SOSYAL MEDYA VE PROPAGANDA - Deneme Sınavı - 23

Bir ülkede farklılıklara rağmen beraber yaşama kültürünün gelişmişliği demokrasinin gücünün de en önemli göstergelerinden biridir.

Kutuplaşma, söz konusu farklılıklar arasındaki uyumlu birliktelikten çok çatışmaya gönderme yapan bir kavramdır.

Her şeyden önce sosyal medya, toplumdaki her türlü düşüncenin özgürce dile getirilmesine imkân tanıyan bir zemin sağlar.

Kutuplaşma, en genel şekilde toplum içinde siyasal görüşler ve tercihlerin en uçta yer alan iki noktada yoğunlaşması olarak tanımlanabilir.

Literatürdeki anlamıyla kamuoyu kavramı, belirli bir tartışmalı sorun karşısında toplumun eğilimlerin orta bir noktada kesişeceğini anlatır.

Kutuplaşmış bir siyasal zeminde, aynı pozisyonu paylaşan insanlar birbirlerine çok yaklaşmış; diğer cenahın ise tam karşısında konumlanmıştır. Her iki taraf da kendi siyasal konumunun tartışılmaz bir şekilde doğruluğundan emindir. Zaman içinde aralarındaki rekabetin sertleşmesiyle bunlar birbirlerini hiçbir şekilde ikna edemeyeceklerini ve sağlıklı bir iletişim kuramayacaklarını düşünürler; bu nedenle mesafeleri giderek açılır. Kutuplar arasındaki mesafenin giderek artması geçişliliği adeta imkânsız hâle getirir. Bu nedenle, bireyler, kendi ideolojik pozisyonlarında bulunan diğer insanlardan bazı açılardan farklılaşsalar bile içinde bulundukları yapıdan tepki almamak için gerçek kanaatlerini gizleme ihtiyacı hissedebilirler. Böylece demokratik kültür ve idealler ciddi bir yara almış olacaktır.

Geçmişten itibaren iktidar ilişkileri bakımından belirli konulardaki görüş ayrılıkları veya davranış farklılıkları bakımından toplumların net şekilde ikiye ayrılabildiği görülmüştür. Söz konusu ayrımın en belirgin örneğiyle iktidar ilişkileri açısından karşılaşılır. Toplum içindeki en temel bölünme, yöneten ve yönetilen ayrışması, başka bir ifadeyle iktidar sahipleri ve bunların destekçileri ile muhalifler arasında ortaya çıkmıştır.

Bir bilginin istihbarata dönüşmesi için beş temel süreçten söz etmek mümkündür: İhtiyaç, toplama, doğrulama, analiz ve ilgili kişilerle paylaşma.

İstihbarat bir süreçtir ve verilerin beşeri zihinlerde bilgiye, bilginin ise analitik düzeyde istihbarata dönüşmesini içermektedir. Bu kapsamda en temel düzeyde istihbaratı, ihtiyaç duyulan bilgilerin çeşitli analiz yöntemlerinden geçirilerek istifade edecek noktaya (kişi, şirket veya devlet) raporlanması olarak tanımlamak mümkündür.

Açık kaynak istihbaratı nihayetinde kaynağı itibariyle- telif hakkı dışında- kısıtlamalara tabi olmamakla birlikte gizli yöntemlerle edilmemektedir (Steele’den akt. Trottier, 2015, s. 531). Bu nedenle, sosyal medyadaki bilgilerin çoğu halka açık olduğu için açık kaynak istihbaratı olarak kabul edilmekte ve sosyal medya istihbaratı etik açıdan problemli bulunmamaktadır.

Kriz durumlarının analizini sağlamak amacıyla afet olayları karşısında sosyal medya üzerinde kendiliğinden oluşan gruplara kriz odaklı dijital kalabalık adı verilmektedir. Depremler de afet olaylarından biri olduğu için doğru cevap depremdir.

Dijital Aktivizm; kamuyu etkilemek amacıyla bir grubun, dijital ağlar sayesinde örgütlenen kampanya ve eylemler yoluyla güçlü bir şekilde hissettikleri konu lehine aktif olarak savunuculuk yapmalarıdır.

Sosyal medyanın aktivizm açısından sağladığı diğer bir avantaj ise örgütlenmede çok önemli bir faktör olan aynı mekanı paylaşma zorunluluğunun ortadan kalkmasıdır. Böylelikle aktivist olmak için eyleme belli bir mekanda doğrudan katılma durumu artık şart değildir. Sanal aktivistler bilgisayar üzerinden yaptıkları paylaşımlarla eylemlere destek verebilmekte, bazen tek bir paylaşım bile kamuoyu yaratmada kurumlardan çok daha büyük bir etkiye ulaşabilmektedir.

herhangi bir propaganda faaliyeti başarılı olmuşsa bu aynı zamanda karşı propaganda faaliyetlerinin başarısızlığının bir göstergesidir. Karşı propaganda faaliyetlerinin en önemli özelliği, propagandaya maruz kaldığı bilinen ya da kalma ihtimali olanlar tarafından yapılmasıdır. Karşı propaganda faaliyetlerinin en yaygın uygulamaları ise devletlerin dış politika faaliyetlerinde karşılığını bulmaktadır. Elbette karşı propaganda sadece devlete özgü bir faaliyet değildir; siyasal partiler, çeşitli azınlık veya çoğunluk gruplar, belirli bir ideoloji çerçevesinde bir araya gelmiş toplumsal hareket üyeleri de karşı propaganda faaliyetleri yürütebilmektedir. Tüm karşı propaganda faaliyetlerinin temel maksadı yürütülen propaganda faaliyetlerinin yalan olduğunu kanıtlamaya dayanmaktadır.

Kitle Kaynak (Crowdsourcing) bir sorunun çözümü uzmanlar tarafından bulunamadığında, çözümün kitlelerden sağlanması sürecine verilen isim ya da sıfattır.

Dünyada İnternet ve sosyal medyanın öncülüğünde gerçekleşen kitlesel eylemler ve toplumsal olaylar, sadece birtakım durumları protesto eden aktivistlerin sokaklara çıkmasıyla gerçekleşmemektedir. Günümüzde kamu yararı için kurulmuş sivil toplum örgütleri de kendi mücadele alanındaki sosyal, politik ya da çevresel sorunlara sosyal medya yoluyla dikkat çekmekte, hatta bu yolla dünya çapında katılımın gerçekleştiği dev eylemlere imza atabilmektedirler. Bunlardan birisi de artık her yıl düzenlenen ve gittikçe büyüyen bir küresel bir etkinliğe dönüşen WWF’nin Dünya Saati kampanyasıdır. Bu etkinliğin amacı; her yıl mart ayında belirlenen bir cumartesi akşamı ışıkların kapatılması ve elektriğin kullanılmaması yoluyla küresel iklim değişikliğine dikkat çekmektir. Etkinlik önce Avustralya’da başlamış, ilk etapta eyleme 2 milyondan fazla insan ve 2.000’den fazla kurum katılmıştır. Ardından sosyal medyada etkin bir şekilde sürdürülen kampanya sayesinde eylem, birkaç yıl içinde 7 kıtada 150’den fazla ülkeye yayılmıştır.

Aktif dijital kalabalığın en önemli özelliği devletin istihbarat kurumları ile kişiler arasında açık ve gönüllü bir iş birliğinin var olmasıdır. Güvenlik yönetişiminin bir parçası olarak devletin diğer görevlileri gibi istihbarat kurumlarının da vatandaş desteğine ihtiyacı bulunmaktadır.

Sosyal medyanın olaylara neden olan temel faktör değil bir örgütlenme ve bilgi akışı aracı olduğu fikrini destekleyen diğer bir olay ise tıpkı Mısır’da bir ara dönemin devlet başkanı Hüsnü Mübarek’in İnternet bağlantısına son verdiği durumda görüldüğü üzere; İnternet bağlantısı kesildiğinde dahi eylemlerin devam etmiş olmasıdır.

Duygu analizi, kişilerin fikir, değer, tutum ve
duygularını yazılı dilden çeşitli yöntemlerle analiz ederek nesnel bir veriye dönüştürme sürecidir. Duygu ve tutumların ölçülebilmesi, oldukça karmaşık ve zor bir süreç olmasına rağmen günümüzde geliştirilen çok farklı algoritmalar ile sosyal medyada herhangi bir metin paylaşan kişinin tutum ve duyguları, olumlu, olumsuz ya da nötr kategorilerine kolaylıklar ayrılarak analiz edilebilmektedir.

İlk gün iki yüz kişilik küçük bir grupla başlayan eylemler başta geleneksel basın tarafından önemsenmemiş; bu sebeple güvenlik güçleri pek ses getirmeyeceğini düşünerek göstericileri dağıtmak için zor kullanma yoluna gitmiştir. Bu sahneleri kameraya alan göstericiler görüntüleri YouTube ve benzeri araçlarla ülke çapına büyük bir hızla yayabilmiştir. Böylelikle ülke çapında görünür hale gelen eylemler sosyal medya yoluyla kamusal bir mesele haline dönüşmüştür. Eylemci grubu başlarda özellikle geleneksel medya tarafından marjinal, diğer bir deyişle serseri olarak tanımlanırken sosyal medya üzerinden harekete geçen birçok ünlünün eylemcileri desteklemesi, harekete meşruiyet kazandırmış görünmektedir. Böylelikle eylemin haklı olduğu düşüncesi yayılmaya başlamış, bu da eylemlere giderek daha fazla kişinin katılmasına neden olmuştur.

Güvenli İnternet kullanımına dair uyulacak bazı temel kurallar şöyle sayılabilir: Öncelikle İnternet'te bulunan her bilgiye eleştirel bir gözle bakılmalı ve doğruluğu en az üç kaynaktan kontrol edilmelidir. Bilgiye hangi sitelerden ya da kimler yoluyla ulaşıldığı da göz önünde bulundurulmalıdır. Bir bilgiyi, düşünceyi veya yorumu paylaşırken toplumsal ve ahlaki kurallara uyulmalı, başkalarına zarar vermekten kaçınılmalıdır. En önemli kural ise gerçek hayatta yapmayacağımız hiçbir şeyi, İnternetteyken yapmamaktır.