SOSYAL MEDYA VE PROPAGANDA - Deneme Sınavı - 12

19. yüzyılda ilk olarak gazete ve telgraf ile hayatımıza giren modern iletişim, 20. yüzyıl ile birlikte telefon, ardından radyo ve televizyonla birlikte toplumların haber alma faaliyetlerinin giderek artmasına katkı sunmuştur.

Kutuplar arasındaki mesafenin giderek artması "geçişliliği" adeta imkânsız hâle getirir.

Önceden “CNN Effect (etkisi)” olarak bilinen politikacıları belirli bir politik konu hakkında karar almaya sevk eden veya zorlayan yayıncılık ya da medyanın karar alıcıları kritik politik konular üzerinde yönlendirmesi ve etkilemesi durumu artık sosyal medya etkisi tarafından ikame edilmektedir.

Popülizmin toplumsal kutuplaşmaya neden olan en belirgin unsurlardan biri olduğunu söylemek mümkündür.

Terör tehdidinin evrimleşmesine katkıda bulunan üç temel faktör olup bu faktörler birbiriyle de bağlantılıdırlar. Birinci faktör internet olarak öne çıkmakta, ikincisi sosyal medya ve üçüncüsü de homegrown terörist kavramları olarak bilinmektedir.

Kutuplaşmanın toplumlar ve devletler açısından itiraf edilmesi güç bir olgu olduğunun altını çizmek gerekir. Doğal olarak hiçbir bir siyasal ya da toplumsal yapı kendi bütünsel yapısında ciddi bir ayrışma olduğunu kolay kolay kabul etmez.

Fundamentalist örgütlerin yürüttüğü terör faaliyetleri siber savaşa odaklı ve lidersiz, birbirinden bağımsız ve hatta habersiz küçük hücre yapılanmaları yoluyla şiddetli terör eylemleri yapan bir formasyona evrilmiştir. Buna literatürde bireysel terörizm adı da verilmektedir.

Propaganda kavramının tanımına kısaca baktığımızda; NATO’nun propagandayı “her türlü bilgi, fikir ve doktrinin belirli bir grubun fikir, his, davranış ve tavırlarını etkileme gayesi güderek dolaylı ve dolaysız şekilde kullanımı” olarak ifade ettiği görülür.

Giovanni Sartori, parçalı yapılarda kutuplaşma yaşanmamışsa bunu ılımlı çoğulculuk olarak nitelemenin doğru olacağını savunur. Günümüzde en basit konularda bile çok sayıda farklı yaklaşımın ortaya çıkması bu türden bir parçalanma meydana getirir.

Gelişmiş demokrasiler de dahil olmak üzere dünyanın farklı yerlerinde ortaya çıkan kutuplaşma sürecinin belirli güncel sorunlarla ilişkili olduğu söylenebilir.

Sürekli aynı bilgi kaynaklarından beslenen bireyler bir süre sonra kendilerini ait hissettikleri tarafın düşüncelerini fanatiklik düzeyinde savunacaklardır.

Son yıllarda iletişim teknolojilerindeki gelişmeler nedeniyle medya sektöründe faaliyet göstermenin nispeten kolaylaşması kutuplaştırıcı siyaseti güçlendiren bir yüz taşır.

Bot’lar aracılığıyla belirli bir konu ve kişi hakkında yoğun şekilde paylaşım yapılarak onun gündemin üst sıralarına oturması sağlanır. Böylece adeta suni bir gündem yaratılmış toplumun dikkati belirli bir yöne kaydırılmış olacaktır.

Malcolm B. Hamilton, ideoloji üzerine yazılan 85 farklı kaynağı incelediği çalışmasında, ideolojinin farklı kavramsal çerçeveler göz önünde tutulduğunda en az 27 bileşeninin olabileceğinden söz eder.

Geçmişte istihbarat faaliyetlerinin genellikle devlet içinde bölücü/yıkıcı faaliyetlerin takibi ile dış devletler hakkında bilgi toplama teknikleri arasında sınırlı kaldığı söylenebilir. Günümüzde ise istihbarat faaliyetleri küresel terörizmle mücadele, siber casusluk, yeni toplumsal hareketler, aşırıcılık yanlısı olduğu gerekçesiyle daha fazla vatandaşın izleme ve takibi gibi daha faal bir alanda kendini göstermeye başlamıştır. Doğru Cevap E'dir.

Lowenthal (2003, s.113), günümüzde bu istihbarat faaliyetlerini istihbarat toplama, savunma ve saldırı faaliyetleri olarak üç temel kategori altında
özetlemektedir. Doğru Cevap A'dır.

Etik, insanların kurduğu bireysel ve toplumsal ilişkilerin temelini oluşturan değerleri, normları ve kuralları doğru-yanlış ya da iyi kötü gibi ahlaksal açıdan araştıran felsefe disiplinidir. Doğru Cevap B'dir.

Bilgi ve iletişim teknolojileri, zaman ve mekân sınırını ortadan kaldırıp kendine özgü söylem biçimleri de oluşturarak kalabalıkların sahip olduğu gevşek sosyal bağları daha sıkı hâle getirmektedir (Aradau ve Blanke, 2014, s.9). Sosyal medya yoluyla coğrafi sınırları aşan ABD’deki Wall Street’i İşgal Et eylemleri ya da Arap Baharı hareketi, bunun en iyi örneklerini teşkil etmektedir. Büyük ölçüde sosyal medya aracılığıyla örgütlenmiş, hiyerarşisi olmayan bir hızla büyüyen küreselleşmiş bir kalabalığı temsil eden dijital kalabalıklar, aynı zamanda birbirleri arasında bağlantı kurmayı kolaylaştıran gündemlerle de desteklenmektedir. Doğru Cevap C'dir.

Kendisinden bilgi toplamak için kullanılan dijital kalabalıklar istihbarat açısından pasif bilgi sağlayıcıları olup kısaca pasif dijital kalabalıklar adını almaktadır. Sosyal medyadaki pasif dijital kalabalığa dahil olmuş kullanıcılar, sadece rutin kullanımlarında bile kendileri bilgi elde etme aracı olduklarının farkında
değildir. Pasif dijital kalabalıklar, istihbarat açısından kısa vadeli ve amaca özgü istihbarattan uzun vadeli stratejik istihbarata kadar uzanan çeşitli görevlere hizmet etmektedir. Kişisel profil ve iletişimlerin şifrelenmemiş ve erişilebilir bir şekilde gerçekleşmesi durumunda yasa dışı eylemler, sosyal medya istihbaratı yoluyla kolaylıkla tanımlanabilmektedir. Doğru Cevap A'dır.

Cialdini, insanların evrimsel temelli hedeflerinin olduğunu ve bu hedefler temelinde sosyal etkinin bireyin davranışı üzerinde değişiklik gücü olduğunu söyler. Keza insanoğlunun evrimsel iki amacı vardır: üremek ve hayatta kalmak. Bu iki temel amacı gerçekleştirebilmek için sahip olduğu üç hedeften bahsedilebilir: yakınlık kurma, tutarlı olma ve doğru olma. Doğru cevap D'dir.