SOSYAL MEDYA VE PROPAGANDA

Örgütlere farklı uluslardan katılım elde etmektedirler.

Yalnız kurt radikalleşmesi

Barış ve çatışma halleri netlik kazanmaktadır.

Propagandanın günümüzde yapılabileceği en popüler ve kolay alanın da sosyal medya olduğu görülmektedir. Özellikle Facebook, YouTube, Twitter gibi internetin önde gelen üç uygulamasının terör örgütleri tarafından aktif biçimde kullanıldığını görmekteyiz. Bahse konu sosyal medya uygulamaları örgütlerin propagandalarını yapabilmeleri ve yine örgütün stratejisi olan korku ve dehşet atmosferi oluşturabilmek ve bu korkuyu yayabilmek amacıyla kullandıkları araçlar hâline gelmiştir.

Yalnız kurt eylemi, kendi kendine radikalleşen, kendi imkânlarıyla terör öğretisini benimseyen ve yine kendi imkânlarıyla terör eylemi yapabilecek aşamaya gelen kimselere verilen isimdir.

Kendi muhitinde yetişen (homegrown) terörizm ve yalnız kurt radikalleşmesi aynı zamanda Dördüncü nesil savaş adı verilen yeni bir tür savaş yöntemiyle de anılmaktadır. Dördüncü nesil savaş (4th Generation Warfare/ 4GW) kavramı, artık savaş meydanlarında ve cephelerde değil teröre meyilli bireylerin vatandaşı oldukları ülkelerde radikalleşmelerini ve eyleme girişmelerini ifade etmektedir. Ayrıca Batı ülkelerine yönelik onları kendi evlerinde vurma ve teröre maruz bırakma yöntemini de içermektedir (Bendle, 2008, s. 33- 34). Bu türde; savaş ve barış hâli, yenen ve yenilen taraf, barış ve çatışma, asker ve sivil, güvenli ve güvensiz bölge gibi kavramlar bulanıklaşmakta ve bu kavramlar belirsiz hâle gelmektedir.

Sosyal medyada terör propagandası dikkatle incelendiğinde internet imkânının sadece propaganda ve insan kaynağı elde etmek için değil operasyonları gerçekleştirmek için siber alan olarak da kullanıldığı görülmektedir. Terör tehdidinin evrimleşmesine katkıda bulunan üç temel faktör olup bu faktörler birbiriyle de bağlantılıdırlar. Birinci faktör internet olarak öne çıkmakta, ikincisi sosyal medya ve üçüncüsü de homegrown terörist kavramları olarak bilinmektedir.

Sosyal medyanın sağladığı en önemli imkânlardan birini hem yerel hem de uluslararası teröristlerin Batı ülkelerinde yaşayan radikalleşme eğilimli bireylere ulaşmaları ve saldırı konusunda onları ikna etmeleri oluşturmaktadır. Bu yöntem DAEŞ tarafından sıklıkla kullanılmaktadır. DAEŞ ya kendisine sempati besleyenlere sosyal medya yoluyla ulaşarak bulundukları ve vatandaşı oldukları ülkelerde terör eylemi yaptırmakta ya da yabancı terörist savaşçı olarak saflarına dahil etmek için faaliyette bulunduğu bölgelere çekmektedir (Erbschloe, 2019, ss.9-10).

Terör örgütlerinin sosyal medyanın günümüzdeki gelişmiş durumundan önce de internet üzerinde propaganda evreleri bulunmaktaydı. Bu evrede özellikle web siteleri örgütlerin terör propagandaları için önemli işlev görmekteydi. Terör gruplarıyla iltisaklı web siteleri 1990’lı yılların sonlarına doğru popülerlik kazanıp sosyal medya kanallarının daha fazla rağbet gördüğü 2010’lu yıllara kadar yoğun biçimde kullanılmıştır.

Endoktrinasyon, belirli bir öğretiyi bir kitleye, bir gruba, bir kişiye empoze etmek, telkin etmek, beyin yıkama sürecine tabi tutmak anlamına gelmektedir.

DAEŞ’in en önemli özelliklerinden biri propagandaya birincil derecede önem vermesi ve bunda da sosyal medyayı en önemli vasıta olarak görmesidir. Örgüt, adeta sosyal medya kuruluşu gibi hareket etmiş, yaptığı her eylemi birer sosyal medya ürünü haline getirip bunun üzerinden propaganda yürütmüştür. DAEŞ’in nazarında sosyal medya üzerinden yürütülen faaliyetler de birer sözde cihat niteliği taşımaktadır (Ayhan ve Çiftçi, 2018, s.22). DAEŞ sanal âlemde diğer terör örgütleriyle karşılaştırıldığında daha etkin olmuş ve sosyal medyayı daha yoğun kullanan örgüt olarak ön plana çıkmıştır. Sanal âlemdeki etkinliği ve gücü gerçeklikten kopuk, adeta bir sanal bir egemenlik gibi algılanmıştır.

İnternet, sosyal medya, kendi muhitinde terörist

19. yüzyılda ilk olarak gazete ve telgraf ile hayatımıza giren modern iletişim, 20. yüzyıl ile birlikte telefon, ardından radyo ve televizyonla birlikte toplumların haber alma faaliyetlerinin giderek artmasına katkı sunmuştur.

Sosyal medya üzerinde yazılı ve görsel medya (basın ve TV) gibi herhangi bir otorite kurulabilmesi veya denetim yapılabilmesi zor olduğu için terör örgütlerinin faaliyetlerinin de kısıtlanabilmesi veya engellenebilmesi oldukça güç olmaktadır.

Basılı yayın araçları ile yerel propaganda yürütmek.

DAEŞ

Propaganda kavramının tanımına kısaca baktığımızda; NATO’nun propagandayı “her türlü bilgi, fikir ve doktrinin belirli bir grubun fikir, his, davranış ve tavırlarını etkileme gayesi güderek dolaylı ve dolaysız şekilde kullanımı” olarak ifade ettiği görülür.

Herhangi bir terör örgütünün yukarıdaki bütün imkânların tamamını sosyal
medya yardımıyla karşılayabiliyor olması günümüzde bu tür devlet dışı silahlı aktörlerle mücadele edilmesinin devletler nezdinde neden zorlaştığını
da göstermektedir.