SOSYAL MEDYA VE PROPAGANDA

Bireyler, ellerinde be­lirgin bilgilerin olmadığı durumlarda etraflarındaki bireylerin inandıkları bilgilere inanma eğiliminde­dirler. Özellikle sosyal medyada bireylerin bilgilerin ne kadar “doğru” olduğuna ilişkin değerlendirmeleri­nin bilginin kaynağına bakması ile ilgili olmadığı, ne kadar çok kişi paylaşır ise bilginin o kadar doğru olduğunun düşünülmesi ile bağlantılı olduğu gö­rülür. Sosyal medyada oluşturulan anonim hesap­lar üzerinden yayılan bilgilerin bir zaman sonra ha­kikat olarak kabul edilmesi o bilginin sosyal olarak onaylanması ile bağlantılıdır. Bilgiyi paylaşan birey ne kadar çok ise ya da bilgiyi ilk paylaşan kişiyi ta­kip eden kişi sayısı ne kadar fazla ise o bilgi o kadar doğru olarak algılanmaktadır (Ionid, Militaru ve Mihai, 2015).

Hemen hemen tüm kültürlerde karşılıklılık bir norm olarak tanımlanmaktadır. Bireyler ortaya koydukları davranışları ileride elde edebilecekleri karşılığı düşünerek gerçekleştirebilirler.

Bu nedenle birey ne gerçekleştirdiği davranı­şın karşılıksız kalmasını ister ne de kendisi borçlu kalmak ister. Bu normun bir propaganda tekniği olarak nasıl kullanıldığına bakıldığında, bireyin daha öncesinde kendisine herhangi bir iyilik yapan kişiden gelen mesajlar doğrultusunda davranma ih­timalinin daha fazla olduğu görülmektedir. Buna örnek olarak verilebilecek durumlardan bir tanesi sözde bir karşılık beklenmeden sosyal medya üze­rinden gönderilen promosyonlardır (Cialdini ve Griskevicius, 2010).

Abartma ve Çarpıtma (Büyütme ve Bozma) Kuralı Yineleme Kuralı- Orkestrasyon Kuralı- Zamanlama Kuralı

Uyumlaştırma Kuralı- Yayılma Kuralı - Devamlılık ve Süreklilik Kuralı

Sempati kuralı, mesajı veren kayna­ğın hedef tarafından olumlu değerlendirilmesinin verilen mesajın kabulünü daha da kolaylaştırdığına yönelik kuraldır. Propagandanın başarılı olabilmesi için kaynağın hedef tarafından sempatik algılanma­sı önemlidir. Mesajı veren kişinin olumlu değerlen­dirilmesi, yani kaynağa yönelik sempati duyulması basit bir süreç değildir. Sempati hem duygusal hem bilişsel olarak gerçekleşen ve karşıdaki kişinin ba­kış açısını ve duygularını anlamaya yönelik kişinin gönüllü çabasıdır (Escalas ve Stern, 2003). Kaynak ile hedef arasında bir “biz” duygusunun oluşma­sı ve böylelikle kurulan özdeşimle hedefin kaynak tarafından verilen mesajı kabul etmesi sempatinin beklenen sonuçları arasında yer almaktadır. Özellikle reklam sektöründe kaynağın sempatik olarak algılanmasının reklamda değerlendirilmesi istenen ürünün de olumlu algı­lanmasına sebep olduğuna dair araştırmalar mev­cuttur (DeBono ve Telesca, 1990).

Orkestrasyon Kuralı Goebbels’in İlkeleri Temeli’nde kullanılan propaganda tekniklerinden birisidir. Propagandayı gerçekleştirmesi planlanan kurum ve kuruluşların mesajlarını uyum içerisinde verme­si gerektiğine dair kuraldır.