıcak çatışmanın yaşandığı ortama/ülkeye gelip terör örgüt­lerine ve devlet dışı radikal gruplara katı­lan teröristlerdir.

Yalnız kurt eylemi, kendi kendine radi­kalleşen, kendi imkânlarıyla terör öğretisi­ni benimseyen ve yine kendi imkânlarıyla terör eylemi yapabilecek aşamaya gelen kimselere verilen isimdir.

Fun­damentalist örgütlerin yürüttüğü terör faaliyetleri siber savaşa odaklı ve lidersiz, birbirinden bağımsız ve hatta habersiz küçük hücre yapılanmaları yoluy­la şiddetli terör eylemleri yapan bir formasyona ev­rilmiştir. Buna literatürde bireysel terörizm adı da verilmektedir (Bendle, 2008, s.28-29).

Doğru cevap C'dir.

Doğru cevap E'dir.

Doğru cevap B'dir.

Doğru cevap D'dir.