SOSYAL MEDYA VE PROPAGANDA - Deneme Sınavı - 29

Çoğulculuk: Demokratik siyasal toplumlarda, aynı anda, çıkarları ve görüşleri farklı çok sayıda grubun bulunması ve bunların karar alma süreçlerini etkilemek amacıyla birbirleriyle özgür şekilde yarışmasıdır. Doğru cevap B şıkkıdır.

Soğuk Savaş yıllarında liberal demokratik rejimlerle yönetilen ülkeler için en büyük tehdidin komünizm olduğu görülür. ABD başta olmak üzere pek çok ülkede Soğuk Savaş yıllarında gerek içte gerekse dışta komünizmle mücadele edilmesi için medyanın kullanılması ve yoğun bir endoktrinasyon da dahil olmak üzere pek çok adım atılmıştır. Doğru cevap D şıkkıdır.

Bir bilginin istihbarata dönüşmesi için beş temel
süreçten söz etmek mümkündür: İhtiyaç, toplama,
doğrulama, analiz ve ilgili kişilerle paylaşma.

Devletler, başka devletler ya da devlet içindeki kamu düzenini bozma potansiyeline sahip risk ve tehditler hakkında bilgi toplarken, topladıkları bilginin saklanması ve kendileri hakkında gizli bilgilerin de sızdırılmaması için çeşitli önlemler alarak belirli faaliyetler sürdürürler ki tüm bunları istihbarat sürecinin içinde ele almak mümkündür

Günümüzde  istihbarat faaliyetleri küresel terörizmle mücadele,
siber casusluk, yeni toplumsal hareketler, aşırıcılık
yanlısı olduğu gerekçesiyle daha fazla vatandaşın
izleme ve takibi gibi daha faal bir alanda kendini
göstermeye başlamıştır.

Günümüzde en sık kullanılan internet temelli iletişim platformlarından olan sosyal medya etkileşimlerinin takibi, analizi, denetim ve kontrolü istihbarat ve karşı propaganda faaliyetleri açısından
devlet güvenliğinin vazgeçilmez bir aracı olarak
görülmektedir.

Sosyal medya istihbaratı, internet dünyasındaki veriler arasında öne
çıkan eğilimleri, etkileri, görüşleri, geri bildirimleri, rekabet analizini, güçlü ve zayıf yönleri, kullanıcıların reaksiyonlarını, istihbarat bilgisini, karşı istihbarat ve soruşturma bilgilerini bize sunmaktadır

Açık sosyal ağları kolaylaştıran teknolojiler, ilk olarak 1997’de ortaya çıkmıştır.

Web 2.0, O’Reilly Media tarafından
2004’te kullanılmaya başlayan kavram olup
sosyal iletişim siteleri, bilgi kaynakları ve
internet kullanıcılarının ortaklaşa ve paylaşarak yarattığı sistemler gibi ikinci nesil
internet hizmetlerini tanımlamaktadır.

Sosyal medya, doğal afet ya da kitlesel ayaklanmalar gibi acil durum ve krizlerde
daha iyi bir bilgi akışı elde etmek için kullanılabilmektedir. Aynı zamanda şiddet ve radikalleşme göstergelerinin daha iyi anlaşılmasında ve gelişmekte olan olayların analizinde sosyal medya verileri, durumsal farkındalık sahibi olmak için de önemlidir.

Toplum mühendisliğinin iki farklı türü vardır.
Birincisi, toplumun geniş bir kesiminin tavır ve
sosyal davranışları üzerinde etkide bulunacak
çabalara atıfla kullanılan bir kavram olan siyasal toplum mühendisliğidir. Diğeri ise bilgisayar
korsanlarının kişilerin özel bilgilerini elde etmek
veya izin verilmeyen biçimde internetteki veri
tabanlarına erişim sağlayabilmek için manipülasyona dayalı olarak kullanılan teknik toplum
mühendisliğidir

Yanlış bilgi, zararlı bilgi ve dezenformasyon arasındaki temel farkları Karlova ve Fisher (2013) beş temel unsura dayandırmaktadır: Objektif gerçeklik, algılanan gerçeklik, bütünlük, geçerlilik ve aldatıcılık. Söz konusu ayrımdan yola çıkarak yanlış bilginin objektif gerçeklik unsurlarını diğerlerine göre daha fazla barındırdığı, algılanan gerçekliğin objektif gerçekliğe daha yakın olduğu, ancak gerçeğin sadece bir kısmını içerdiği, geçerliliğinin daha kolay kanıtlanabileceği ve aldatma amacının olmadığı söylemek mümkündür. Zararlı bilgide ise objektif gerçeklik yanlış bilgiden çok daha az olup algılanan gerçeklik objektif gerçeklikten daha fazladır. Zararlı bilgi kendi içinde tutarlı bir bütünlüğe sahip olabilir, geçerliliğini kanıtlamak bu tutarlılıktan dolayı yanlış bilgiye göre daha zordur.

Diğer taraftan dezenformasyona baktığımızda objektif gerçekliğin ortadan kaybolduğu, enformasyonu üretenin hedeflediği algının yerleştirildiği, kendi içinde bütünlük ve geçerliliğe çoğu zaman sahip olduğu ancak diğer bilgi kirliliği türlerinden farklı olarak doğrudan aldatma amacıyla kasti olarak üretildiğini söylemek mümkündür. 

Sosyal medyada yanlış bilgi üretiminin temel sebebi genellikle tıklanma sayısı, sayfa ziyaretinin artırılması gibi sebeplerle hızlı haber üretimine bağlı kaygılar olarak gösterilirken, zararlı bilgi üretme kişi ya da kurumları karalama, dezenformasyon ise sistematik bir algı yönetiminin bir parçasını oluşturmaktadır.

Dezenformasyon, özellikle yanlış enformasyonun üretilme maksadı itibarıyla diğer bilgi kirliliği türlerinden ayrılmaktadır.

Gelecek Projeksiyonu Oluşturma: Devletler ya da şirketler, uzun vadeli stratejik hedefleri doğrultusunda kısa ve orta vadeli gelecekte öne sürecekleri fikir ve yeniliklere kamuoyu tarafından verilecek tepkileri ölçmek veya yumuşatmak adına kısa film, haber paylaşımı ya da sinema üzerinden çeşitli mesajlar sunmaktadır. Örneğin, sosyal medya paylaşımlarında gelecekteki ülkelerin siyasi haritalarının nasıl olacağı, geleceğin en popüler meslekleri gibi içerikler ile farklı askeri ve sanayi gelişimlerine zemin hazırlanabilmektedir.

Yanlış bilgi, zararlı bilgi ve dezenformasyon arasındaki temel farkları Karlova ve Fisher (2013) beş temel unsura dayandırmaktadır: Objektif gerçeklik, algılanan gerçeklik, bütünlük, geçerlilik ve aldatıcılık. Söz konusu ayrımdan yola çıkarak yanlış bilginin objektif gerçeklik unsurlarını diğerlerine göre daha fazla barındırdığı (e), algılanan gerçekliğin objektif gerçekliğe daha yakın olduğu (c), ancak gerçeğin sadece bir kısmını içerdiği, geçerliliğinin daha kolay kanıtlanabileceği ve aldatma amacının olmadığı söylemek mümkündür. Zararlı bilgide ise objektif gerçeklik yanlış bilgiden çok daha az olup algılanan gerçeklik objektif gerçeklikten daha fazladır. Zararlı bilgi kendi içinde tutarlı bir bütünlüğe sahip olabilir (b), geçerliliğini kanıtlamak bu tutarlılıktan dolayı yanlış bilgiye göre daha zordur. Diğer taraftan dezenformasyona baktığımızda objektif gerçekliğin ortadan kaybolduğu, enformasyonu üretenin hedeflediği algının yerleştirildiği, kendi içinde bütünlük ve geçerliliğe çoğu zaman sahip olduğu(d) ancak diğer bilgi kirliliği türlerinden farklı olarak doğrudan aldatma amacıyla kasti olarak üretildiğini (a) söylemek mümkündür.

İstihbarat bilgisinin kaynağının neredeyse %90’ı açık kaynak olarak tabir edilen herkesin ulaşabileceği mecra ve yöntemlerle elde edilmektedir. Özellikle günümüzde sosyal medya yoluyla kişilerin, grupların ve kurumların bilgilerinin internet yoluyla -üstelik de gönüllü olarak- paylaşılması istihbaratta açık kaynaklar yoluyla bilgi toplamayı oldukça kolaylaştırmaktadır.

1990’ların sonunda MySpace adlı uygulama, ilk başarılı sosyal ağ sitelerinden biri olarak ilk kez kullanıcıların kendi sayfalarını kişiselleştirmesine izin vermiş ve Web 2.0 teknolojisini başarıyla kullanmıştır.

Web 2.0, O’Reilly Media tarafından 2004’te kullanılmaya başlayan kavram olup sosyal iletişim siteleri, bilgi kaynakları ve internet kullanıcılarının ortaklaşa ve paylaşarak yarattığı sistemler gibi ikinci nesil internet hizmetlerini tanımlamaktadır.

Sosyal medya benzer şekilde olayların gerçek zamanlı izlenmesini, protestocular arasındaki koordineli eylemi ve daha genel olarak bilgi paylaşımını ve mobilizasyonu izlemeyi büyük ölçüde kolaylaştırmıştır (Lim, 2012, s. 231). Böylelikle pasif dijital kalabalık temelli sosyal medya istihbaratı, bilgi içeriğinin kaynağının tespiti, kaynakların doğrulanması, bilginin yayılmasının izlenmesi, kontrol edilmesi ve olası etkilerinin analizi açısından önem taşımaktadır. Diğer taraftan her ne kadar yeni toplumsal eylemlerde yer alanlarla ile devletlerin güvenlik güçleri arasında bir dereceye kadar sınırlı etkileşim bulunsa da kitlesel eylemlerdeki bilgi paylaşımında bu etkileşim en aza inmektedir. İstihbarat kuruluşlarına karşı ya da onlara rağmen gerçekleşen pasif dijital kalabalık eylemlerinde devletin istihbarat toplaması için fazladan ve özel bir çaba göstermesi gerekmektedir.