SOSYAL MEDYA VE PROPAGANDA - Deneme Sınavı - 17

Türkiye’de ilk defa 1960’lı yıllarda televizyon reklamları kullanılarak ideolojik propaganda yapılmaya başlandı.Doğru cevap C'dir.

eğitim alanında farklı kaynaklardan öğrenebilme, en güncel bilgiye hızla ulaşabilme, yeni araştırmaları paylaşabilme gibi olanaklar sağlarken, diğer yandan öğrencilerde hazır bilgiye ulaşmanın etkisiyle öğrenme ve araştırma kapasitesinin azalmasına, sosyal medyadaki konuşma tarzı ve harcanan aşırı vakit nedeniyle yazma becerilerinin geri kalmasına ve ders çalışma motivasyonun azalmasına neden olabilmektedir. Doğru cevap D'dir.

Propaganda, kişi ve grupların fikir, tutum ya da davranışlarını etkilemeye yönelik tek yönlü bir iletişim şeklidir. Doğru cevap A'dır.

Bazı toplumsal hareketler mevcut siyasal sistemi tamamen değiştirmeyi ve yerine yeni bir düzen kurmayı hedeflerler; bu hareketler sosyolojide “devrimci sosyal hareketler” olarak adlandırılır. Doğru cevap C'dir.

Toplumsal Olay, yasalara ve kamu düzenine muhalefetin temel olarak hedef alındığı, göstericilerin kısa süre sonra şiddete, kamu düzenini bozmaya ve kaos yaratmaya yöneldiği toplumsal eylemler. 

Toplumsal Eylem, yasalar çerçevesinde yapılan toplantı, yürüyüş, basın açıklaması gibi demokratik ifade özgürlüğü kapsamında yer alan ve kamu düzenini bozmadan, kimseye ya da hiçbir mala zarar vermeden, başkalarının özgürlüğünü kısıtlamadan gerçekleştirilen, şiddet içermeyen barışçıl eylemlerdir.

Doğru cevap A'dır.

Manuel Castells (2004), iletişim teknolojileri ve sosyal medya etkisiyle şekillenen yeni toplum yapısını “ağ toplumu” olarak adlandırmaktadır. Ona göre ağ toplumu, bilgi ve iletişim teknolojileri tarafından güçlendirilen ağlardan oluşan bir sosyal yapıya sahip toplumdur. Doğru cevap E'dir.

Günümüzde kamu yararı için kurulmuş sivil toplum örgütleri de kendi mücadele alanındaki sosyal, politik ya da çevresel sorunlara sosyal medya yoluyla dikkat çekmekte, hatta bu yolla dünya çapında katılımın gerçekleştiği dev eylemlere imza atabilmektedirler. Bunlardan birisi de artık her yıl düzenlenen ve gittikçe büyüyen bir küresel bir etkinliğe dönüşen WWF’nin Dünya Saati kampanyasıdır. Bu etkinliğin amacı; her yıl mart ayında belirlenen bir cumartesi akşamı ışıkların kapatılması ve elektriğin kullanılmaması yoluyla küresel iklim değişikliğine dikkat çekmektir. Etkinlik önce Avustralya’da başlamış, ilk etapta eyleme 2 milyondan fazla insan ve 2.000’den fazla kurum katılmıştır. Doğru cevap C'dir.

Günümüzde sosyal medya etkisiyle gelişip büyüyen toplumsal olaylara birçok örnek gösterilebilir: Bunlardan biri Amerika Birleşik Devletlerinde 2011 yılında gelir dağılımındaki adaletsizliğe tepki olarak başlayan ve “Wall Street’i İşgal Et (Occupy Wall Street)” ismiyle anılan gösterilerdir. Bir diğeri rüşvet ve yolsuzlukların yaygınlaşması, gelir dağılımındaki adaletsizlik, işsizlik, ifade özgürlüğü önündeki engeller ve otoriter rejimlere tepki olarak Tunus’ta başlayıp Ortadoğu ülkelerine yayılan “Arap Baharı”dır. Rusya yanlısı hükûmeti ile Avrupa Birliği karşıtlığına bir tepki olarak başlayan ve büyüyen “Ukrayna Gösterileri” ve Fransa’da Devlet Başkanı Macron’un gelir dağılımındaki adaletsizliği artırma riskine sahip politikaları hayata geçirmeye çalışmasıyla ortaya çıkan “Sarı Yelekliler Hareketi” sosyal medya etkisiyle büyüyüp gelişen olaylardan diğer birkaçı olarak sayılabilir. Doğru cevap D'dir.

Arap Baharı dalgası kısa sürede birçok ülkeye yayılmıştır. Olayların ilk sıçradığı ülke ilginç bir şekilde Tunus’a sınır olmayan Mısır’dır. Eylemler Mısır’ın ardından aynı ay içerisinde önce Cezayir, Yemen, Lübnan ve Ürdün’e, Şubat ayı içinde ise sırasıyla Bahreyn, Libya, Fas, İran ve Irak’a yayılmıştır. Mart ayında ise bu ülkelere Suudi Arabistan, Suriye, Kuveyt ve Umman’ın eklenmesiyle, olaylar tam olarak on dört ülkeyi etkisi altına almıştır. Doğru cevap A'dır.

Wall Street’i İşgal Et hareketinin başlangıcı, Kalle Lasn ve Micah White adlı iki arkadaş arasındaki bir telefon konuşmasına dayanmaktadır. Konuşma sırasında bir protesto gösterisi düzenlemeye karar veren iki arkadaş bir plan yapmış; plan çerçevesinde önce bir poster hazırlamış, protestoya çağıran kısa bir bilgilendirme ile birlikte ona bir isim koymuş ve protesto gösterisinin başlayacağı günü ve anahtar taktikleri belirlemişlerdir. Ardından Micah @OccupyWallStNYC adıyla Twitter’daki ilk işgal hesabını oluşturmuş ve #OCCUPYWALLSTREET adıyla ilk tweeti atmıştır. Doğru cevap C'dir.

Sonuç olarak; olayları tek başına başlatabilecek bir temel unsur olabilecek kadar güçlü bir propaganda aracı olarak görünmese dahi sosyal medyanın toplumsal olaylar ve toplumsal tepkiler üzerindeki tetikleyici ve dönüştürücü etkisi gerçekten çarpıcıdır. Doğru cevap A'dır.

Otoriter ve totaliter yönetimlerin ülke içinde çatışmacı bir iklim yaratacağı sıklıkla dile getirilen bir durumdur. Dolayısıyla kutuplaşma otoriter ve totaliter yönetimler tarafından bilinçli olarak üretilen ya da beslenen bir süreç olabilir. Ancak demokrasi dışı modellerde bireysel özgürlükler ve toplumsal yapı zaten ciddi bir tehdit altındadır. O nedenle kutuplaşma sorununu demokratik yönetimlerde yaşanan deneyimler ışığında açıklamak daha doğru bir yöntem olacaktır.

Cialdini, insanların evrimsel temelli hedeflerinin olduğunu ve bu hedefler temelinde sosyal etkinin bireyin davranışı üzerinde değişiklik gücü olduğunu söyler. Keza insanoğlunun evrimsel iki amacı vardır: üremek ve hayatta kalmak. Bu iki temel amacı gerçekleştirebilmek için sahip olduğu üç hedeften bahsedilebilir: yakınlık kurma, tutarlı olma ve doğru olma.

Sosyal medyanın kontrolünün ya da sosyal medyada kullanılan terörle bağlantılı hesapların kontrolünün klasik medya organlarına göre daha zor olması örgütleri yaptıkları propagandalarda, insan kaynağı veya mali kaynak elde etmelerinde, dehşet ve korku atmosferi yaratarak ideolojik hedeflerine ulaşmada daha başarılı kılmaktadır.

Dördüncü nesil savaş; savaş ve barışın, asker ve sivilin, güvenli ve güvenliksiz alanın belirsizleştiği, konvansiyonel savaşı geçersiz kılan, daha ziyade devlet dışı aktörlerden yararlanılarak yapılan, kazanan ve kaybeden arasındaki farkın da belirsizleştiği savaş türüdür.

19. yüzyılda ilk olarak gazete ve telgraf ile hayatımıza giren modern iletişim, 20. yüzyıl ile birlikte telefon, ardından radyo ve televizyonla birlikte toplumların haber alma faaliyetlerinin giderek artmasına katkı sunmuştur.

Propaganda kavramının tanımına kısaca baktığımızda; NATO’nun propagandayı “her türlü bilgi, fikir ve doktrinin belirli bir grubun fikir, his, davranış ve tavırlarını etkileme gayesi güderek dolaylı ve dolaysız şekilde kullanımı” olarak ifade ettiği görülür.

Modern terörizme baktığımızda ise konvansiyonel silahlara başvurulduğu ve yapılan saldırılar neticesinde daha geniş çaplı kitlesel ölümler görülmektedir.

Doğru cevap C şıkkıdır.

Klasik ya da yerinde radikalleşme olgusuna baktığımızda genel anlamda beyin yıkama ve örgütlenme süreci olduğunu ve sürecin sonunda eylemin, terör vakasının veya şiddetin meydana geldiğini görürüz.