SOSYAL MEDYA VE PROPAGANDA

Toplumsal hareketler, birtakım sosyal sorunları çözmek için, toplumsal sistemi değiştirme ya da istenmeyen bir değişikliğin önüne geçme yoluyla, o toplumdaki bir grup tarafından organize edilen kolektif bir eylem türüdür (Turner and Killian,
1987, s. 308). Toplumsal hareketlerde insanlar bir araya gelerek daha iyi bir toplum yapısına kavuşmak için, ülkenin siyasi veya sosyoekonomik sistemini değiştirmeyi amaçlayan eylemler gerçekleştirirler.

Bazı toplumsal hareketler mevcut siyasal sistemi tamamen değiştirmeyi ve yerine yeni bir düzen kurmayı hedeflerler; bu hareketler sosyolojide “devrimci sosyal hareketler” olarak adlandırılır.

Bazı toplumsal hareketler mevcut siyasal sistemi tamamen değiştirmeyi ve yerine yeni bir düzen kurmayı hedeflerler; bu hareketler sosyolojide “devrimci sosyal hareketler” olarak adlandırılır. Diğer toplumsal hareketlerin hedefi ise kısıtlıdır.
Yani sistemde tamamen bir değişimi değil, toplumun belirli bir kısmının karşı olduğu bazı yönlerin değiştirilmesini, bazı aksaklıkların giderilmesini amaçlarlar. Bu hareketler ise “reformcu sosyal hareketler” olarak adlandırılır.

“Toplumsal eylemler”, yasalar çerçevesinde yapılan toplantı, yürüyüş, basın açıklaması gibi demokratik ifade özgürlüğü kapsamında yer alan ve kamu düzenini bozmadan, kimseye ya da hiçbir mala zarar vermeden, başkalarının özgürlüğünü kısıtlamadan gerçekleştirilen, şiddet içermeyen barışçıl eylemlerdir.
Bu tarz eylemler demokratik toplumlarda, toplumun kendisini ifade etmesine ve rahatlamasına imkân sağlayan demokratik bir davranış şeklidir. Bu nedenle demokratik ülkelerde bu tarz toplumsal eylemler, hukuk kuralları çerçevesinde düzenlenerek vatandaşlara bir hak olarak tanınırken, demokrasi ve özgürlük kültürünün benimsenmediği totaliter yönetimlerde hoş karşılanmazlar.Bunun sebebi demokratik rejimlerde iktidara gelenlerin halkın isteklerine kulak vererek onların refahı için yönetime talip olmalarıyken totaliter rejimlerde daha çok halktan iktidarın takdirine ve ideolojisine sorgulamadan uymasının beklenmesidir.

Toplumsal Olay, yasalara ve kamu düzenine muhalefetin temel olarak hedef alındığı, göstericilerin kısa süre sonra şiddete, kamu düzenini bozmaya ve kaos yaratmaya yöneldiği toplumsal eylemler.

Toplantı ve gösteri yürüyüşleri hakkının her ortamda, her istendiği zaman, her istendiği şekilde kullanılması kamu düzeni, can ve mal güvenliği gibi unsurlar açısından sakıncalı bir durum oluşturacaktır. Bu nedenle ülkeler, bu hakkı kanunlarla sınırlandırır. Nitekim bu hak, tıpkı Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi’nde olduğu gibi (madde 11) ülkemizde de 2911 sayılı Toplantı ve Gösteri Yürüyüşleri Kanunu ile 1983 yılında düzenlenmiştir.

Sosyal medyanın bir haberleşme ve örgütlenme alanı olarak ön plana çıktığı  olaylardan bahsederken Jurgen Habermas (2005)’ın “kamusal alan” kavramına değinmekte yarar vardır. Bunun için de öncelikle “özel alan” ve “kamusal alan” kavramlarını birbirinden ayırmak gerekir. Habermas, “Özel alan ile kamu alanı arasındaki ayrım çizgisi, evin tam ortasından geçer.” der. Özel alan, kamudan ya
da başka bir deyişle diğer insanlardan uzak, mümkünse yalnız olduğumuz, ne yaptığımızı kimsenin bilmediği evimizdir

2011 yılının Eylül ayında New York’ta başlayarak dünyada birçok şehre yayılan “Wall Street’i İşgal Et” eylemlerinin de Arap Baharı’ndan taktiksel ilham alarak geliştirildiği hareketin kurucuları tarafından ifade edilmiştir.

Manuel Castells (2004), iletişim teknolojileri ve sosyal medya etkisiyle şekillenen yeni toplum yapısını “ağ toplumu” olarak adlandırmaktadır. Ona göre ağ toplumu, bilgi ve iletişim teknolojileri tarafından güçlendirilen ağlardan oluşan bir
sosyal yapıya sahip toplumdur.

Sarı yelekliler hareketi, 17 Kasım 2018 günü başlayarak Fransa’da iki binden fazla bölgede yaklaşık üç yüz bin kişinin katıldığı gösterilere dönüşen ve daha sonra İngiltere başta olmak üzere yakın ülkelere sıçrayan bir protesto hareketidir. Protestoların fitili ilk olarak Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron’un akaryakıt fiyatlarına 1 Ocak’tan itibaren “çevre vergisi” adı altında ek bir vergi uygulayacağını duyurmasıyla ateşlenmiştir.

Propaganda bir fikri; ön yargılarımızı ve duygularımızı etkileyen imajları, sloganları ve sembolleri becerikli bir şekilde kullanmak suretiyle iletmektir. Doğru cevap D'dir.

Toplumsal Eylem, yasalar çerçevesinde yapılan toplantı, yürüyüş, basın açıklaması gibi demokratik ifade özgürlüğü kapsamında yer alan ve kamu düzenini bozmadan, kimseye ya da hiçbir mala zarar vermeden, başkalarının özgürlüğünü kısıtlamadan gerçekleştirilen, şiddet içermeyen barışçıl eylemlerdir. Doğru cevap B'dir.

Kamusal Alan, bireylerin özel yaşamlarında toplumun yararına ilişkin konular üzerinde özgürce toplanabildikleri, örgütlenebildikleri, düşüncelerini yayınlama özgürlükleri garantilenmiş olarak ifade edip tartışabildikleri ve bu arada kamuoyuna benzer bir durum oluşturdukları bir alandır. Doğru cevap C'dir.

Ağ Toplumu, bilgi ve iletişim teknolojileri tarafından güçlendirilen ağlardan oluşan bir sosyal yapıya sahip toplumdur. Doğru cevap D'dir.

Dijital Aktivizm, kamuyu etkilemek amacıyla bir grubun, dijital ağlar sayesinde örgütlenen kampanya ve eylemler yoluyla güçlü bir şekilde hissettikleri konu lehine aktif olarak savunuculuk yapmalarıdır.

Arap Baharı, 2011 yılında Tunus’ta başlayıp Kuzey Afrika ve diğer Ortadoğu ülkelerine kadar on dört ülkeye yayılan toplumsal eylemleri ifade eder. Doğru cevap B'dir.

Sarı yelekliler hareketi, 17 Kasım 2018 günü başlayarak Fransa’da iki binden fazla bölgede yaklaşık üç yüz bin kişinin katıldığı gösterilere dönüşen ve daha sonra İngiltere başta olmak üzere yakın ülkelere sıçrayan bir protesto hareketidir. Doğru cevap C'dir.

Wall Street, ABD’nin New York kentinde bulunan finans şirketlerinin merkezidir. “Wall Street’i İşgal Et” hareketi önce sosyal medya üzerinden bir süre devam eden tartışmalarla başlamış, ardından finans merkezinin 17 Eylül 2011’de Zucotti Parkında göstericiler tarafından protesto edilmesiyle geniş çaplı bir eyleme dönüşmüştür. Doğru cevap C'dir.

WWF’nin Dünya Saati kampanyası Avustralya'da başlamıştır.

Toplantı ve yürüyüşlerin ertelenmesi veya bazı hâllerde yasaklanmasını kanun, yalnızca tanımlanan beş hâlde sınırlamaktadır: Bunlar millî güvenlik, kamu düzeni, suç işlenmesinin önlenmesi, genel sağlığın ve genel ahlakın veya başkalarının hak ve özgürlüklerinin korunmasıdır. Doğru cevap E'dir.