SOSYAL MEDYA VE PROPAGANDA

Dijital Aktivizm, kamuyu etkilemek amacıyla bir grubun, dijital ağlar sayesinde örgütlenen kampanya ve eylemler yoluyla güçlü bir şekilde hissettikleri konu lehine aktif olarak savunuculuk yapmalarıdır.

Amerika Birleşik Devletlerinde 2011 yılında gelir dağılımındaki adaletsizliğe tepki olarak başlayan ve “Wall Street’i İşgal Et (Occupy Wall Street)” ismiyle anılan gösterilerdir.

Bütün Avrupa’yı sarsan 1848’deki “Avrupa Baharı” olaylarından adını alan Arap Baharı, 2011 yılında Tunus’ta başlayıp Kuzey Afrika ve diğer Ortadoğu ülkelerine kadar on dört ülkeye yayılan toplumsal eylemleri ifade eder.

Sarı yelekliler hareketi, 17 Kasım 2018 günü başlayarak Fransa’da iki binden fazla bölgede yaklaşık üç yüz bin kişinin katıldığı gösterilere dönüşen ve daha sonra İngiltere başta olmak üzere yakın ülkelere sıçrayan bir protesto hareketidir.

Yanıt E. Medyanın gelişimi “yayın çağı” ve “etkileşimli çağ” olmak üzere iki farklı döneme ayrılır. İlk dönem olan yayın çağında gazete, radyo, televizyon ya da film gibi bir vasıtayla birçok kişiye mesaj iletilmekte ve insanlar tarafından bu yayınlara karşı geri bildirimler telefon, mektup ya da dilekçe gibi gecikmeli ve dolaylı bir yolla ulaştırılabilmektedir. Dijital ve mobil teknolojilerin hızla gelişmesiyle beraber ortaya çıkan ve etkileşimli çağ olarak adlandırılan yeni dönemdeyse artık insanlar için anında etkileşim yani birçok insana aynı anda seslenmek ve geri bildirim vermek oldukça kolay hâle gelmiştir.

Yanıt E. Propaganda niteliğindeki bir iletişimin üç amacı olabilir: Hedef kitlede yeni bir tutum geliştirmek, zaten var olan bir tutumun etkisini artırmak ya da hedef kitlenin var olan tutumunu değiştirmek (olumlu tutumu olumsuz, olumsuz tutumu olumlu yapmak).

Propaganda birçok insan tarafından daha çok olumsuz ve aldatmaya yönelik bir kavram olarak anlaşılsa da aslında nötr anlama sahip bir kelimedir ve sadece bir ikna sürecini ifade eder. Propaganda kişi ve grupların fikir, tutum ya da davranışlarını etkilemeye yönelik tek yönlü bir iletişim şekli olarak tanımlanabilir. Yanıt B'dir

Toplumsal Eylem, yasalar çerçevesinde yapılan toplantı, yürüyüş, basın açıklaması gibi demokratik ifade özgürlüğü kapsamında yer alan ve kamu düzenini bozmadan, kimseye ya da hiçbir mala zarar vermeden, başkalarının özgürlüğünü kısıtlamadan gerçekleştirilen, şiddet içermeyen barışçıl eylemlerdir. Yanıt E.

Dijital Aktivizm, kamuyu etkilemek amacıyla bir grubun, dijital ağlar sayesinde örgütlenen kampanya ve eylemler yoluyla güçlü bir şekilde hissettikleri konu lehine aktif olarak savunuculuk yapmalardır. Yanıt A'dır

Aktivistlerin sosyal medya üzerinden yürüttükleri bilgilendirme çalışmaları, bir anda çok sayıda insanın belli bir konuya dikkatinin çekilmesini ve o konuyla ilgili farkındalığın artmasını sağlamada etkili olmaktadır. Aynı zamanda, aktivizm süreçlerine katılan bireylerle iletişimin kolayca kurulup onların organize edilmeleri için de masrafsız, kolay ve riski oldukça düşük bir araç rolü de oynamaktadır. Bu yeni araç sayesinde aynı fikir ya da tutumu paylaşan bireyler çok daha kolay ve hızlı bir şekilde bir araya gelebilmekte, bununla kalmayıp konuya tarafsız yaklaşan bireylerin yanında, fikre karşı duran kişilerin de kazanılmasını mümkün hale getirmektedir. Yanıt E'dir.

Bütün Avrupa’yı sarsan 1848’deki “Avrupa Baharı” olaylarından adını alan Arap Baharı, 2011 yılında Tunus’ta başlayıp Kuzey Afrika ve diğer Ortadoğu ülkelerine kadar on dört ülkeye yayılan toplumsal eylemleri ifade eder. Tıpkı Avrupa Baharı’nda olduğu gibi Arap Baharı’nda da protesto gösterileri kısa sürede bir ülkeden birçok ülkeye sıçramış, olayların sıçradığı her ülkede eylemlere çok büyük bir kitlesel katılım olmuş ve olaylar sonucunda birçok ülkede yönetimler el değiştirmiştir.

Olayların başladığı ülke Tunus’tur. Eylemlerin fitilini çeken ilk olay ise Tunuslu Muhammed Buazizi adlı bir kişiye ait meyve sebze tezgahına el konulması, olay sırasında kötü muameleye maruz kalması ve kamu otoritelerinin sorunuyla ilgilenmemesi sonucu 17 Aralık 2010 tarihinde şehir meydanında kendini yakmak suretiyle gerçekleştirdiği intihar girişimidir. Yanıt A.

Tunus’ta gerçekleşen protesto eylemleri neticesinde yönetimin el değiştirmesi, bölgede uzun süredir benzer sıkıntılar yaşayan diğer halklarda da büyük bir umut yaratmış, Arap Baharı dalgası kısa sürede birçok ülkeye yayılmıştır. Olayların ilk sıçradığı ülke ilginç bir şekilde Tunus’a sınır olmayan Mısır’dır. Eylemler Mısır’ın ardından aynı ay içerisinde önce Cezayir, Yemen, Lübnan ve Ürdün’e, Şubat ayı içinde ise sırasıyla Bahreyn, Libya, Fas, İran ve Irak’a yayılmıştır. Mart ayında ise bu ülkelere Suudi Arabistan, Suriye, Kuveyt ve Umman’ın eklenmesiyle, olaylar tam olarak on dört ülkeyi etkisi altına almıştır. Yanıt E.

Yanıt E.

Yanıt E.

Propaganda, kişi ve grupların fikir, tutum ya da davranışlarını etkilemeye yönelik tek yönlü bir iletişim şeklidir. Doğru cevap B'dir.

Dijital Aktivizm; kamuyu etkilemek amacıyla bir grubun, dijital ağlar sayesinde örgütlenen kampanya ve eylemler yoluyla güçlü bir şekilde hissettikleri konu lehine aktif olarak savunuculuk yapmalarıdır.

Sosyal medyanın aktivizm açısından sağladığı diğer bir avantaj ise örgütlenmede çok önemli bir faktör olan aynı mekanı paylaşma zorunluluğunun ortadan kalkmasıdır. Böylelikle aktivist olmak için eyleme belli bir mekanda doğrudan katılma durumu artık şart değildir. Sanal aktivistler bilgisayar üzerinden yaptıkları paylaşımlarla eylemlere destek verebilmekte, bazen tek bir paylaşım bile kamuoyu yaratmada kurumlardan çok daha büyük bir etkiye ulaşabilmektedir.

Dünyada İnternet ve sosyal medyanın öncülüğünde gerçekleşen kitlesel eylemler ve toplumsal olaylar, sadece birtakım durumları protesto eden aktivistlerin sokaklara çıkmasıyla gerçekleşmemektedir. Günümüzde kamu yararı için kurulmuş sivil toplum örgütleri de kendi mücadele alanındaki sosyal, politik ya da çevresel sorunlara sosyal medya yoluyla dikkat çekmekte, hatta bu yolla dünya çapında katılımın gerçekleştiği dev eylemlere imza atabilmektedirler. Bunlardan birisi de artık her yıl düzenlenen ve gittikçe büyüyen bir küresel bir etkinliğe dönüşen WWF’nin Dünya Saati kampanyasıdır. Bu etkinliğin amacı; her yıl mart ayında belirlenen bir cumartesi akşamı ışıkların kapatılması ve elektriğin kullanılmaması yoluyla küresel iklim değişikliğine dikkat çekmektir. Etkinlik önce Avustralya’da başlamış, ilk etapta eyleme 2 milyondan fazla insan ve 2.000’den fazla kurum katılmıştır. Ardından sosyal medyada etkin bir şekilde sürdürülen kampanya sayesinde eylem, birkaç yıl içinde 7 kıtada 150’den fazla ülkeye yayılmıştır.

Sosyal medyanın olaylara neden olan temel faktör değil bir örgütlenme ve bilgi akışı aracı olduğu fikrini destekleyen diğer bir olay ise tıpkı Mısır’da bir ara dönemin devlet başkanı Hüsnü Mübarek’in İnternet bağlantısına son verdiği durumda görüldüğü üzere; İnternet bağlantısı kesildiğinde dahi eylemlerin devam etmiş olmasıdır.

İlk gün iki yüz kişilik küçük bir grupla başlayan eylemler başta geleneksel basın tarafından önemsenmemiş; bu sebeple güvenlik güçleri pek ses getirmeyeceğini düşünerek göstericileri dağıtmak için zor kullanma yoluna gitmiştir. Bu sahneleri kameraya alan göstericiler görüntüleri YouTube ve benzeri araçlarla ülke çapına büyük bir hızla yayabilmiştir. Böylelikle ülke çapında görünür hale gelen eylemler sosyal medya yoluyla kamusal bir mesele haline dönüşmüştür. Eylemci grubu başlarda özellikle geleneksel medya tarafından marjinal, diğer bir deyişle serseri olarak tanımlanırken sosyal medya üzerinden harekete geçen birçok ünlünün eylemcileri desteklemesi, harekete meşruiyet kazandırmış görünmektedir. Böylelikle eylemin haklı olduğu düşüncesi yayılmaya başlamış, bu da eylemlere giderek daha fazla kişinin katılmasına neden olmuştur.

Güvenli İnternet kullanımına dair uyulacak bazı temel kurallar şöyle sayılabilir: Öncelikle İnternet'te bulunan her bilgiye eleştirel bir gözle bakılmalı ve doğruluğu en az üç kaynaktan kontrol edilmelidir. Bilgiye hangi sitelerden ya da kimler yoluyla ulaşıldığı da göz önünde bulundurulmalıdır. Bir bilgiyi, düşünceyi veya yorumu paylaşırken toplumsal ve ahlaki kurallara uyulmalı, başkalarına zarar vermekten kaçınılmalıdır. En önemli kural ise gerçek hayatta yapmayacağımız hiçbir şeyi, İnternetteyken yapmamaktır.